Wat is de ziekte van Hashimoto?

Wat is de ziekte van Hashimoto?

De ziekte van Hashimoto (strumitis lymphomatosa), vernoemd naar de Japanse arts en medisch wetenschapper Hakaru Hashimoto, is een aandoening van de schildkier. Iemand met deze ziekte krijgt hypothyreoïdie. Hypothyreoïdie betekent dat je schildklier trager dan normaal werkt. Je schildklier zit aan de voorkant van je hals, net boven je luchtpijp. Het orgaan maakt schildklierhormonen aan. Deze komen vervolgens in je bloed terecht en gaan zo naar andere weefsels. Samen met de hypofyse, een orgaantje in je hersenen dat hormonen maakt, regelt de schildklier hoeveel schildklierhormoon aangemaakt wordt. Soms produceert de schildklier te weinig schildklierhormoon en is er meer nodig. Dan gaat de hypofyse meer THS aan het bloed afgeven. THS is de afkorting van 'schildklier stimulerend hormoon'. Door dat extra THS in je bloed gaat je schildklier harder werken en meer schildklierhormoon aanmaken. Er komt daardoor dus weer meer van het hormoon in je bloed. Schildklierhormoon is belangrijk voor je lichaam. Het heeft invloed op eigenlijk alle cellen, en vooral op de stofwisseling en het hartritme.

Oorzaken van de ziekte van Hashimoto

Als er bacteriën, virussen of andere ‘vreemde’ stoffen je lichaam binnendringen, maakt je afweersysteem antistoffen of antilichamen aan om deze stoffen onschadelijk te maken. Deze antistoffen komen in je bloed terecht. Maar bij een auto-immuunziekte valt je afweersysteem je eigen cellen aan. De ziekte van Hashimoto is zo’n auto-immuun ziekte. Bij deze aandoening valt je afweersysteem schildkliercellen aan en maakt ze kapot.

Symptomen van de ziekte van Hashimoto

Veel mensen met de ziekte van Hashimoto krijgen door hun te langzaam werkende schildklier allerlei klachten. Deze klachten zijn vaak vaag, omdat ze verschillende oorzaken kunnen hebben. De klachten van de ziekte van Hashimoto lijken bijvoorbeeld veel op de symptomen van een burn-out. Ook denken huisartsen vaak in eerste instantie dat iemand overwerkt is. Verder zijn de klachten van iemand met de ziekte van Hashimoto niet goed herkenbaar omdat de aandoening zich meestal heel langzaam ontwikkelt. Daardoor duurt het bij de meeste mensen vrij lang voordat ze klachten krijgen. Ze merken dus niet snel dat hun schildklier minder goed werkt.

Hoe erg de klachten van iemand met de ziekte van Hashimoto zijn, hangt van twee dingen af. Ten eerste van hoe langzaam de schildklier werkt. En ten tweede hoe snel de hypothyreoïdie zich ontwikkelde. Het schildklierhormoon speelt een grote rol bij onze stofwisseling. Omdat er door de ziekte van Hashimoto te weinig schildklierhormoon in je bloed zit, is je hele stofwisseling trager. Dat zorgt voor verschillende en uiteenlopende klachten. De symptomen die veel mensen met deze schildklieraandoening na een tijdje krijgen, zijn:

• vermoeidheid
• onrustig gevoel
• het koud hebben
• minder vaak ongesteld
• aankomen zonder duidelijke oorzaak
• overgevoeligheid
• haaruitval
• agressie
• slechte concentratie
• vergeetachtigheid
• emotioneel labiel zijn
• de huid wordt droger en dikker
• trage stoelgang of verstopping
• een lagere stem
• slechter horen
• pijn en/of krampen in spieren
• tintelingen in handen en vingers
• psychische stoornissen

Risicofactoren en -groepen

De ziekte van Hashimoto komt veel voor. Iedereen kan de ziekte krijgen. Maar het zijn meestal volwassen vrouwen die ermee te maken krijgen. Mensen met deze ziekte hebben meer kans dat ze ooit ook een andere auto-immuunziekte krijgen. Dat geldt voor alle auto-immuunaandoeningen.

De ziekte van Hashimoto is in principe geen gevaarlijke ziekte, maar zwangere vrouwen moeten extra opletten. Een vrouw die in verwachting is, heeft flink meer schildklierhormoon nodig. De behoefte van een moeder-in-spe aan dit hormoon is vaak ruim 25 procent of zelfs 50 procent meer dan normaal. Het is belangrijk dat in het bloed van de moeder genoeg schildklierhormoon zit. De baby heeft dit hormoon namelijk hard nodig, vooral voor het ontwikkelen van de hersenen. Ongeboren baby’s kunnen de eerste 20 tot 25 weken dit hormoon alleen via de moederkoek krijgen. Vrouwen die in verwachting zijn, zouden daarom eigenlijk zo snel mogelijk moeten laten meten hoe goed hun schildklier nog werkt. De ziekte van Hashimoto is op zich niet gevaarlijk voor zwangere vrouwen. Wel kunnen de antistoffen die het afweersysteem erdoor aanmaakt, zorgen voor een hoger risico op problemen tijdens de zwangerschap.

Behandeling van de ziekte van Hashimoto

Voor het behandelen van de ziekte van Hashimoto schrijft een arts meestal pillen met schildklierhormoon voor. Het gaat dan om een synthetische variant van het hormoon (levothyroxine). Hoe hoog de dosis van dit hormoon is die iemand moet slikken, hangt onder meer af van de persoonlijke situatie, bijvoorbeeld of hij of zij ook andere medicijnen gebruikt. Als je bijvoorbeeld ijzertabletten en pillen met schildklierhormoon tegelijk moet slikken, neemt je lichaam het schildklierhormoon minder goed op. Dit geldt ook voor het tegelijkertijd drinken van melk en het slikken van deze pillen. Verder controleert de huisarts meestal elk jaar hoe goed de schildklier van iemand met de ziekte van Hashimoto nog werkt. De arts kan de dosis schildklierhormoon dan eventueel verhogen of verlagen.

De behandeling is dus gericht op het verminderen van het tekort aan het schildklierhormoon en niet op de echte oorzaak van de ziekte: de auto-immuunreactie. Het is namelijk nog niet mogelijk om auto-immuunziektes te behandelen, te genezen of te voorkomen.

Stellen van de diagnose

Een arts stelt de diagnose van de ziekte van Hashimoto onder meer vast op basis van iemands klachten. Ook doet hij of zij een lichamelijk onderzoek voor meer informatie. Soms vindt de huisarts bij dit lichamelijk onderzoek een struma. Een struma is een schildklier die groter is dan normaal. Ook is bloedonderzoek nodig om de juiste diagnose te stellen.

Prognose

Iemand met de ziekte van Hashimoto krijgt langzaam steeds meer klachten doordat de schildklier steeds minder schildklierhormoon aanmaakt. Ook maken de antistoffen die het afweersysteem aanmaakt, uiteindelijk het schildklierweefsel onherstelbaar kapot.