Wat te doen als je lichtflitsen ziet?

Veel mensen zien wel eens lichtflitsen. Het lijkt een beetje op een bliksem in je oog, of het knipperen van TL-verlichting. De flitsen zijn meestal wit of helderblauw. Soms komen ze alleen aan de zijkant van het oog voor, of steeds in dezelfde hoek.

Lichtflitsen zijn vervelend, maar hoeven niet meteen iets ernstigs te betekenen. Zo kan het een symptoom van migraine zijn. Maar het kan zijn dat je naast het zien van lichtflitsen ook andere klachten hebt. Denk aan wazig zien, bewegende vlekjes in of voor je ogen, of een schaduw of gordijn voor je ogen. Dat kan het symptoom zijn van beginnende netvliesproblemen en is het zaak de huisarts te bellen.

Wanneer bel je met lichtflitsen de huisarts?

• Is er een deel van je zicht weg en verdwijnen de lichtflitsen niet binnen 1 uur? Dan kan het zijn dat er een scheur in je netvlies zit. Bel na dat uur direct de huisarts, die onderzoekt of je met spoed naar de oogarts moet.
• Is er een plotselinge duidelijke verergering van de vlekjes of flitsen? Neem dan binnen 24 uur contact op met je huisarts.
• Is je zicht goed en verdwijnen de lichtflitsen met enkele minuten? Dan moet je wel naar de oogarts, maar is er geen spoed.

Wat is de oorzaak van het zien van lichtflitsen?

Het zien van lichtflitsen kan meerdere oorzaken hebben:

• Glasvochttroebeling: je ziet dan met één oog lichtflitsen en zwarte, zwevende vlekjes.
• Een scheur in je netvlies: je ziet dan met één oog lichtflitsen, vaak in dezelfde hoek.
• Glasvochtbloeding: dit kan optreden als er een scheurtje in het netvlies ontstaat. Glasvochtbloedingen komen ook voor bij diabetes.
• Migraine aura: je ziet in beide ogen een lichte vlek die groter wordt, met kleuren en lichtflitsen of flikkeringen. De vlek is meestal binnen een half uur weer weg.
• Epilepsie: bij bepaalde aanvallen zien mensen lichtflitsen, zwarte vlekken of kleuren.
• Uveïtis: een ontsteking in het oog.

Glasvochttroebeling

Glasvocht is een gelei die de ruimte tussen de ooglens en het netvlies opvult. Het plotseling zien van lichtflitsen en vlekjes komt meestal doordat het glasvocht vrij plotseling krimpt. Dit wordt ook wel glasvochttroebelingen genoemd. Glasvochttroebeling is een proces dat bij het ouder worden hoort en is meestal onschuldig. Bij het ouder worden, ontstaan er klontjes in het glasvocht: zwevende zwarte vlekjes in allerlei vormen, zoals puntjes, cirkels, draden, slierten of spinnenwebjes. Soms geven de vlekjes een beetje licht. Deze zogeheten mouches volantes of floaters zijn hinderlijk, maar meestal onschuldig. De troebelingen kunnen zich na een tijdje verplaatsen, minder duidelijk worden of je went eraan. Als ze erg veel last geven, kun je ermee naar de oogarts.

Scheur in je netvlies

Je netvlies ligt als een gesloten laagje tegen de achterkant van je oog aan. Als er een gaatje of scheurtje in komt, heet dit een netvliesscheurtje of retina defect. Door de scheur kan het netvlies loslaten (netvliesloslating). Je loopt meer risico op een netvliesscheur wanneer er netvliesproblemen in je familie zitten, je een staaroperatie hebt gehad of je erg bijziend bent. Verder kan het veroorzaakt worden door een ongeluk, ouderdom of zwakke plekken in je netvlies. Je moet hier altijd mee naar de dokter. De symptomen van een netvliesscheurtje:

• Wazig zien
• Lichtflitsen zien
• Vlekjes zien
• Een gordijn of schaduwrand zien

Netvliesloslating

Een netvliesloslating (ablatio retinae) is een serieus oogprobleem dat uiteindelijk tot slechtziendheid of blindheid kan leiden. Daarom is bij een netvliesloslating altijd een operatie nodig. Een netvliesloslating kan verschillende oorzaken hebben. Meestal komt het door het verouderen van het oog. Het glasvocht krimpt dan langzaam en trekt aan het netvlies eromheen. Een netvliesloslating komt jaarlijks voor bij 13 op de 100.000 mensen. Het kan op elke leeftijd voorkomen, maar meestal gebeurt het bij oudere mensen. Daarnaast kan het het gevolg zijn van hoge bijziendheid, erfelijkheid of een ongeluk, zoals een klap op het oog. De symptomen zijn:

• Vlekjes of sliertjes zien
• Lichtflitsen zien
• Een donkere schaduwvlek of een gordijn zien
• Minder scherp zien

Glasvochtbloeding

Plotseling opkomende en toenemende puntvormige vlekjes en/of slierten en waziger zicht kunnen ook een symptoom zijn van bloed in het glasvocht. Zo’n glasvochtbloeding kan soms optreden bij ernstigere aantasting van het netvlies door suikerziekte (diabetes mellitus), of bij een netvliesscheur. Komt het door diabetes, dan is er vaak een laserbehandeling nodig.

Uveïtis

Een uveïtis is een ontsteking in het oog. Hierbij zijn de uvea-structuren (iris, straallichaam en vaatvlies) van de oogbol ontstoken, maar ook het netvlies, de bloedvaten in het netvlies en het glasvocht kunnen ontstoken zijn. Soms is maar één oog ontstoken, soms gaat het om allebei de ogen tegelijkertijd of verspringt de ontsteking naar het andere oog. Een ontsteking aan de voorkant heet uveïtis anterior, in het midden intermediaire uveïtis, achterin het oog heet het uveïtis posterior en als de oogontsteking overal in het oog zit noemen we het pan-uveïtis.

Uveïtis kan ontstaan door een besmetting met een virus, bacterie, schimmel of parasiet, maar het kan ook het gevolg zijn van een auto-immuunziekte. Lichtflitsen is éen symptoom van uveïtis. Andere symptomen kunnen zijn:

• Pijn in het oog
• Een rood oog
• Last van het licht
• Tranende ogen
• Wazig zien
• Zwarte vlekjes of slierten voor het oog

 Bij alle vormen van uveïtis is er een risico dat je blijvend slechter gaat zien. Bekende problemen bijkomende problemen zijn bijvoorbeeld staar, glaucoom of schade aan het netvlies. Ga met uveïtis daarom altijd naar een arts.