Mondkapjes: de feiten en fabels

'Als ik naar buiten ga, is het beter om een mondkapje te dragen'

Fabel (tenzij je in een ruimte komt waar 1,5 meter afstand houden geen optie is). Je hoeft tot dusver geen mondkapje op als je naar buiten gaat, volgens het RIVM. Als iedereen zich houdt aan de richtlijnen van het RIVM, dan zijn mondkapjes niet nodig. Dat betekent: 

• Was je handen vaak met water en zeep 
• Houd minimaal 1,5 meter afstand
• Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog 
• Gebruik papieren zakdoekjes
• Schud geen handen

Maar op plekken waar die richtlijnen niet gevolgd kunnen worden, zoals in het openbaar vervoer waar 1,5 meter afstand houden niet gaat, worden de mondkapjes wel aanbevolen of zelfs verplicht. 
Nederland volgt hierin de adviezen van de WHO en ECDC (pdf). 

'Bij een bezoek aan de kapper moet zowel de kapper als ikzelf een mondkapje dragen'

Fabel. Het is voor contactberoepen (kappers, schoonheidsspecialisten etc.) niet nodig om een mondkapje te dragen. Het staat mensen met een contactberoep wel vrij om een niet-medisch mondkapje te dragen. Wel is het belangrijk dat voorafgaand aan bijvoorbeeld een bezoek aan de kapper gecheckt wordt of iemand klachten heeft. Dat houdt in dat medewerkers bij het maken van een afspraak de klant vraagt naar eventuele verkoudheidsklachten of koorts, zowel bij de klant zelf als in de thuisomgeving. Bij verkoudheidsklachten of koorts moet de klant thuisblijven. Dit geldt ook voor de medewerker. Mocht het niet lukken om de 1,5 meter afstand te bewaren bij een contactberoep, dan kunnen er bijvoorbeeld plastic schermen geplaatst worden. 

Als klant hoef je ook geen mondkapje te dragen. Als je minimaal 24 uur vrij bent van verkoudheidsklachten, dan mag je naar je afspraak. Hier geldt dan ook: heb je klachten? Blijf thuis. 

'Zonder mondkapje mag je vanaf 1 juni 2020 niet reizen in het openbaar vervoer'

Feit.  Vanaf 1 juni 2020 is het verplicht om een niet-medisch mondkapje te dragen in het openbaar vervoer. De reden daarvoor is dat er geen 1,5 meter afstand gehouden kan worden. Voor gebruik in het openbaar vervoer is een niet-medisch mondkapje zonder filter, bijvoorbeeld van katoen, voldoende. Niet-medische mondkapjes zijn onder meer te koop bij de drogist, supermarkt, warenhuis of webshop (let hierbij op het keurmerk, meer daarover lees je hier). Je kunt wegwerpmondkapjes kopen voor eenmalig gebruik of mondkapjes van textiel die je kunt wassen om vaker te gebruiken.

Je hebt bij elke reis met het openbaar vervoer een nieuw of gewassen exemplaar nodig. Reis je 1 keer in de ochtend en 1 keer in de middag, dan heb je er 2 nodig. Zet tijdens de reis je mondkapje zo min mogelijk af en probeer eten en drinken uit te stellen tot na je reis (of eet/drink voordat je vertrekt). 

Daarnaast is het belangrijk dat je de mondkapjes op een ‘veilige’ manier bewaart. Een wegwerpexemplaar kun je niet bewaren. Een herbruikbaar mondkapje bewaar je zo steriel mogelijk, bijvoorbeeld in een afgesloten zakje of bakje. Het is belangrijk om een schoon en gebruikt mondkapje apart van elkaar te bewaren. Stop ze niet los in je jaszak, broekzak of tas. Dan kunnen virussen zich makkelijk verder verspreiden.  

'Mondkapjes kun je van ieder materiaal maken'

Fabel. Niet iedere stof is geschikt voor een mondkapje. Kies daarom voor stoffen die bedoeld zijn om in contact te komen met de huid. Denk aan lakens of t-shirts, maar ook theedoeken. Katoen blijkt tot nu toe een van de beste alternatieven als je zelf een masker maakt. Je kunt zowel gebruikt textiel (bijvoorbeeld lakens, theedoeken of kleding) als nieuw textiel kiezen. Vergeet bij nieuw textiel niet om de stof eerst even te wassen op 60 graden, zodat eventuele chemische stoffen niet blijven hangen. 

‘Een niet-medisch mondkapje beschermt niet tegen het coronavirus’

Feit. Maar dat betekent niet dat ze helemaal niets doen. Een niet-medisch mondkapje beschermt niet uzelf, maar kan de mensen rondom u beschermen als u het zorgvuldig draagt en gebruikt. Het dragen van een niet-medisch mondkapje is altijd een aanvulling op de andere hygiënemaatregelen.

Medische mondkapjes, zoals een FFP2 masker of chirurgisch mondmasker IIR, moeten voldoen aan Europese richtlijnen en kwaliteitsstandaarden voor medische hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Zij bieden meer bescherming, maar zijn uitsluitend bedoeld voor medisch personeel en de zorgsector.  

'Herbruikbare mondkapjes beschermen beter dan wegwerpmondkapjes'

Fabel, mits je ze goed draagt en ze, als je ze zelf maakt, goed in elkaar zet. Kijk hier voor een patroon. Het is belangrijk dat het niet-medisch mondkapje zo goed mogelijk aansluit op je gezicht en de neus en mond bedekt. Een zakdoek voorknopen is bijvoorbeeld niet voldoende.

Daarnaast is het belangrijk dat je de mondkapjes goed bewaart. Een wegwerpexemplaar kun je niet bewaren. Een herbruikbaar mondkapje bewaar je zo steriel mogelijk, bijvoorbeeld in een afgesloten zakje of bakje. Het is belangrijk om een schoon en gebruikt mondkapje apart van elkaar te bewaren. Stop ze niet los in je jaszak, broekzak of tas. Dan kunnen virussen zich makkelijk verder verspreiden.  

Een niet-medisch mondkapje moet na ieder gebruik op 60 graden op een volledig wasprogramma gewassen worden. Was alleen met wasmiddel, voeg geen wasverzachter toe. 

Wil je weten hoe je een mondkapje op de juiste manier draagt? Kijk dan hier.