Initiële orthostatische hypotensie
Als je opstaat uit een stoel of uit je bed, word je even licht in het hoofd. Sommige mensen omschrijven dit juist als een zwaar gevoel of duizeligheid. Hoe komt dat en is het iets om je zorgen over te maken?
De medische naam voor dit verschijnsel is initiële orthostatische hypotensie. Oftewel, aanvankelijk een lage bloeddruk, wat optreedt als je rechtop staat.
Oorzaak
De oorzaak is een plotselinge daling van je bloeddruk. Als je opstaat, zakt een deel van je bloed door de zwaartekracht naar beneden, richting je benen. Je hart krijgt minder bloed aangevoerd, waardoor het minder bloed door de slagaders kan pompen. Dat zorgt ervoor dat je bloeddruk daalt.
Je lichaam brengt je lichaam weer naar het normale niveau door de bloedvaten te vernauwen en de hartslag te verhogen, maar als je plotseling opstaat, gaat dat soms niet snel genoeg. Dan stroomt er even te weinig bloed naar je hersenen. Daardoor krijg je dat gekke gevoel in je hoofd. Dit fenomeen wordt ook wel orthostatische duizeligheid genoemd.
Wat helpt?
1. Genoeg water drinken.
2. Wat rustiger overeind komen nadat je gezeten of gelegen hebt.
3. Als je opstaat je been- en buikspieren aanspannen of je benen kruisen.
Wanneer naar de dokter?
Ben je vaak duizelig bij het opstaan of ondervind je er veel hinder van, overleg dan eens met je huisarts. Er hoeft niets aan de hand te zijn. Zo komt initiële orthostatische hypotensie vaker voor bij ouderen, omdat het mechanisme dat je bloeddruk regelt minder goed gaat werken als je ouder wordt. Maar er kan een onderliggende oorzaak zijn, zoals de ziekte van Parkinson, diabetes, hartfalen of uitdroging. Ook bepaalde medicijnen, zoals plaspillen en kalmeringsmiddelen, kunnen de duizeligheid bij het opstaan veroorzaken.
- Nederlands Huisartsen Genootschap
- LUMC
- AMC
- Merck Manual medisch handboek