Spit: wat is het en hoe kom je ervan af?

Spit schiet er opeens in

Getty Images

Opeens schiet het in je rug. Of door de rugpijn kom je bijna je bed niet meer uit. Voor veel mensen herkenbaar, pijnlijk en heel vervelend, maar gelukkig meestal niet ernstig. Je kunt zelf veel doen om spit te verhelpen.

Spit is heftige pijn in de onderrug (tussen de onderste ribben en billen). Dit wordt veroorzaakt door verkramping van de rugspieren. Vaak trekt de pijn ook door naar de bovenbenen. Spit is de meest voorkomende en minst ernstige vorm van lage pijn in de rug. De medische naam voor spit is lumbago. Dat betekent pijn in de lendenen.

Hoe krijg je spit?

Door een snelle beweging of door plotseling overeind komen na lang bukken, kun je opeens spit krijgen. Ook kan het zijn dat je langzaam steeds meer pijn in je onderrug krijgt, tot het niet meer gaat en te pijnlijk wordt.

Spit kan het gevolg zijn van zwaar lichamelijk werk of juist heel veel zittend werk in een slechte houding. Als daarbij nog eens stress komt (bijvoorbeeld door hoge werkdruk) wordt de kans op spit groter.

In beweging blijven

Soms verdwijnt spit vanzelf binnen enkele dagen, soms kan het een paar weken duren voordat het over is. Je kunt echter zelf het nodige doen om te zorgen dat de pijn minder wordt.

  • Blijf bewegen! Door de pijn ben je geneigd stil te gaan zitten, maar dat is niet goed. Je spieren worden stijf en de pijn wordt nog erger. Het is aangetoond dat mensen die blijven bewegen sneller van hun spit af zijn, dan degenen die in bed gaan liggen.
  • Draai niet met je onderrug. Bijvoorbeeld bij het opstaan uit bed, rol je eerst op je zij, dan doe je liggend de benen over de rand en daarna druk je jezelf met de armen zijwaarts omhoog.
  • Verander vaak van houding. 
  • Maak geen plotselinge bewegingen.
  • Vermijd de eerste tijd bukken en (zwaar) tillen. 
  • Houd je onderrug warm. Een warme douche, kruik of infrarood lamp kunnen de pijn verlichten.
  • Liggen met een kussen onder je knieën kan in bed helpen tegen de rugpijn.
  • Pijnstillers of spierverslappende middelen kunnen helpen de rug wat te ontspannen, waardoor bewegen gemakkelijker wordt. Denk aan paracetamol, diclofenac, ibuprofen of naproxen.
  • Je kunt ook zogenaamde spierwrijfmiddelen op de huid doen om de pijn te verlichten. Ze zijn verwarmend, pijnstillend, pijnafleidend, ontstekingsremmend of een combinatie daarvan.
  • Vraag eerst advies aan de huisarts bij twijfel over te gebruiken (genees)middelen.

Wanneer naar de huisarts?

Als de klachten niet overgaan, dan kan het zijn dat er meer aan de hand is. Ga naar de huisarts als je lage rugpijn hebt en:

  • je alles geprobeerd hebt, maar de pijn je te veel wordt;
  • de pijn verder uitstraalt dan je knie;
  • je een tintelend, branderig of doof gevoel hebt in één van je voeten of benen;
  • je minder kracht hebt in een been;
  • problemen krijgt met plassen;
  • de klachten al langer dan zes weken aanhouden.

De huisarts kan je doorverwijzen naar bijvoorbeeld een oefentherapeut Mensendieck, een fysiotherapeut of eventueel naar een specialistische arts.

Spit voorkomen

Als je een keer spit hebt gehad, is de kans dat je het opnieuw krijgt groter. Ook als je het nog nooit hebt gehad, kun je het nodige doen om de kans op spit te verkleinen. Vast staat dat je dit kunt doen door een gezonde leefstijl. Een gezond lijf heeft nu eenmaal minder kans op aandoeningen, waaronder spit.

Beweeg dus voldoende en probeer te veel stress te vermijden. Als je veel achter de computer zit, is het belangrijk dat je een goede stoel hebt en goed rechtop zit met het werkblad op de juiste hoogte. Let er verder op dat je niet tegelijk tilt en draait; pas dus op voor een 'verkeerde' beweging.

Auteur