Goed nieuws over post-covid in 2025: 'We gaan veel verschillende behandelingen testen'

Naar schatting 90.000 mensen in Nederland hebben langdurig ernstige klachten overgehouden aan een besmetting met het corona­virus. Ze lijden aan long-covid, tegenwoordig post-covid genoemd. Professor Anske van der Bom, verbonden aan het Leidse LUMC: “Het Engelse woord ‘long’ voor ‘lang’ werkt verwarrend met ons woord voor ‘longen’, vandaar dat we liever spreken van post-covid.” 

Behandeling voor post-covid

Een echte behandeling ontbreekt nog, maar mogelijk komt daar in 2025 verandering in. Van der Bom is projectleider van Post-covid netwerk Nederland, dat begin 2024 is opgericht. Ze ziet post-covid patiënten van alle leeftijden, zelfs kinderen. Anske van der Bom: “Vermoedelijk hebben veel meer ouderen er last van dan we nu weten. Veel van hun klachten worden mogelijk onterecht aan hun leeftijd toegeschreven. Van alle patiënten is ongeveer tweederde vrouw. Juist van vrouwen worden klachten niet altijd serieus genomen.”

Bij vrijwel alle activiteiten van het netwerk worden patiënten nauw betrokken. Zij geven onder meer advies bij het opzetten van onderzoek en vullen elke drie maanden vragenlijsten in over hoe het met hen gaat. Van der Bom: “Iedereen met post-covid kan zich hiervoor aanmelden. Naast deze ervaringsdeskundigen doen allerlei specialisten mee, van huisartsen tot diëtisten en van cardiologen tot fysio­therapeuten. Zij delen met elkaar wat werkt, maar ook wat niet werkt. Te veel lichamelijke oefeningen bleek bijvoorbeeld juist averechts te werken.” Het UWV is een van de 38 partnerorganisaties in het netwerk. Momenteel zijn meer dan 13.000 mensen vanwege post-covid afgekeurd, aldus Van der Bom. 

Meer dan 200 klachten door post-covid

“In de literatuur worden meer dan tweehonderd verschillende klachten met post-covid in verband gebracht.” Mogelijke verklaringen variëren van endotheelschade (de binnen­bekleding van onder andere hart en bloedvaten) tot verstoring van het microbioom (de micro-­organismen in het maag-darmstelsel). Van der Bom: “Naast extreme vermoeidheid zien we een heel divers beeld. En hoewel er collega’s van me zijn die daar anders over denken, verwacht ik niet dat er één oplossing te vinden is.” Mede om die reden komt er een biobank waarin bloed, urine en DNA wordt verzameld. Ook zet het netwerk een studie op om in 2025 meerdere medicamenteuze behandelingen te onderzoeken. Van der Bom: “Dit is een manier om snel en veilig verschillende geneesmiddelen te testen. Het gaat daarbij om medicijnen die al gebruikt worden voor andere ziektes, zoals jicht of COPD. Voor bepaalde klachten, zoals duizelingen en hartkloppingen bij het overeind komen, bestaan wel al middelen die klachten kunnen verminderen. We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden.”

Anske van der Bom is hoogleraar Klinische Epidemiologie aan de Universiteit Leiden en projectleider van Post-covid netwerk Nederland.

Een andere versie van dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine december 2024/januari 2025. Abonnee worden van het blad? Dat doe je in een handomdraai.