Vervroegd in de overgang

Met het toenemen van de leeftijd neemt bij iedere vrouw de hoeveelheid eicellen af. Op een gegeven moment is de hoeveelheid eicellen zo klein dat de menstruatiecyclus geheel stopt en de overgang inzet. Maar bij één tot twee procent van de vrouwen stopt de menstruatie al voor hun veertigste. Zij zijn vervroegd in de overgang. Meestal komen ze hier achter als ze met de pil stoppen omdat ze graag kinderen willen, maar hun menstruatie uitblijft. We spreken dan van vroegtijdige eierstokveroudering. De meest uitgesproken vorm van vervroegde eierstokveroudering is POF (Prematuur Ovarieel Falen). Dit betekent dat de eicelvoorraad van de vrouw vervroegd is uitgeput.[ITEMADVERTORIAL]

Geen eitjes meer

Er zijn verschillende redenen waarom de eicelvoorraad op is. Bijvoorbeeld doordat beide eierstokken operatief zijn verwijderd. Ook kunnen de eicellen vernietigd zijn door medicijnen (chemotherapie) of bestraling. Daarnaast zijn er erfelijke aandoeningen, bijvoorbeeld een chromosoomafwijking, die zorgen voor een vervroegde overgang. Ook kan het lichaam zelf antistoffen aanmaken tegen het eigen schildklier-, bijnier- of eierstokweefsel. Hun rol bij het ontstaan van te vroege overgang is nog onduidelijk.

Reactie op hormonen

Een andere oorzaak van een vervroegde overgang kan zijn dat de eierstokken niet meer reageren op de normale hormoonstimulatie vanuit de hersenen en ook niet op stimulatie met hormoonpreparaten. Wat de reden ook is, de gevolgen van een vervroegde overgang zijn heel ingrijpend.

Symptomen

Opvliegers, nachtzweten, stemmingswisselingen, droge slijmvliezen en slechter slapen; jonge vrouwen komen in één klap in de overgang terecht, met alle gevolgen van dien. Na een te vroege overgang neemt, door de lage spiegel van oestrogene hormonen, bovendien de kans op botontkalking extra toe. Ook het risico op hart- en vaatziekten lijkt toe te nemen. Deze risico’s worden meestal bestreden met (oestrogene) hormonen, in de vorm van pleisters, tabletten of injecties. Daarnaast is het belangrijk om voldoende lichaamsbeweging te nemen en gezond te eten (calcium, vitamine D).

Gevolgen

Mentaal zijn de gevolgen misschien zelfs nog wel groter. Je voelt je door je lichaam in de steek gelaten en aangetast in je vrouw-zijn. De kinderwens wordt misschien niet vervuld; tenzij er eicellen ingevroren zijn of er op een andere manier een oplossing wordt gezocht. De lichamelijke klachten zoals opvliegers hebben grote weerslag op het dagelijks functioneren en door het risico op botontkalking en eventuele hart- en vaatziekten word je geconfronteerd met een lichamelijke ouderdom die niet overeenkomt met je leeftijd. Vriendinnen die middenin de kleine kinderen zitten, herkennen zich niet in jouw verhaal. Dit kan er voor zorgen dat je je een buitenbeentje voelt.

Meer informatie

Het is dan ook belangrijk om op zoek te gaan naar passende hulp. Het UMC Utrecht doet veel onderzoek naar POF. Als bij jou de menstruatie voor het veertigste jaar spontaan is gestopt, dan kun je bijvoorbeeld  contact opnemen met het UMC Utrecht of één van de andere deelnemende centra. Zij zijn gespecialiseerd in de zorg voor vrouwen met eierstokveroudering of POF en doen bovendien wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken.