Aandacht voor de ziel
Ieder mens is een unieke mix van lichaam, ziel en geest. Als je ziek bent, betekent het dat er iets mis is met de samenwerking tussen die elementen. Dat is het uitgangspunt van de antroposofische arts, die dus naar meer dan alleen je lichaam kijkt.
Antroposofische geneeskunde is eigenlijk reguliere geneeskunde met een beetje extra: de aandacht voor je ziel en geest.
Ziel en geest
De antroposofische geneeskunde werd aan het begin van de 20ste eeuw ontwikkeld door Rudolf Steiner en de Nederlandse arts dr. Ita Wegman. Zij meenden dat de mens uit een geestelijk deel bestaat, dat zich op aarde met een fysiek lichaam verbindt.
Op basis van dat uitgangspunt biedt de antroposofische gezondheidszorg therapie en geneesmiddelen. Een antroposofische arts is een reguliere dokter die zich daarnaast heeft gespecialiseerd in de antroposofie.
Hij kijkt niet alleen naar de lichamelijke kant van de zaak, maar probeert ook de ziel en geest van zijn patiënten te doorgronden door naar hun gedrag en persoonlijke geschiedenis te kijken.
Een mens uit vier lagen
Volgens antroposofen bestaat een mens uit vier lagen. Met je fysieke lichaam maak je deel uit van de materiële wereld, de wereld die we waarnemen met onze zintuigen. Ons lijf is zichtbaar en tastbaar, je kunt het wegen, meten en onderzoeken.
Daarnaast heb je een levenslichaam. Dat is niet zichtbaar of tastbaar maar speelt zich af in de tijd, in processen. De ziel is de derde laag en het gebied waar je gevoelens leven.
Ten slotte is er de geestelijke kern, oftewel je 'ik'. Daarmee kun je zin geven aan het leven, gedachten vormen en idealen koesteren. Die laatste laag is uniek voor de mens en vind je verder in geen enkel ander levend wezen.
Op zoek naar harmonie
Ziekte is volgens de antroposofische arts een teken dat er iets mis is met de harmonie tussen de vier lagen waar je uit bestaat: je fysieke lichaam, levenslichaam, ziel en geest.
Daarbij hoort ook de harmonie met de wereld om je heen en met de geestelijke kant van je bestaan. Als je het signaal dat je klachten of ziekte je geven serieus neemt, kun je je eigen gezondheid beter leren kennen en begrijpen.
Zo kun je het genezingsproces bevorderen. Met wat meer regelmaat in je leven, een betere afwisseling tussen werk en ontspanning en gezonder eten kun je soms herhaling of terugval voorkomen.
Zelfgenezend vermogen
Volgens antroposofen is ziekte onvermijdelijk. Het maakt deel uit van de mens en zijn wezen. Ziekten worden beschouwd als drempels naar een nieuwe fase in het leven. Het zieke lichaam moet dóór de periode van zwakte heen, om een grotere vrijheid en totaliteit te bereiken.
De behandeling van ziekte volgens de antroposofische geneeskunde is er altijd op gericht om het zelfgenezend vermogen te ondersteunen en te versterken. Om kleine pijntjes en kwaaltjes te bestrijden kun je zonder recept antroposofische zelfzorggeneesmiddelen kopen bij apotheek of drogist.
Bij twijfel of ernstigere klachten is een bezoek aan een arts aan te raden. Hij zal er proberen achter te komen waar en waarom het lichaam uit balans is. Samen met de patiënt probeert hij vervolgens het verstoorde evenwicht te herstellen, bijvoorbeeld door bepaalde antroposofische en homeopathische medicijnen voor te schrijven.
Hij kan echter ook gebruikmaken van diverse andere behandelingswijzen, zoals een dieet, massage, inwrijvingen, euritmietherapie of zelfs muziek- of schildertherapie.
Wanneer kan het helpen?
Een antroposofische aanpak schijnt het beste te werken als je er ook echt in gelooft. Er zijn mensen die baat hebben bij een (aanvullende) antroposofische behandeling bij bijvoorbeeld kanker, multiple sclerose en bij chronische ziekten, zoals astma, reuma, diabetes, darmziekten, chronische vermoeidheid en psychosomatische aandoeningen.
Waar kun je terecht?
In Nederland werken ongeveer 160 antroposofische (huis)artsen en specialisten. De meesten daarvan zijn verbonden aan een antroposofisch gezondheidscentrum (ook wel therapeuticum genoemd).
Een aantal heeft een eigen praktijk. Op de website van de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ) kun je adressen vinden van praktiserende antroposofische artsen.
Wat wordt er vergoed?
Een huisartsenconsult wordt door de basisverzekering altijd vergoed, dus ook als het om een bezoekje aan een antroposofische huisarts gaat.
Veel zorgverzekeraars bieden een aanvullende polis die antroposofische geneesmiddelen en therapieën geheel of gedeeltelijk vergoedt. Informeer bij je eigen zorgverzekeraar om te kijken wat er in jouw geval wel en niet wordt gedekt.
Een goede raad
Alternatieve geneeswijzen kunnen in bepaalde gevallen verlichting brengen van klachten. Je moet ze echter altijd zien als een aanvulling op reguliere behandelmethoden en niet als een vervanging hiervan.
