Bètacaroteen: provitamine A

Getty Images

Ons lichaam kan zelf vitamine A aanmaken uit carotenoïden uit plantaardige producten. De belangrijkste is bètacaroteen. Het zorgt, net als vitamine A, voor een goede weerstand en is erg belangrijk voor het zicht. Maar er zijn ook aanwijzingen dat bètacaroteen antioxidatieve eigenschappen heeft.

Wortelen, mango’s, abrikozen, mandarijnen. Ze danken allemaal hun oranje kleurtje aan bètacaroteen. Ook donkergroene bladgroenten en koolsoorten bevatten bètacaroteen. Je hebt ook bètacaroteen als synthetisch preparaat; het is dan te herkennen aan het E-nummer E160a(ii).

Gezond

Bètacaroteen is een provitamine A en wordt door het lichaam dus omgezet in vitamine A. Hierdoor is het belangrijk voor de weerstand en het gezichtsvermogen, maar draagt het ook bij aan gezonde botten, tanden en huid en de groei.

Mogelijk speelt bètacaroteen ook een rol als antioxidant. Het zou lichaamscellen beschermen tegen vrije radicalen, stoffen die schade aan cellen kunnen veroorzaken. Bètacaroteen werkt bijvoorbeeld als een soort zonnebrandcrème van binnenuit: het beschermt de huid tegen schadelijke uv-straling.

ADH

Voor bètacaroteen bestaat geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Het wordt omgezet in vitamine A. Van bètacaroteen naar vitamine A wordt de omrekeningsfactor 1:12 aangehouden: 12 microgram bètacaroteen staat dus gelijk aan 1 microgram vitamine A (retinol).

Het lichaam zet niet meer bètacaroteen om in vitamine A dan het nodig heeft. Hypervitaminose A ontstaat dus niet door de inname van bètacaroteen. Wel adviseert het Vitamine Informatie Bureau op basis van richtlijnen van de European Food Safety Authority (EFSA) om niet meer dan 15 milligram bètacaroteen per dag via supplementen te gebruiken.

Vitamine A

Bij een hoge dosering van bètacaroteen kan een verkleuring van de huid optreden. Er zijn geen aanwijzingen dat dit invloed heeft op de gezondheid. Rokers hebben bij een inname van voedingssupplementen van meer dan 15 milligram bètacaroteen mogelijk een verhoogd risico op longkanker.

Er zijn geen effecten bekend van een tekort aan bètacaroteen. Een lagere inname heeft een verminderde aanmaak van vitamine A tot gevolg. Als je te weinig bètacaroteen binnenkrijgt, zou je dus een vitamine A-tekort kunnen krijgen. Het is nog niet duidelijk of bètacaroteen volledig kan voorzien in de vitamine A-behoefte.

Auteur