Het nieuwste boek van Michael Mosley
Er is weer een nieuw boek van Michael Mosley, de Britse arts die zes jaar geleden bekend werd met zijn boek over het vastendieet. In 'De snelle 800' geeft Mosley een nieuw programma om af te slanken, op gewicht te blijven en de gezondheid te verbeteren. Het is een combinatie van een afvaldieet, gecombineerd met periodiek vasten én tijdgebonden eten. Diëtist en journalist Karine Hoenderdos las zijn boek en sprak namens Gezondheidsnet met hem.
Dit is een artikel uit 2019. Dr. Michael Mosley is helaas overleden in 2024 op het Griekse eiland Symi. Mosley was een veelzijdig journalist, presentator en televisiedokter.
Als het gaat om gezondheid en dieet, raakt dokter Michael Mosley nooit uitgeleerd. Voortdurend volgt hij de wetenschappelijke literatuur en spreekt hij met onderzoekers. In zijn nieuwste boek ‘De snelle 800’ komt alle kennis van de laatste jaren samen. Het nieuwe programma bestaat uit drie onderdelen: een (korte) periode waarin je een dieet volgt met slechts 800 kilocalorieën. Het tweede is een schema van 2 vastendagen per week. Dat zijn geen dagen waarop je helemaal niets eet: ook dan eet je weer die 800 kilocalorieën. Het derde is de onderhoudsfase, waarin je je gewicht op peil houdt en eventueel ook aan ‘tijdgebonden vasten’ doet.
800 kilocalorieën
Waarom die 800 kilocalorieën, dat is toch hartstikke weinig? Mosley: “800 kilocalorieën is het magische getal voor succesvol diëten. Het is streng genoeg om snel af te vallen en toch hoog genoeg om het vol te kunnen houden.” Snel gewichtsverlies en vasten heeft een gunstig effect op je stofwisseling en je gezondheid, zeker als je last hebt van bijvoorbeeld diabetes type 2 of hart- en vaatziekten. Je lichaam schakelt bijvoorbeeld gemakkelijker over op de vetverbranding. Volgens Mosley is er geen bewijs dat snel afvallen leidt tot een verstoring van de stofwisseling, en verhoogt het ook niet de kans dat je weer snel aankomt. Hierin zijn andere experts, zoals Liesbeth van Rossum, het overigens niet helemaal met hem eens. Verder is het erg moeilijk om binnen die 800 magere calorieën voldoende vitamines en mineralen binnen te krijgen. Je moet de rest van de week dan wel érg gezond eten, of je voeding aanvullen met een supplement.
Periodiek vasten
Na de dieetperiode adviseert Mosley om door middel van periodiek vasten je nieuwe gewicht vasthouden en zo nodig nog verder verlagen. Dat betekent voor hem dus: 5 dagen gewoon eten en 2 ‘vastendagen’ waarop je maar 800 kilocalorieën eet. Dit is overigens minder streng dan Mosley adviseerde in zijn eerdere boek over vasten: daar ging hij uit van slechts 500 à 600 kilocalorieën per vastendag. Wil je maar een paar kilo afvallen, dan kun je volgens Mosley de eerste strenge fase overslaan en volstaan met de 2 vastendagen per week.
Tijdgebonden vasten
Nieuw in het boek is ook de nadruk op ‘tijdgebonden eten’, oftewel je de uren waarop je eet beperken. Hierbij probeer je het merendeel van je calorieën binnen een klein tijdsbestek te nuttigen, bijvoorbeeld 12 uur. Je stopt dan met eten om 8 uur ’s avonds en neemt dan pas de volgende ochtend om 8 uur het ontbijt. Hoe langer je periodes van niet eten zijn, hoe beter, omdat je lichaam dan leert om de vetverbranding aan te spreken. Waarschijnlijk is een schema van 16 uur vasten en 8 uur eten het meest optimaal. Maar Mosley waarschuwt: “Bouw dit rustig op door de periodes van niet eten steeds langer te maken, net zoals je bijvoorbeeld traint voor een marathon”. Tijdgebonden vasten is volgens Mosley geschikt in de periode waarin je je doelen en streefgewicht hebt bereikt, en dit graag ook zo wilt houden.
Flexibel
Het programma van Mosley klinkt behoorlijk streng. Maar hij zegt wel dat je het flexibel kunt toepassen. Je kunt zelf bepalen hoe intensief je het volgt. Wil je snel of veel afvallen? Begin dan een paar weken met het dieet van 800 kilocalorieën. Daarna stap je over op 2 dagen vasten per week. Wil je niet diëten en geen vastendagen volgen? Probeer dan zeker het tijdgebonden vasten eens uit. En je kunt ook een korte periode het strenge dieet volgen als je gewicht weer toeneemt. Belangrijk is dat je de balans bewaakt en bewaart. Overigens is vasten niet alleen goed voor je lichaamsgewicht, zegt Mosley: “De laatste 6 jaar is het wetenschappelijk onderzoek naar vasten enorm toegenomen. Ik verwacht in de nabije toekomst vooral veel resultaten naar het effect van vasten op de hersenen.’
Zelf geprobeerd
Het geheim van het succes van Mosley is dat hij én aanstekelijk schrijft én alles op zichzelf uitprobeert. Voor dit boek heeft hij zelf bewust een periode meer gegeten dan hij is gewend, en dan met name meer koolhydraten zoals brood en pasta. Mosley heeft aanleg voor diabetes type 2 en hij zag in deze periode zijn gewicht én zijn bloedsuikers weer opkruipen. Ook sliep hij slecht en ging zijn bloeddruk omhoog. Daarna paste hij voor zichzelf het ‘Snelle 800’ programma toe. Met resultaat: snel gewichtsverlies en verbetering van zijn gezondheid. Maar dit is natuurlijk alleen de ervaring van Mosley, al haalt hij ook wel veel wetenschappelijke onderzoeken aan naar andere streng caloriebeperkte diëten.
Koolhydraatbeperkt en mediterraan
En wat eet je nou op vastendagen, of tijdens het strenge dieet? Mosley is overtuigd van de gezondheidsaspecten van het mediterrane dieet én van het nut van het beperken van koolhydraten. Dit betekent in de praktijk dat je op vastendagen vooral veel groenten eet, met daarbij een eiwitbron (kip, peulvruchten, vis, vlees en eieren). In het boek staan tal van recepten (waarbij de calorieën worden vermeld) en achterin staan een paar voorbeelden van dagmenu’s. Een vastendag bestaat dan bijvoorbeeld uit een ontbijt van 2 gekookte eieren met een halve avocado, als lunch wat plakjes ham met rode kool salade en als diner garnalenkorma met kokosbloemkoolrijst. Allemaal vers en onbewerkt maar wel behoorlijk arbeidsintensief.
Calorieën tellen is zo 1980
Maar… hoe zit dat nu met calorieën tellen, is dat niet een heel ouderwetse manier om naar je eten te kijken? Mosley: "Mijn ultieme doel is dat mensen zich uiteindelijk geen zorgen meer maken over calorieën en dat ze eenvoudigweg ‘vanzelf’ kiezen voor gezonde producten. Maar voor mensen met overgewicht of gezondheidsproblemen is caloriebeperking nog steeds de beste manier om af te vallen en de gezondheid te verbeteren, zo blijkt telkens uit wetenschappelijk onderzoek. Het tellen van calorieën is dus wel nodig op de korte termijn, maar uiteindelijk wordt mijn programma echt een ‘way of life’ zonder dat je voortdurend calorieën telt."
Is dit boek nou een aanrader of niet?
Ik weet het niet. Het leest in elk geval lekker weg en is interessant. Het onderwerp vasten geef ik het voordeel van de twijfel, omdat veel wetenschappers en artsen hier intensief mee aan de slag gaan. Maar het calorieën tellen en het strenge dieet bevallen me veel minder. Als je het boek van Mosley wilt volgen is het aan te raden om dit onder begeleiding van een diëtist of arts te doen om tekorten en problemen met de stofwisseling te voorkomen.
