Waarom je beter geen frisdrank kunt drinken

Eigenlijk weten we het allemaal wel: frisdrank is gewoon suikerwater. Een blikje cola van 330 milliliter bevat circa 35 gram suiker, wat neerkomt op ongeveer 9 suikerklontjes. Die suikers leveren veel calorieën zonder dat daar nog iets anders van voedingsstoffen bij zit. Frisdranken bevatten over het algemeen immers geen vitamines, mineralen of vezels. De calorieën uit frisdrank worden daarom ook wel 'lege calorieën' genoemd.

Frisdrank en bloedsuikers

Een grote hoeveelheid suikers zorgt in het lichaam voor een sterke stijging van het suikergehalte van het bloed. En als je een glas frisdrank drinkt dan krijg je dus in een klap heel wat suikers binnen. Je lichaam reageert daarop met de aanmaak van het hormoon insuline. Insuline zorgt er vervolgens voor dat het bloedsuikergehalte weer daalt. Tenminste zo zou het moeten gaan. Maar met het ouder worden, wordt het lichaam ongevoeliger voor insuline. Dat betekent dat er meer insuline nodig is om de suiker te verwerken. Ook als er sprake is van overgewicht heeft het lichaam meer insuline nodig om de bloedsuiker weer op peil te krijgen. Deze extra behoefte aan insuline noemt men insulineresistentie.

Overgewicht

Omdat frisdrank zoveel suiker en dus calorieën bevat, krijg je door het drinken van frisdrank snel meer calorieën binnen dan je nodig hebt. Het vult immers niet echt, en je eet dus daarnaast gewoon. Overgewicht ontstaat onder andere wanneer je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbrandt. Regelmatig frisdrank drinken kan zo snel leiden tot een calorie-overschot en dus overgewicht.

Diabetes type 2

Er is een duidelijk verband tussen het drinken van suikerhoudende dranken en het ontstaan van diabetes type 2. Hier speelt de insulineresistentie een rol, want insulineresistentie is een voorloper van diabetes type 2. En uit onderzoek blijkt dat het dagelijks drinken van ongeveer 1 blikje van 330 milliliter frisdrank het risico op diabetes type 2 met 20 procent verhoogt.

Niet goed voor je hart en bloedvaten

Veel mensen denken dat vooral vet slecht is voor hart en bloedvaten. Veel suiker is echter minstens zo slecht, zo niet slechter. Uit onderzoek blijkt dat het regelmatig drinken van suikerhoudende dranken het risico op een hartaanval en beroerte verhoogt. Bij een overschot aan suiker gaat je lever de suiker omzetten in vet. En die vorm van vet is met name het 'slechte' LDL-cholesterol. Dit slechte LDL-cholesterol kan ontstekingen aan de wanden van bloedvaten bevorderen. Zelfs als je een gezond gewicht hebt, kan het drinken van frisdrank bijdragen aan minder gezonde bloedvaten.

Leververvetting

De suikers hebben ook effect op je lever. Als er een te hoog aanbod is van suiker in het lichaam dan slaat de lever een deel van die suikers op, onder andere in de vorm van vet. Je lichaam doet dit zodat je in tijden van een voedseltekort niet zomaar zonder brandstof voor je lichaam komt te zitten. Maar zo’n tekort komt er meestal niet. De hoeveelheid vet stijgt dus, en dit leidt tot leververvetting. Als de lever vetter en vetter wordt, kan dit orgaan zijn nuttige werk minder goed doen. Bovendien loop je bij een vervette lever meer risico op ontsteking van de lever (hepatitis).

Slecht voor de tanden

Naast deze negatieve effecten, hebben frisdranken ook een schadelijke invloed op het gebit. Zuren tasten het tandglazuur aan. En frisdranken bevatten allemaal veel zuur Dat leidt tot tanderosie. Dit geldt overigens net zo zeer voor light frisdranken als voor gewone frisdranken.

Suikervrije frisdranken: ook liever niet

Suikervrije en light-frisdranken bevatten minder calorieën omdat ze in plaats van met suiker gezoet zijn met zoetstoffen die nauwelijks calorieën leveren. Zoals gezegd hebben ze dezelfde negatieve impact op het tandglazuur. Maar er is meer. Door het drinken van iets met een zoete smaak, lijkt het alsof het lichaam denkt dat er iets zoets aankomt om te gaan verwerken. Hier wordt nog veel onderzoek naar gedaan en dat zorgt voor veel discussie tussen wetenschappers over het effect van kunstmatige zoetstoffen. Sommige onderzoeken suggereren ook dat het gebruik van zoetstoffen kan leiden tot een verhoogde trek in zoetigheid, wat indirect kan bijdragen aan gewichtstoename.

Gezonde alternatieven

Omdat er zoveel nadelen kleven aan zowel suikerhoudende als suikervrije frisdranken, is het verstandig om te kiezen voor gezondere opties:

• Water is de beste dorstlesser zonder calorieën en zuren. Vind je water saai? Water kun je op allerlei manieren een lekker smaakje geven.
• Thee en koffie zonder suiker bevatten geen calorieën en zijn dus een prima alternatief. Thee kun je ook laten afkoelen en met ijsklontjes serveren.

Hoe zit het met vruchtensap?

Sommige mensen denken dat vruchtensappen een gezonder alternatief zijn. Maar ook in vruchtensap zit net zoveel suiker als in gewone frisdrank. Natuurlijk zijn dit geen lege calorieën omdat vruchtensap je wel vitamines en wat vezels levert - als het tenminste vers geperst is. Maar het effect op de bloedsuiker en alle negatieve gevolgen van dien kan hetzelfde zijn. En vruchtensap is door het zuur net zo slecht voor de het tandglazuur als frisdrank.  

Nooit meer een glaasje fris?

Kun je dan nooit meer een glas frisdrank drinken? Natuurlijk wel. Maar wees je bewust van de hoeveelheid suiker en zuren die frisdrank levert en de lege calorieën die je zo binnenkrijgt. De beste optie lijkt nog af en toe een light-frisdrank, daarmee krijg je in elk geval niet de suikers en calorieën binnen. Maar een zoete smaak leer je er niet mee af.

Dit artikel is geschreven door Mary Stottelaar. Mary is diëtist. Ze volgt de wetenschap op de voet en schrijft al jaren over voeding en gezondheid. Haalbaarheid en smakelijkheid van adviezen staan bij haar voorop.