Leven in het nu met mindfulness

Getty Images

De hele dag door dwalen je gedachten af. Tijdens het tandenpoetsen pieker je al over de vergadering van vanmiddag. Onder het eten herhaal je een vervelend gesprek nog maar eens in je hoofd. Terwijl leven in het nu gezonder is. Het vermindert stress en slaapproblemen en kan je zelfs gelukkiger maken. Hoe doe je dat? Met mindfulness.

Slecht slapen, angstgevoelens, somberheid, stress en zelfs overgewicht: uit verschillende onderzoeken is gebleken dat mindfulness – of op mindfulness gebaseerde therapie – kan helpen bij tal van problemen. Wat is het precies en hoe leer je het?

Ontstaan mindfulness

Mindfulness is bedacht door Jon Kabat-Zinn, een Amerikaanse moleculair bioloog. Toen hij in het academische ziekenhuis van Massachusetts werkte, kwam hij erachter dat veel behandelde patiënten klachten bleven houden. Omdat hij zelf baat had bij meditatie en yoga, dacht hij dat mediteren zijn patiënten misschien ook zou helpen.

Van oorsprong is meditatie een spirituele techniek die door aanhangers van allerlei religies beoefend wordt. Kabat-Zinn wilde zijn methode geschikt maken voor alle gezindten. Bovendien moest de benaming veel mensen aanspreken. Zo bedacht hij in 1979 ‘mindfulness-based stress reduction’, oftewel de MBSR-methode, een cursus mindfulness van acht weken. Ook schreef hij een handboek.

Zijn patiënten bleken er zowel lichamelijk als psychisch van op te knappen. De moleculair bioloog ontwikkelde vervolgens ook MBCT: mindfulness based cognitive therapy, een combinatie van mindfulness en cognitieve therapie.

Ondertussen is er steeds meer wetenschappelijk bewijs dat mindfulness werkt en heeft de methode over de hele wereld navolging gekregen. Je kunt nog steeds MBSR-cursussen en daarvan afgeleide trainingen volgen, ook in Nederland.

Wat is het precies?

Het woord mindfulness betekent zoiets als opmerkzaamheid of aandachtigheid. Je staat bewust stil bij het hier en nu, zonder te oordelen. Je probeert je aandacht bij het moment te houden. Je handelt dus juist niet op de automatische piloot. Zo kun je beter observeren wat er in je lichaam en geest gebeurt, zonder daar verder een mening over te hebben of er iets aan te willen veranderen. Je accepteert wat je op dat moment voelt.

Vaak zouden we het liefst willen dat een situatie anders was. Je wilt immers geen pijn, angst of stress ervaren. Bij mindfulness kijk je van een afstandje naar jezelf en merk je zonder oordeel op wat zich voordoet. Je hoeft niets te veranderen en dat bespaart een hoop energie. Negatieve gedachten mogen er best zijn, maar je hoeft er niks mee te doen. Door te oefenen met deze techniek, kunnen fysieke en psychische klachten afnemen. Je gaat bewuster leven en minder piekeren over het verleden en de toekomst.

Misschien vind je dit nog een beetje vaag klinken. Wat mindfulness precies inhoudt, begrijp je het beste als je ermee aan de slag gaat.

Oefeningen

Al lees je nog zo veel over mindfulness, het is een vaardigheid die je past echt leert als je ermee oefent. De oorspronkelijke training van Kabat-Zinn is een programma van acht weken, waarbij je wekelijks les volgt en huiswerk ‘maakt’. Daarnaast is er een enorm aanbod van korte workshops tot cursussen van een jaar.

Kennismaken en oefenen met mindfulness kan ook thuis met behulp van bijvoorbeeld apps, boeken, ingesproken instructies in de vorm van mp3’s of op een ouderwetse cd en YouTube-filmpjes.

Drie bekende mindfulnessoefeningen die heel geschikt zijn voor beginners zijn:

Auteur