Alles wat je moet weten over droge ogen
Eén van de meest voorkomende klachten aan de ogen is het hebben van droge ogen. Wat zijn droge ogen? Hoe krijg je droge ogen? Welke klachten krijg je door droge ogen? En misschien wel de belangrijkste vraag: wat kun je eraan doen? We vroegen het oogarts Liselotte Aerts. Volgens haar zijn droge ogen hét oogprobleem van de 21e eeuw. Onlangs verscheen haar boek over de ogen: mooie kijkers.
Wat zijn droge ogen?
"Droge ogen zijn het gevolg van een verminderde traanproductie of een vermindere kwaliteit van de traanfilm. Deze film bestaat uit drie laagjes. De tranen worden geproduceerd door de traanklier. Wanneer je knippert, zorgt deze er, samen met een hechtlaag, voor dat er een laagje water over de ogen komt. Dit laagje water wordt bij elke knippering vernieuwd. Daarnaast zitten er ook kleine kliertjes in je oog die een soort vet/olie produceren. Bij elke knippering worden deze kliertjes uitgeduwd waardoor er over het waterige laagje een beschermend olielaagje komt. Bij droge ogen is een van deze laagjes verstoord. De oogbol is hierdoor niet meer beschermd. Dit kan zich uiten in uiteenlopende klachten."
Welke klachten?
"Bij droge ogen kun je kleine schaafwondjes op je hoornvlies krijgen, wat een prikkend of brandend gevoel geeft, het gevoel van 'zand' in de ogen. Andere mensen hebben last van roodheid of zien waziger, zeker na lang en intensief gebruik van de ogen. Ook zijn er mensen die juist last krijgen van tranende ogen, omdat dit droge gevoel een reflex kan uitlokken bij de traanklier en meer tranen gaat aanmaken. Deze zijn vaak te waterig en rollen van je ogen af. Hierdoor kun je last hebben van tranende ogen, terwijl je eigenlijk droge ogen hebt."
Hoe krijg je droge ogen?
"Tegenwoordig kijken mensen veel meer op schermen dan vroeger - tablets, smartphones of computers - en vaak staan deze ook nog in een ruimte met een te droge lucht. Daar kun je droge ogen van krijgen. Maar ook van te lang lezen of puzzelen kun je er last van krijgen. Idealiter zou de luchtvochtigheid in een ruimte 50 procent moeten zijn. Ook de menopauze of hormonale veranderingen kunnen droge ogen veroorzaken. Droge ogen komen drie keer meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Andere aandoeningen die droge ogen als klacht kunnen geven, zijn huidaandoeningen als rosacea, eczeem en psoriasis. Of een zeldzamere ziekte als de ziekte van Sjögren."
Wat kun je doen aan droge ogen?
"Meer knipperen! De meest voorkomende oorzaak is tenslotte te weinig knipperen. Een aantal keer knipperen kan al helpen. Zo'n zes keer stevig na elkaar knipperen is al voldoende. Ook een raam openzetten of een plant kan de luchtvochtigheid laten toenemen. Verder is het advies 20-20-20: elke 20 minuten gedurende 20 seconden 20 meter in de verte kijken. En twee uur naar buiten per dag. Ook kunsttranen of oogsprays kunnen helpen. Deze leggen een beschermend laagje over de ogen."
Wat is het verschil tussen kunsttranen en oogspray?
"Kunsttranen bevochtigen de oogbol op het moment dat het nodig is. Ze leggen een beschermend laagje over het oog. Er bestaan kunsttranen die enkel werken op de waterige laag, andere die enkel werken op de olielaag en combinatiedruppels. De oogspray is een speciale spray die je op gesloten oogleden spuit en kleine vetdruppeltjes tussen je wimpers legt. Bij elke knippering legt dit een beschermend laagje over ogen. Per patiënt is het zoeken naar wat de beste behandeling is."
Dr. Liselotte Aerts is oogarts en esthetisch arts. Ze heeft een praktijk in het Belgische Schoten en is diensthoofd Oogheelkunde verbonden aan het ziekenhuis aan de Stroom in België. Ze werkt in GZA Ziekenhuizen campus Sint-Augustinus. Mei 2024 verscheen haar boek Mooie kijkers - Alles wat je altijd al wilde weten over je ogen.
