Lage bloeddruk: oorzaken, symptomen en behandeling

Wat is een lage bloeddruk?

Men spreekt van een lage bloeddruk (medische term: hypotensie) als de druk in je aderen lager is dan de gemiddelde waarden, of als je klachten ervaart. Je bloeddruk wordt uitgedrukt in twee getallen. Het eerste is de bovendruk; deze geeft het hoogste punt van je bloeddruk aan, als je hart net samentrekt om bloed door je lichaam te sturen. De onderdruk is het laagste punt, dat je bloeddruk bereikt als je hart weer ontspant. De gemiddelde bloeddruk van een gezonde persoon is circa 120/80 mmHg. Men spreekt van een lage bloeddruk als deze onder de volgende waarden komt:

• voor mannen: 110/70 mmHg (110 over 70 millimeter kwikdruk)
• voor vrouwen: 100/60 mmHg

Als je bloeddruk te laag is, kan het voorkomen dat niet alle delen van je lichaam voldoende bloed krijgen. Daardoor missen ze ook de zuurstof die ze nodig hebben om goed te functioneren. Met name als je hersenen te weinig zuurstof krijgen, kan dit klachten opleveren, zoals duizeligheid, een licht gevoel in je hoofd, vermoeidheid of flauwvallen.

Op sommige momenten is je bloeddruk van nature lager, bijvoorbeeld als je 's nachts in bed ligt. Ook bij warm weer is je bloeddruk vaak lager. Ook bij zwangere vrouwen is het een veelvoorkomend verschijnsel. Andere oorzaken zijn onder andere bloedverlies, vochtgebrek, infecties en hartritmestoornissen.

Een lage bloeddruk is over het algemeen niet ernstig. Het vergroot de kans op hart- en vaatziekten niet, terwijl dat bij een te hoge bloeddruk wel het geval is. Het kan wel vervelend zijn, maar er zijn wel adviezen die je op kunt volgen om er makkelijker mee te leven.

Lees ook: 6 vragen over een hoge bloeddruk

Oorzaken van een lage bloeddruk

Een lage bloeddruk kan verschillende oorzaken hebben, maar bij veel personen is de precieze oorzaak moeilijk te achterhalen. Mogelijke veroorzakers van een verlaagde bloeddruk zijn:

• bloedverlies (bijvoorbeeld als je hevige menstruaties hebt, of regelmatig kleine bloedingen in je maag- en darmkanaal)
• te weinig vocht binnenkrijgen of te veel vocht verliezen
• alcoholgebruik
• infecties in je maag of darmen, die lijden tot vochtverlies door overgeven of diarree
• zwangerschap
• gebruik van bepaalde medicijnen, zoals plaspillen
• hartritmestoornissen
• verminderde pompkracht van het hart
• koorts
• bepaalde hersenaandoeningen

Sommige mensen hebben een plotselinge daling in hun bloeddruk en vallen daardoor flauw. Dit heet een vasovagale reactie en kan verschillende oorzaken hebben, zoals heftige emoties, inspanning, te zware maaltijden, te lang in een houding staan.

Een ander veelvoorkomend verschijnsel is orthostase, waarbij de bloeddruk daalt als iemand te snel opstaat vanuit een liggende of zittende positie.

Ook als je lichaam is shock raakt, zakt je bloeddruk plotseling sterk. Dit kan onder andere voorkomen bij:

• ernstige uitdroging
• ernstig bloedverlies
• hartinfarct
• ernstige infecties
• hevige allergische reacties
• bij blokkades in de bloedvaten die naar je hart lopen, zoals bij een longembolie

Symptomen lage bloeddruk

Sommige mensen merken niets van een lage bloeddruk, anderen ervaren klachten zoals:

• duizeligheid
• Het ineens warm/koud hebben
• licht gevoel in het hoofd
• zweten
• bleek zien
• flauwvallen of het gevoel hebben dat je gaat flauwvallen
• misselijkheid
• oorsuizen
• wazig zien
• zwart voor de ogen zien
• hartkloppingen
• vermoeidheid
• benauwdheid

Hoe wordt de diagnose lage bloeddruk gesteld?

Het is niet moeilijk om te kijken of je een lage bloeddruk hebt. Dit kun je zelf thuis doen met een bloeddrukmeter. Als je erg veel last hebt van de bovenstaande klachten en regelmatig flauwvalt, kun je het beste wel even contact opnemen met je huisarts. Dat geldt ook als je bepaalde medicijnen gebruikt die je verlaagde bloeddruk kunnen veroorzaken, zoals plaspillen. Je huisarts kan dan kijken of je andere medicatie voorgeschreven kunt krijgen. Soms kan de huisarts ook aanvullende onderzoeken laten doen om te kijken of onderliggende aandoeningen de oorzaak zijn, zoals hartproblemen of bloedingen in je maag-darmkanaal.

Risicofactoren/-groepen

Risicofactoren voor een lage bloeddruk zijn onder andere:

• bloedverlies (bijvoorbeeld bij ongelukken, hevige menstruaties of bloedingen in je maag-darmkanaal)
• vochtverlies, door misselijkheid of diarree
• grote brandwonden
• hitte
• grote inspanning of te weinig drinken
• overmatig alcoholgebruik
• gebruik van bepaalde medicijnen, zoals plaspillen
• zwangerschap
• hartritmestoornissen of verminderde pompkracht van het hart
• koorts

Bij sommige mensen komt een lage bloeddruk veel voor, zoals bij zwangere vrouwen. Zij behoren tot de risicogroepen. Ook vrouwen met hevige menstruaties horen hierbij. Dat geldt ook voor mensen die veel alcohol of bepaalde medicijnen gebruiken. Ook mensen met hartproblemen en mensen met infecties aan het maag-darmkanaal hebben een verhoogd risico op een verlaagde bloeddruk.

Behandeling van lage bloeddruk

Heb je eenmaal ontdekt dat je vaak of regelmatig klachten hebt door een lage bloeddruk, dan zijn er diverse adviezen die je kunt volgen om deze te voorkomen of verlichten:

• Bij opkomende duizeligheid kun je zelf je bloeddruk verhogen door passen op de plaats te maken of je buik-, been-, of bilspieren aan te spannen.
• Heb je het gevoel dat je gaat flauwvallen, ga dan zitten met je hoofd voorover, of ga liggen met je benen omhoog. Zo help je het bloed naar je hersenen stromen.
• Verlies je extra vocht, door bijvoorbeeld grote lichamelijke inspanning, hitte, koorts, diarree of overgeven? Zorg dan dat je ook extra vocht binnenkrijgt door voldoende te drinken.
• Ervaar je vaak klachten als je snel opstaat? Zorg er dan voor dat je dit altijd op een rustige manier kunt doen. Ga bijvoorbeeld eerst van een liggende naar een zittende positie, voordat je opstaat. Sta ook extra voorzichtig op als je uit een warm bad of de sauna komt.
• Wees matig met alcohol.
• Vermoed je dat bepaalde medicatie de oorzaak is van je verlaagde bloeddruk? Overleg dan met je arts of deze aangepast kan worden.

Prognose

Een lage bloeddruk kan veel verschillende oorzaken hebben, maar bij veel mensen is deze niet makkelijk precies aan te wijzen. Dit maakt het ook moeilijk om dit verschijnsel te behandelen. Soms gaan je klachten vanzelf over. Heb je vaak last, volg dan de bovenstaande adviezen. Dan is er goed te leven met een lage bloeddruk. Alleen als deze veroorzaakt wordt door een onderliggende aandoening, zoals hartproblemen of bloedingen in je maag-darmkanaal, zijn soms aanvullende behandelingen nodig.