'Muggen wapen in bestrijding knokkelkoorts'

Rond de honderd miljoen mensen lopen jaarlijks knokkelkoorts (dengue) op, voornamelijk in de tropen. Zo'n 40.000 van hen overlijden aan de ziekte. "Insecticiden en het gebruik van een klamboe is tot nu toe de beste manier om infectie tegen te gaan", zegt onderzoeker Scott O'Neill van de Monash universiteit in Australië.

Toch blijft het aantal knokkelkoorts-gevallen groeien en reist de ziekte ook verder. In Buenos Aires was in 2009 bijvoorbeeld het allereerste geval van knokkelkoorts ooit. Frankrijk viel deze 'eer' in 2010 ten deel.

Fruitvliegjes
Vorig jaar besloten O'Neill en zijn collega's Aedes aegypti muggen los te laten, geïnfecteerd met een bacterie van fruitvliegjes, de wolbachia. Deze bacterie verhindert de muggen voor een groot deel om het dengue-virus te dragen en kan daardoor misschien de verspreiding van het virus tegengaan.

De wolbachia-bacterie zal zich op natuurlijke wijze verspreiden wanneer geïnfecteerde mannelijke muggen nageslacht produceren met vrouwtjes die de bacterie bij zich dragen. Maar ook wanneer alleen het vrouwtje is geïnfecteerd zullen de babymugjes de wolbachia-bacterie dragen.

Testomgeving
Om dit te testen, heeft O'Neills team eerst muggen losgelaten in Queensland, waar de laatste jaren veel knokkelkoorts-uitbraken waren. In eerste instantie lieten ze circa 2500 muggen los in twee laboratoria die leken op Queensland, compleet met planten en bomen. Daarbij lieten ze één mug zonder wolbachia los.

Succes
Na dertig dagen was iedere mug in het eerste laboratorium wolbachia-drager en na tachtig dagen alle muggen in het tweede laboratorium ook. Met dit succes in het achterhoofd, hebben de wetenschappers bijna 300.000 wolbachia-muggen losgelaten in twee steden in Queensland.

Na vier maanden muggen vangen, bleek dat in de eerste stad (Yorkeys Knob) alle muggen en in de tweede stad (Gordonvale) 90 procent inmiddels wolbachia-drager waren. Twee weken later echter, daalden de cijfers. In Yorkeys Knob was nog 95 procent drager en in Gordonvale 81 procent. De wetenschappers denken dat de droogte muggen uit de omgeving de steden in heeft gelokt.

De wetenschappers gingen buurten in de nabijgelegen dorpen om te zien of de wolbachia-bacterie zich verder verspreid had. Dit bleek slechts in drie gevallen zo te zijn.

Verder onderzoeken
"We verwachten ook niet dat de wolbachia-bacterie zich in zo'n korte periode vestigt in een compete muggenpopulatie", aldus een van de wetenschappers. O'Neill: "Maar we gaan wel geïnfecteerde muggen loslaten in gebieden met veel knokkelkoorts, om verder te testen. We wachten nog op toestemming van de lokale autoriteiten, maar willen binnen het jaar verder onderzoek doen in Thailand, Indonesië of Brazilië."