Dit zijn de oorzaken van oogontsteking

Wat is oogontsteking?

Bij een oogontsteking (conjunctivitis) is je oog meestal rood, pijnlijk en gezwollen. Ook kan er pus uit je oog komen, dat er soms voor zorgt dat je oogleden aan elkaar plakken. Een oogontsteking kan verschillende vormen aannemen. In de meeste gevallen gaat het om conjunctivitis, waarbij het slijmvlies op je oogbol en ooglid ontstoken is. Zo'n ontsteking kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de oorzaak. De meest voorkomende vormen van deze aandoening zijn infectieus, wat betekent dat het gaat om een infectie die wordt veroorzaakt door bacteriën of een virus. Andere vormen van infectieuze ontstekingen van het oog worden veroorzaakt door schimmels of parasieten. Chlamydia kan er ook voor zorgen dat je oog ontstoken raakt. Bacteriële infecties aan het oog kunnen behoorlijk besmettelijk zijn

Er zijn ook niet-infectieuze oogontstekingen, die veroorzaakt worden door contact van de ogen met vuil, ooghaartjes, rook of chloor. Maar een allergische reactie of bijzonder droge ogen kunnen ook voor deze irritatie zorgen. Oogontstekingen die niet-infectieus zijn gaan meestal vanzelf over. Voor de meeste infectieuze oogontstekingen geldt hetzelfde. Sommige vormen, zoals die veroorzaakt door Chlamydia of vormen van Herpes, kunnen echter gepaard gaan met vervelende complicaties en voor blijvende schade zorgen. Zie je na een paar dagen nog geen verbetering, dan is het verstandig om een afspraak te maken met de dokter. Deze zal de ontsteking meestal behandelen met antibiotica.

Oorzaken van oogontsteking

Oogontsteking kan veel verschillende oorzaken hebben, zoals:

• een bacteriële infectie (meestal met stafylokokken en streptokokken, maar eventueel ook door Chlamydia trachomatis en de Gonococ bacteriën)
• een virusinfectie (meestal als gevolg van een verkoudheidsvirus of een vorm van herpes)
• schimmels of parasieten
• kleine deeltjes, haartjes of vuil in het oog
• chloor van zwembadwater
• rook
• straling (zonnebank) of etsing met zuur of loog
• zeer droge ogen door een andere aandoening

Verder hebben mensen met aandoeningen zoals MS of de ziekte van Bechterew vaker last van oogontsteking. De eerste groep heeft dan te maken met een ontsteking aan de oogzenuw, bij de tweede gaat het om een inwendige oogontsteking. Beide vormen vragen om medische hulp.

Symptomen oogontsteking

Oogontsteking kan gepaard gaan met veel verschillende symptomen, afhankelijk van het type ontsteking. De meest voorkomende zijn:

• rode, jeukende of branderig aanvoelende ogen
• zanderig gevoel, of het gevoel van een vuiltje in je oog
• tranende ogen, soms is het vocht slijmerig
• opgezwollen slijmvlies
• overgevoeligheid voor licht
• afscheiding, zoals pus, draderig slijm of zelfs bloed uit het oog

Worden deze klachten na een paar dagen niet minder, neem dan contact op met je huisarts. Ook als je denkt dat je oogontsteking het gevolg is van vormen van Herpes, chlamydia of samenhangt met MS of de ziekte van Bechterew. Ook baby's en jonge kinderen met oogontsteking kunnen beter naar de huisarts gebracht worden.

Hoe wordt de diagnose oogontsteking gesteld?

Om de diagnose oogontsteking te kunnen stellen, zal de huisarts je oog eerst onderzoeken, meestal met een spleetlamp. Zo kan de arts zien welk deel van het oog ontstoken is. Om de oorzaak van de ontsteking te achterhalen, zal de dokter waarschijnlijk een beetje van het vocht uit je oog onderzoeken. Dit wordt met een klein wattenstaafje uit je oog verwijderd en naar een laboratorium gestuurd. Daar kan bijvoorbeeld een kweek worden gemaakt of andere tests worden gedaan. Zodra de arts weet wat de oorzaak is van de ontsteking, kan hij of zij de juiste behandeling kiezen.

Risicofactoren/-groepen

Veel mensen krijgen minimaal een keer in hun leven een oogontsteking. Deze kan dan ook veel verschillende oorzaken hebben.

Mensen die besmet zijn met herpes, chlamydia of enkele andere geslachtsziekten, mensen met MS of de ziekte van Bechterew en mensen die last hebben van aandoeningen aan hun ogen, zoals droge ogen syndroom, behoren tot de risicogroepen voor een oogontsteking.

Enkele risicofactoren zijn:

• verminderde weerstand
• contact met iemand die een infectieuze oogontsteking heeft
• met vieze handen in de ogen wrijven
• blootstelling aan irriterende stoffen zoals chloor, rook, bepaalde chemicaliën, uv-straling
• deeltjes in het oog, zoals haartjes, ijzerdeeltjes of vuil
• contactlenzen die zijn verplaatst en achtergebleven

Behandeling van oogontsteking

De meest voorkomende vormen van oogontsteking gaan na een paar dagen vanzelf over. Wel is het aan te raden om je oog voorzichtig te reinigen en eventueel te ontsmetten met hiervoor bestemde druppeltjes of zalf.

Verbetert de situatie niet na 4 dagen, dan kun je contact opnemen met de huisarts. Zodra deze de oorzaak van de ontsteking heeft vastgesteld kan hij of zij kiezen voor een gerichte behandeling. Bij een bacteriële infectie zijn antibiotica vaak effectief. Deze kunnen in de vorm van druppels, gel of zalf toegediend worden.

Is de ontsteking het gevolg van een verkoudheidsvirus, dan zal de arts meestal besluiten om af te wachten tot deze overgaat. Bij sommige andere virussen, zoals het herpesvirus, is behandeling wel noodzakelijk. Je krijgt dan meestal antivirale zalf of tabletten voorgeschreven.

Is de oorzaak ernstig droge ogen, dan kun je baat hebben bij kunsttranen. Daarnaast zijn er veel verschillende andere verzachtende druppels, gels of zalfjes verkrijgbaar om je ogen vochtig te houden en irritatie te verminderen.

Voor ontstoken ogen door een allergie zijn er ook speciale druppels beschikbaar.

Heb je last van een oogontsteking, dan is het belangrijk om de volgende richtlijnen te volgen om je genezing te versnellen en besmetting te voorkomen:

• Was je handen vaak en grondig. Deel geen spullen als handdoeken, zakdoeken of cosmetica met andere mensen.
• Zijn je oogleden aan elkaar vastgeplakt door afscheiding, dompel dan een watje of gaasje in een beetje water en week ze voorzichtig los.
• Draag zo mogelijk geen contactlenzen. Deze kunnen je oogoppervlak beschadigen, waardoor bacteriën ook andere delen van het oog kunnen aantasten. Ben je weer genezen, reinig je lenzen dan grondig voor je ze weer gaat dragen.
• Gebruik liever geen oogmake-up of andere cosmetica.

Prognose

Een oogontsteking gaat meestal binnen een week vanzelf over. Zo niet, dan helpen antibiotica of antivirale middelen vaak goed. In zeldzame gevallen leidt een oogontsteking tot complicaties, bijvoorbeeld bij besmetting met een van de bacteriën en virussen die horen bij de geslachtsziekten, zoals chlamydia en herpes of gonorroe. Deze kunnen voor blijvende schade zorgen. Door tijdig contact op te nemen met je huisarts kun je dit voorkomen.