Risicofactor voor hart- en vaatziekten
Het is een standaard onderdeel van bijna iedere gezondheidscheck: het meten van het cholesterolgehalte. Cholesterol is een onmisbare stof voor het lichaam. Een te hoog cholesterolgehalte wordt echter gezien als een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Waar ligt de grens?
Even een kleine opfrisser. Cholesterol is een vetachtig, lichaamseigen stof. Het is een bouwstof voor lichaamscellen en nodig voor de aanmaak van vitamine D en gal. De meeste cholesterol wordt door het lichaam zelf aangemaakt en wel in de lever. Daarnaast haalt ons lichaam het uit voeding.
In het ideale geval maakt het lichaam precies genoeg cholesterol aan, maar dat gebeurt niet altijd. Tel daarbij de ongezonde leefgewoontes van tegenwoordig bij op en een hoog cholesterolgehalte is een feit. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat 25 procent van de mensen tussen de 35 en 70 jaar een te hoog cholesterolgehalte heeft.
Wat is te hoog?
De hoeveelheid cholesterol wordt uitgedrukt in millimol per liter (mmol/l). In het algemeen wordt bij het totaal cholesterolgehalte de volgende indeling aangehouden:
| Totaal cholesterolgehalte: | Het cholesterolgehalte is: |
| Lager dan 5 mmol/l | normaal |
| 5,0 – 6,4 mmol/l | licht verhoogd |
| 6,5 – 7,9 mmol/l | duidelijk verhoogd |
| Hoger dan 8,0 mmol/l | sterk verhoogd |
LDL
Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Of, beter gezegd, een hoog LDL gehalte. Er zijn namelijk meerdere soorten cholesterol. LDL wordt het ‘slechte’ cholesterol genoemd. Deze zorgt voor het transport van cholesterol naar de cellen en spieren. Onderweg nestelt het zich gemakkelijk in de wanden van slagaders waardoor de slagaders kunnen vernauwen en dichtslibben. Dit proces heet slagaderverkalking. Hoe meer de slagaders vernauwd zijn, hoe groter het risico.
HDL
HDL noemen we ook wel het 'goede cholesterol'. HDL transporteert het teveel aan LDL cholesterol naar de lever, waarna het via de darmen en de ontlasting het lichaam verlaat. Om het risico op hart- en vaatziekten vast te stellen, kijkt de arts niet alleen naar het totale cholesterolgehalte maar ook naar de verhouding tussen HDL en het totaal cholesterol (de ratio). Een hoog HDL gehalte is gunstig en een hoog LDL gehalte juist niet.
In balans
Een goede balans tussen LDL en HDL is dus belangrijk. Daar is een formule voor ontwikkeld: de cholesterolratio. Dit is het totale cholesterolgehalte gedeeld door het HDL-gehalte. Deze ratio kan worden verbeterd door een gezonde leefwijze met veel groente en fruit, weinig verzadigd vet, niet roken en voldoende beweging. Als dat niet voldoende helpt, dan kan de arts op basis van je persoonlijke risicoprofiel cholesterolverlagers (in de meeste gevallen statines) voorschijven.
Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van de Infolijn Hart en Vaten van de Hartstichting.
- Voedingscentrum
- Hartstichting
