De gevolgen van een vitamine C-tekort

Getty Images

Het menselijk lichaam maakt niet zelf vitamine C aan, daarom heb je genoeg groente en fruit nodig. Wat merk je van een vitamine C-tekort? En kan te veel vitamine C eigenlijk kwaad?

Tussen het jaar 1500 en 1800 stierven naar schatting 2 miljoen zeelieden aan scheurbuik. Tijdens hun lange reizen hadden zij geen vers fruit of groente aan boord, waardoor ze een ernstig vitamine C-tekort opliepen. Ze kregen last van gewichtsverlies, gezwollen tandvlees, vlekken, een bleke huid, bloedingen, bloedarmoede en vermoeidheid. Kregen ze niet op tijd genoeg vitamine C binnen, dan overleefden ze deze ziekte niet.

Later werd ontdekt dat vitamine C scheurbuik voorkomt en geneest. Ascorbinezuur - de andere naam voor vitamine C - is afgeleid van a (dat betekent 'niet') plus de Latijnse naam voor scheurbuik (scorbus).

Vitamine C-tekort

Scheurbuik met dodelijke afloop komt tegenwoordig in Nederland niet meer voor. Een vitamine C-tekort nog wel, maar ook dat is zeldzaam. Volwassenen hebben dagelijks 70 milligram vitamine C nodig, vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven wat meer. Eet je regelmatig groente en fruit dan haal je deze aanbevolen dagelijkse hoeveelheid wel.

Is je voedingspatroon heel eenzijdig of drink je erg veel alcohol, dan loop je wel risico op een vitamine C-gebrek. Je kunt dan last krijgen van symptomen als vermoeidheid, een verminderde weerstand, slechte genezing van wondjes, blauwe plekken en gewrichtsklachten.

Te veel vitamine C

Een overdosis vitamine C is ook niet gezond. De maximale veilige dosis voor vitamine C is door de Gezondheidsraad vastgesteld op 2000 milligram per dag. Deze hoeveelheid overschrijd je niet zomaar, daarvoor moet je bijvoorbeeld 40 glazen sinaasappelsap voor drinken of meer dan 300 gekookte aardappeltjes eten.

Krijg je te veel vitamine C binnen, dan plas je het overschot uit. Dit belast je nieren extra, maar je krijgt er geen nierstenen van. Vroeger werd gedacht dat te veel vitamine C nierstenen veroorzaakt, maar dat is nooit in onderzoek aangetoond. Je kunt wel last krijgen van je darmen en bijvoorbeeld diarree krijgen. Grote hoeveelheden vitamine C remmen de opname van koper en verhogen de opname van ijzer. Hierdoor krijg je eerder een teveel aan ijzer in je lichaam als je heel veel vitamine C binnenkrijgt.

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

De Gezondheidsraad heeft voor verschillende groepen de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C vastgesteld:

Categorie / leeftijd	Milligram per dag
Mannen / jongens
1 - 4 jaar	40
4 - 7 jaar	45
7 - 10	50
10 - 13 jaar	55
13 - 16 jaar	65
16 - 65 jaar en ouder	70

Vrouwen / meisjes
1 - 4 jaar	40
4 - 7 jaar	45
7 - 10 jaar	50
10 - 13 jaar	55
13 - 16 jaar	65
16 - 19 jaar	65
19 - 65 jaar en ouder	70
Tijdens zwangerschap	90
Tijdens borstvoeding geven	110