Antioxidant seleen

Het spoorelement seleen, ook wel selenium genoemd, heeft een zelfde werking als een antioxidant. Het gaat de vorming van schadelijke stoffen in het lichaam tegen en beschermt daarmee de rode bloedlichaampjes en lichaamscellen. Er zijn ook aanwijzingen dat seleen zware metalen die het lichaam via verontreiniging in voeding terechtkomen minder giftig maakt. 

 

Daarbij zou seleen mogelijk beschermen tegen het ontstaan van prostaatkanker. Het is ook van belang voor een goede weerstand, voor de ontwikkeling van zaadcellen, een goede werking van de schildklier en voor gezond haar. 

 

Seleen zit in dierlijke en plantaardige producten, zowel in organische als anorganische (eenvoudigere verbindingen) vorm. De organische vorm wordt door het lichaam beter opgenomen. Seleen in organische vorm is ook wel bekend als selenomethionine of selenocysteine. De anorganische vorm kennen we ook als seleniet of selenaat. 

Seleen is in bijna alle voedingsmiddelen aanwezig. Via je eten krijg je dagelijks ongeveer 50 microgram binnen. In een dierlijk product zit het vaak gekoppeld aan eiwit. Hoeveel seleen een plantaardig product bevat, is afhankelijk van het gehalte seleen van de bodem. Granen zijn rijker aan seleen dan groenten. 

 

Verder wordt aan bijna al het veevoer seleen toegevoegd. Daardoor zit het ook in vlees. Vooral orgaanvlees bevat veel seleen, maar je vindt het ook in vis en schelpdieren. Met een lekkerbekje zit je al bijna aan drie keer de dagelijks aanbevolen hoeveelheid. 

Deze dagelijks aanbevolen hoeveelheid is voor volwassen 50 microgram per dag. Er zijn aanwijzingen dat jonge mannen en vrouwen, zwangere vrouwen en tienermeisjes te weinig seleen binnenkrijgen. Om vast te stellen of je daadwerkelijk een seleentekort hebt, is bloedonderzoek nodig. Bij een langdurig tekort aan seleen kun je last krijgen van een verstoring van de werking van de hartspier, spierpijn en spierzwakte. 

Bij een teveel aan seleen worden je haren en nagels broos. Ook kunnen er beschadigingen aan de huid of tanden optreden. In een ernstig geval kun je zelfs last krijgen van een aandoening aan het zenuwstelsel. Gelukkig is het bijna onmogelijk om via de voeding teveel seleen binnen te krijgen. Door supplementengebruik kan wel een overschot ontstaan. 

De maximale veilige dosis voor seleen is 300 microgram per dag voor volwassenen. Dit is vergelijkbaar met 3 kilogram rijst of 2,5 kilogram vlees. Voor kinderen tot 3 jaar geldt een bovengrens van 60 microgram. De veilige dosis betreft een gemiddelde waarde met een ruime marge. Eenmalige of kortdurende overschrijding is dus niet direct gevaarlijk. 

 

Onderstaande tabel geeft de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid seleen vastgesteld door de Gezondheidsraad.