Ik heb epilepsie en slik daarom medicijnen. Daarnaast zit ik ook in de overgang. Ik mag niet meer fietsen, wandelen kan ik nog zo'n 10 kilometer. Ik drink graag koffie, moet soms zoetigheid nemen, hierdoor kan ik soms even een voorgevoel van een epilepsieaanval net even voor zijn. Erg lang geleden bij een diëtist, die zei dat ik een vorm had van hypoglykemie zonder dat ik diabetes had, maar mijn eigen huisarts zegt dat dit niet kan (bij een iriscopist/homeophaat die zag dat ik een te weinig glucose aanbod had naar de hersenen en een minimale hersenbeschadiging maar ook dit hebben ze nooit kunnen zien op EEG of MRI het zit dan toch wat dieper). Maar wat is nu handig ook met de zoetbehoefte om te kunnen gaan eten?
Hendrina
Linda Hogervorst, diëtist:
De overgang
Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op het lichaamsgewicht. Onder andere ouder worden (door verminderde spiermassa en energiebehoefte) en psychosociale factoren (zoals: slaapproblemen, depressies en stress) kunnen bijdragen aan gewichtstoename. Ook hormonale veranderingen (met name een daling in de oestrogeenwaarden) zijn hierop van invloed. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat vrouwen tijdens de overgang gemiddeld 2,1 kg aankomen.
Anti-epileptica
Bij één tot tien procent van de anti-epilepticagebruikers kan gewichtstoename voorkomen, met name bij gebruik van: pregabaline, valproïnezuur en vigabatrine. Bij andere anti-epileptica is dit niet significant aangetoond. Verder is alleen van pregabaline bekend dat het veranderingen in het bloedglucose kan veroorzaken. Dit is echter alleen van belang voor diabetespatiënten. Afhankelijk van het type anti-epileptica dat jij gebruikt, kan dit dus enigszins invloed hebben gehad op jouw gewicht (maar hoogstwaarschijnlijk niet op jouw bloedglucosewaarden).
Pseudo-hypoglykemie
Vermoedelijk doelde jouw diëtist op een pseudo-hypoglykemie. Dit betekent dat het glucosegehalte in de kleinere haarvaten laag is, terwijl het glucosegehalte in de grotere bloedvaten binnen de normaalwaarden valt. Dit kan klachten veroorzaken. Het kan ook zo zijn dat de glucosegehalten gedurende langere tijd verhoogd zijn geweest. Na een normalisatie van deze glucosegehalten moet het lichaam even wennen. Ook dit kan klachten veroorzaken, hoewel de glucosegehalten nog steeds binnen de normaalwaarden vallen. Een pseudo-hypoglykemie wordt niet beschouwd als een gewone hypoglykemie (dat alleen kan optreden bij diabetespatiënten). Een pseudo-glykemie hoeft dus ook niet behandeld te worden als een gewone hypoglykemie.
Dieetadvies
Bij vrouwen die (bijna) in de overgang zitten, en een verhoogd vetpercentage hebben, is de kans op vasomotore klachten verhoogd (dat wil zeggen: nachtzweten en opvliegers). Ook is bij vrouwen in de overgang de kans op hart- en vaatziekten en botontkalking (osteoporose) verhoogd. Afvallen (indien overgewicht) is daarom gunstig. Als je ervoor kiest om af te vallen, is het wel belangrijk om jouw gewichtsverloop tijdig te bespreken met jouw behandelend arts. Voor de meeste anti-epileptica geldt namelijk dat er een bepaalde hoeveelheid per kilogram lichaamsgewicht moet worden ingenomen.
Ik kan jou adviseren om te focussen op een negatieve energiebalans. Dat wil zeggen dat er minder energie (kilocalorieën) via de voeding binnenkomt dan jouw lichaam verbruikt. Doe dit op een gezonde manier, volgens de richtlijnen van de Schijf van Vijf.
Ervan uitgaande dat er bij jou geen hypoglykemieën voorkomen, hoef je je hier niet in het bijzonder op te richten. Er zijn echter wel trucjes waarvan je kunt gebruikmaken om jouw bloedglucosewaarden stabiel te houden gedurende de dag, namelijk:
1. Met regelmaat eten; drie hoofdmaaltijden en drie tot vier kleine tussendoortjes per dag.
2. Langzaam en met aandacht eten.
3. Snelle suikers (die snel afgegeven worden aan de bloedbaan) zo veel mogelijk beperken, zoals: wit brood, snoep, koek en gebak, gesuikerde ontbijtgranen (cruesli) en frisdrank.
4. Voldoende vezelrijke producten (met langzame suikers) eten, zoals: volkorenbrood, volkoren graanproducten, groente en fruit.
Als je toch last hebt van pseudo-klachten, kun je ervoor kiezen om eerst even rustig te gaan zitten en wat water, koffie of thee te drinken. Mochten jouw klachten na tien minuten niet vanzelf voorbijgaan, dan zou je een koolhydraatrijk tussendoortje kunnen eten. Denk bijvoorbeeld aan een banaan of een paar druiven of rozijnen.
Let er daarnaast op dat jouw calcium-, fosfaat-, vitamine D, en foliumzuurwaarden binnen de normaalwaarden vallen. Het kan goed zijn om (als je hiervoor nog niet onder regelmatige controle staat) eens te laten bloedprikken.
Bij mensen met epilepsie, waarbij de anti-epileptica niet voldoende helpen, wordt ook weleens het ketogeen dieet geadviseerd. Voor jou is er echter niet direct een reden om dit dieet te gaan volgen. Mocht je hier wel voor kiezen, dan is het belangrijk om dit onder begeleiding van een arts en diëtist te doen.
Beweegadvies
Tot slot is het belangrijk om voldoende te bewegen. Het advies is om minimaal 150 minuten per week matig of zwaar intensieve inspanning te verrichten, verspreid over diverse dagen. Matig intensief bewegen wil zeggen dat je hartslag en ademhaling iets omhooggaan. Voorbeelden hiervan zijn: stevig doorwandelen, fietsen en met de hond rennen. Dat jij wandelt is dus hartstikke goed. Voorbeelden van zwaar intensief bewegen zijn: hardlopen en voetballen. Bovendien is het advies om minimaal twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten te verrichten. Als het voor jou niet mogelijk is om intensief te sporten, dan raad ik dat af. Probeer te doen wat je wel kunt. Alle beetjes helpen.
Heb je ook een vraag? Stel deze dan aan een van onze experts. Ga met spoedeisende vragen altijd naar je huisarts, daarvoor zijn de experts niet de aangewezen persoon. Ze stellen ook geen diagnoses.
Linda Hogervorst is freelance diëtist en heeft een master’s degree in Nutrition and Health. Ze is eigenaar van de eenmanszaak Into Food.
