De Diëtest: Leefstijl op recept ★★★☆☆

Voor wie is dit boek bedoeld?

Volgens de achterflap is dit een boek voor iedereen die zijn eigen gezondheid wil verbeteren: gezonder wil gaan eten, meer bewegen, beter slapen… en daardoor vooral wil ontsnappen aan diabetes. Daar kan ik me helemaal in vinden: als je meer wilt weten over de achtergronden van leefstijladviezen dan kun je dit boek lezen. Praktisch wordt het boek echter nooit.

Eerste indruk

Een boek om even voor te gaan zitten. Ruim 300 pagina’s heeft huisarts Jacqui van Kemenade vol geschreven. En met ‘vol’ bedoel ik ook vol. Er zijn geen foto’s, geen illustraties, hooguit wat kaders. Dus het is echt geconcentreerd lezen. De literatuurlijst waarmee van Kemenade haar tekst onderbouwt is alleen al 21 pagina’s lang: dat zorgt voor een gedegen eerste indruk.

Wat weten we van de auteur?

Jacqui van Kemenade is al 20 jaar huisarts en als kaderarts diabetes heeft ze veel ervaring in het begeleiden van mensen met diabetes. Ze schrijft blogs voor het tijdschrift GezondNU en ze is bestuurslid van de patiëntenstichting  ‘Je leefstijl als medicijn’. Als huisarts ziet ze veel mensen die ze graag gezond wil houden en maken, liefst zonder pillen, schrijft ze. En of dat kan? Ja, vertelt ze in het voorwoord: ‘Ik heb mensen met een chronische ziekte met de juiste adviezen hun leven spectaculair zien veranderen. Dat wens ik iedereen toe.’ Maar nog liever ziet ze dat mensen hun leefstijl verbeteren, nog voordat er een ziekte de kop opsteekt. Voorkomen is beter dan genezen en daarvoor geeft Van Kemenade in dit boek het recept.

Wat is er nieuw aan dit dieetboek?

Eerlijk gezegd: er is niets nieuws onder de zon. Het recept voor de gezonde leefstijl is gezond eten, veel bewegen, voldoende slapen, zorgen voor weinig stress, en een betekenisvol leven leiden. Van Kemenade is daarbij een aanhanger van een koolhydraatbeperking (ze is bijvoorbeeld geen fan van brood) en sluit dus aan bij boeken als ‘Diabetes Type 2 maak jezelf beter’ en het leefstijlprogramma ‘Keer diabetes om’.  

Pittige pil

Van Kemenade probeert over te brengen dat het belangrijk is dat je de leefstijl aanpast, en gebruikt de wetenschap om te overtuigen. Bij elk onderwerp, van de suikerstofwisseling tot het darmmicrobioom en van bioritme tot krachttraining, citeert ze uit wetenschappelijk onderzoek. Ook herhaalt ze wat wetenschappers te melden hadden over het onderwerp op congressen. Ze rolt zo van het ene onderwerp naar in het andere. Allemaal interessant om te lezen maar het is wel wat veel om te behappen. Gelukkig staat aan het einde van bijna elk hoofdstuk (waarom niet bij elk hoofdstuk?) een korte samenvatting.

Jammer vind ik wel dat alleen de onderzoeken worden genoemd die aansluiten bij de boodschap van het boek en dat er bij de citaten weinig wordt verteld over de bewijslast van de van de onderzoeken. Gaat het om een klein onderzoek met weinig proefpersonen of gaat het om een reviews, de onderzoeken waarbij verschillende wetenschappelijk onderzoek wordt vergeleken? Juist deze reviews zorgen voor een betere wetenschappelijk fundament. En voor jou als leek wordt het niet duidelijk wat de waarde van het onderzoek is, dus alles lijkt even belangrijk.   

Wat kun je ermee in de praktijk?

In dit boek vind je geen recepten of trainingsschema’s. De theoretische informatie moet je dus zelf vertalen naar je eigen leefstijl. Ondanks alle interessante informatie in dit boek kan dat best een kluif zijn. Van Kemenade behandelt zoveel onderwerpen dat de kans bestaat dat het je gaat duizelen. Meest praktische is misschien nog wel de eerste pagina van hoofdstuk 1, waar in 32 regels (!) een gezonde leefstijl in vogelvlucht wordt weergegeven. Denk aan regels als eet echt eten, eet vezelrijk, eet elke dag noten, eet voeding die je motortje soepel laat lopen (wat dat dan ook mag zijn), snoep als uitzondering en niet als regel, niet proppen maar ook niet diëten, sport veilig 2 of 3 keer per week en vergeet niet te feesten. Jammer dat de praktijk zo node mist in dit boek.

Grappig trouwens dat overal wetenschappelijke onderbouwing bij staat, maar niet bij de regel ‘vergeet niet te feesten’. Ik ben het met Van Kemenade eens dat een feestje erbij hoort, maar het is raar dat hier dan geen wetenschaplijke onderbouwing bijgehaald wordt.

Wat vindt de diëtist van het dieet - helpt dit echt?

Gezonde leefstijl is belangrijk, dat zal niemand ontkennen. Van Kemenade geeft in dit boek een mooie samenvatting van de stand van zaken in de wetenschap. Echt jammer is dat van Kemenade nergens praktisch wordt en je dus zelf moet gaan invullen hoe je al die adviezen dan gaat opvolgen. Zie het boek daarom meer als achtergrondinformatie en overleg je voedings- en leefstijlverandering met een diëtist en/of leefstijlcoach.

Oordeel: ★★★☆☆

Pluspunten

• Uitgebreide wetenschappelijke achtergronden bij een gezond leven advies
• Alles wordt benoemd, niet alleen voeding en bewegen maar alle aspecten van leefstijl

Minpunten

• Niet praktisch
• Niet duidelijk wat de bewijslast van de gebruikte literatuur is