Koken en geld besparen: zo doe je dat!

Voor je ’s avonds de maaltijd op tafel zet, heb je – zonder dat je er bewust bij stilstaat – al de nodige stroom verbruikt. Maar om hoeveel gaat het dan? En kun je er nog op besparen?

De cijfers

Eerst maar even wat cijfers… Een gemiddeld Nederlands huishouden verbruikt ongeveer 3.000 kWh aan stroom per jaar, de prijs per kWh ligt momenteel rond de €0,22 (inclusief 21 procent btw, prijspeil 2020).

Koken op inductie verbruikt jaarlijks zo’n 175 kWh aan stroom. Een keramische kookplaat verbruikt jaarlijks ongeveer 225 kWh en de aloude gietijzeren kookplaat is goed voor 260 kWh per jaar.

Daar komt nog het stroomverbruik bij van bijvoorbeeld de afzuigkap, de waterkoker of de kokendwaterkraan, de oven, de magnetron, de stoomoven… Hoe zuiniger die apparaten zijn, hoe minder energie je kwijt bent aan het bereiden van de maaltijd. En dat scheelt in de portemonnee.

Zuinig: koken op inductie

Koken op inductie is veel zuiniger dan koken op een keramische kookplaat. Een liter water aan de kook brengen kost op inductie ongeveer 40 procent minder tijd dan op een keramische kookplaat. Langzame kooktechnieken, zoals sous-vide (vacuümkoken) en koken met een slowcooker, kosten vaak veel tijd en het is dan ook waarschijnlijk dat deze bereidingswijzen niet altijd even energiezuinig zijn.

Zuinig met oven en magnetron

Een stoomoven met hogedruk, een heteluchtoven en een combimagnetron mét heteluchtfunctie zijn energiezuinig. In een aantal van deze apparaten is het mogelijk om meerdere gerechten tegelijk te bereiden, wat het energieverbruik nog verder verlaagt. Het formaat van de oven heeft invloed op het energieverbruik. Zo’n enorm gasfornuis mét extra brede oven staat prachtig in de keuken, maar realiseer je wel dat zo’n oven zomaar 20 procent meer stroom verbruikt dan een normaal formaat oven. Nog een tip: let op de stand van de oven. De meeste ovens warmen standaard op met boven- en onderwarmte. Schakel je echter de heteluchtfunctie in, dan bespaar je ongeveer 15 tot 22 procent energie. Wanneer je een gerecht op moet warmen, dan is de magnetron een energiezuiniger keuze dan de oven.

Airfryer en frituurpan

Het stroomverbruik van de airfryer en de frituurpan ontlopen elkaar maar nauwelijks. Daar komt bij dat de hoeveelheid verbruikte energie ook afhankelijk is van het vermogen van het apparaat en van de hoeveelheid frites die je erin klaarmaakt. Welke keuze je maakt, is daarom mede afhankelijk van je persoonlijke voorkeur.

Koffie

Hoe je je koffie ook zet, het energieverbruik van het koffiezetapparaat blijkt vooral afhankelijk te zijn van hoeveel koffie je elke dag zet. Daarnaast verbruikt het koffieapparaat ook energie als hij stand-by staat. Na het koffiezetten meteen de machine uitzetten bespaart dus al heel wat energie. En zet je in één keer een grote pot koffie? Houd die dan warm in een thermoskan.

Thee

De kokendwaterkraan is een handig apparaat, maar is hij qua energieverbruik ook wel zo slim? Het antwoord op die vraag hangt vooral af van hoe je de kraan gebruikt. De kokendwaterkraan verbruikt jaarlijks ongeveer 90 tot 280 kWh. Omdat het water in de boiler warm moet blijven, staat de kraan altijd stand-by en dat kost natuurlijk energie. Als je de kokendwaterkraan alleen gebruikt voor een kop thee bij het ontbijt en het koken van de pasta voor het avondeten, is het waarschijnlijk niet zo’n zuinige keuze. Zet je echter overdag regelmatig een kop thee, dan wordt de kokendwaterkraan wel interessant. Bedenk daarbij ook dat je in een waterkoker vaak meer water kookt dan je nodig hebt: ook niet bepaald zuinig.

Vers of kant-en-klaar

Groenten koken kost minder energie dan pasta of rijst koken. De reden? De hoeveelheid water die aan de kook moet worden gebracht. Nog zo’n feitje: het opwarmen van een kant-en-klare maaltijd of diepgevroren groenten kost minder energie dan het bereiden van verse producten. Maar… kijken we naar de gehele keten, dan blijkt dat de kant-en-klaarmaaltijd qua energie ongeveer hetzelfde kost. De energie die je bespaart, wordt namelijk wel gebruikt in het bedrijf dat de kant-en-klaarmaaltijd produceert.

Zo bespaar je energie in de keuken

• Let op het energieverbruik van je koelkast en vriezer. Als je koelkast of vriezer ouder dan tien jaar is, kan het de moeite zijn een nieuw en zuiniger (A+++) apparaat aan te schaffen.
• Koken voor één persoon kost meer energie dan koken voor meerdere personen. Ben je alleen, kook dan meerdere porties en bewaar deze in de koelkast of vriezer.
• Kook altijd in een pan op maat en kies een passende kookzone (niet te groot, niet te klein).
• Kook in weinig water en zo kort mogelijk en houd het deksel op de pan. Koken met deksel op de pan zorgt voor twee tot drie keer minder energieverbruik.
• Een snelkookpan bespaart 50 tot 70 procent aan kooktijd en energie.
• De heteluchtfunctie van de oven is 15 tot 22 procent zuiniger dan de normale ovenstand (boven- en onderwarmte).
• Ontdooien in de koelkast kost minder energie dan ontdooien in de magnetron. Je moet het product of gerecht dan wel 24 uur voor gebruik in de koelkast zetten.