Cholesterolverlagers: galzuurbindende harsen

Een gezonde leefstijl heeft een goede invloed op het cholesterolgehalte. Niet roken, matig met alcohol en voldoende bewegen. Soms helpt dit echter niet voldoende om het cholesterolgehalte op een acceptabel niveau te krijgen. De arts kan dan galzuurbindende harsen voorschrijven.

Gezonde leefstijl

Zo’n 25 procent van de mensen tussen de 35 en de 70 jaar heeft een verhoogd cholesterolgehalte (>6,5 mmol/liter). De beste manier om dit aan te pakken is een gezonde leefstijl. Het meeste cholesterol wordt namelijk door het lichaam zelf aangemaakt, maar 20 tot 40 procent wordt bepaald door wat we eten. Gezonde en gevarieerde voeding kan dus een  gunstige invloed hebben op het cholesterolgehalte.

Helaas is een slecht voedingspatroon niet de enige oorzaak van een verhoogd cholesterol. Overgewicht, roken en erfelijke factoren spelen ook mee. Wanneer het aanpassen van de leefstijl niet voldoende is om de cholesterolratio op een acceptabel niveau te krijgen, kan de arts een cholesterolverlager voorschrijven. Galzuurbindende harsen bijvoorbeeld, hoewel die lastig in gebruik zijn en daarom niet de voorkeur hebben.

Visachtige smaak

Veel mensen vinden het innemen van galzuurbindende harsen onprettig. Dit vanwege de grote hoeveelheid die moet worden ingenomen, de visachtige smaak en de zanderige structuur van deze middelen. De harsen worden over het algemeen dan ook niet langdurig gebruikt. De gebruikelijke dosering is drie tot zes zakjes per dag, opgelost in een glas sinaasappelsap of in een bakje magere yoghurt.

Galzuurbindende harsen worden zoals gezegd minder vaak voorgeschreven dan andere cholesterolverlagende medicijnen, zoals:

• Statines
• fibraten
• nicotinezuurderivaten
• cholesterolabsorptieremmers

Hoe werken galzuurbindende harsen?

Galzuurbindende harsen binden het gal dat door de lever wordt uitgescheiden. Het gal kan dan niet meer door de darm worden opgenomen. De gal wordt hierdoor, samen met de hars, in de ontlasting uitgescheiden. Als reactie hierop ontstaat in de lever een soort ‘cholesterolhonger’. Om deze honger te stillen gaat de lever meer cholesterol uit het bloed halen. De lever zet dat cholesterol om in nieuw galzuur, waardoor de hoeveelheid cholesterol in de levercellen én in het bloed daalt.

Effect van galzuurbindende harsen

Met hoge doseringen galzuurbindende harsen kan een daling van het cholesterolgehalte van 25 procent worden bereikt.

Bijwerkingen van galzuurbindende harsen

De belangrijkste bijwerking van galzuurbindende harsen is dat ze de opname van een aantal andere medicijnen in de darm kunnen remmen, waardoor deze minder goed werken. De anticonceptiepil is hier een voorbeeld van. Ook antistollingspreparaten, plaspillen, schildklierpreparaten en antibiotica wordt minder goed door het lichaam opgenomen. De meest voorkomende bijwerkingen zijn verder verstopping (vooral bij hoge doseringen), maagdarmklachten en een tekort aan vetoplosbare vitamines (A,D,E en K) na langdurig gebruik.

Huiduitslag, jeuk en galbulten zijn symptomen van overgevoeligheid voor galzuurbindende harsen.

Wanneer bijwerkingen aanhouden, is het verstandig met je arts te overleggen. Wellicht dat een andere cholesterolverlager dan beter bij je past.

Wie mogen geen galzuurbindende harsen?

Het innemen van galzuurbindende harsen is volledig veilig, ook voor langdurig gebruik en tijdens de zwangerschap. Ook kinderen kunnen ze gebruiken. Dit geneesmiddel wordt namelijk niet in het bloed opgenomen maar blijft in de darm, waar het zijn werk doet. Er kan wel er een stijging van het triglyceridengehalte optreden. Galzuurbindende harsen kunnen daarom beter niet gebruikt worden door mensen die, naast het verhoogde cholesterolgehalte, ook een verhoogd triglyceridengehalte hebben, zoals bij familiair gecombineerde hyperlipidemie( FCHL) en diabetes type 2.