Spruw: schimmelinfectie van mondslijmvlies

Wat is spruw?

Spruw staat bekend als een schimmelinfectie van mondslijmvlies, waar baby's regelmatig mee te maken krijgen. De gistachtige schimmel is bij iedereen aanwezig. Als er sprake is van een verstoring krijgen de schimmels de overhand op bacteriën. Hierdoor ontstaat er een infectie van het slijmvlies in de mond. Als je baby spruw heeft, komen er witte plekken in de mond. De tong is bijvoorbeeld zichtbaar wit. Ook is het mogelijk dat er witte plekjes op het gehemelte van je baby zitten. Of dat er aan de binnenkant van de wangen een witte kleur te zien is.  Spruw doet zich bij een klein percentage van de zuigelingen voor. Het gaat om ongeveer 4 procent van de baby´s en die zijn meestal minder dan zes weken oud. Een andere benaming voor spruw is candida en deze benaming verwijst dan ook naar een schimmelinfectie. Het is zeldzaam dat deze infectie bij volwassenen voorkomt.

Oorzaken van spruw

Er zijn diverse oorzaken van het ontstaan van spruw aan te wijzen. Gist vormt een soort schimmel en is in elk geval bij vrijwel iedereen aanwezig. De aanwezigheid hoeft geen klachten te veroorzaken. De oorzaak dat baby´s spruw krijgen, is divers. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een baby het tijdens de geboorte al krijgt. Bijvoorbeeld als de moeder in haar vagina candida heeft. Dit hoef je als moeder overigens niet door te hebben, want er hoeven geen klachten te zijn. Het is ook mogelijk dat baby´s te maken krijgen met een schimmelinfectie van het mondslijmvlies door borstvoeding. Dat is bijvoorbeeld een optie als de tepel van de moeder gist bevat. Moedermelk is bovendien bij uitstek geschikt om gist te laten groeien. Een andere mogelijke oorzaak is dat de baby spruw krijgt door een speentje met gist of door een vinger waar gist opzit.

Symptomen

De witte plekjes in de mond en witte kleur van de tong zijn aanwijsbare symptomen van spruw. Je herkent een schimmelinfectie van het mondslijmvlies bij je baby dan ook al snel. Er zijn overigens wel meer symptomen te onderscheiden. Een klacht als blaasjes in de mond van je baby is wel wat zeldzaam, net als glanzende lippen. Je merkt vaak niet eens aan het gedrag van je baby dat er sprake is van spruw.  De kans is namelijk heel groot dat je kindje nergens last van heeft. In enkele gevallen komt het voor dat een baby met deze infectie wat onrustiger drinkt tijdens de borstvoeding. Verder is er nog een symptoom dat wat vaker aanwezig is en dat is rode uitslag op de billetjes.

Diagnose

De diagnose van spruw stelt de huisarts vast op basis van de symptomen. De verschijnselen bij het kindje spreken voor zich met de witte uitslag in de mond. Ook de moeder heeft mogelijk symptomen, bijvoorbeeld als het geven van borstvoeding erg gevoelig is.

De tepels geven dan een branderig gevoel, maar jeuken misschien ook en hebben eventueel kloofjes. Indien er twijfels bestaan over spruw bij je kindje is het mogelijk dat de arts wat schraapsel van de tong neemt. In dat geval biedt microscopisch onderzoek uitkomst.

Risicofactoren / -groepen

Baby´s vormen een risicogroep voor het krijgen van spruw. Vooral als het de groep zuigelingen betreft die niet ouder zijn dan zes weken.  Bij volwassenen komt spruw minder vaak voor. Er zijn wel risicofactoren aan te wijzen voor deze groep. Bijvoorbeeld een kunstgebit dat niet goed is. Ook roken is wat dat betreft een risicofactor, net als het hebben van diabetes of gebruik van antibiotica.

Behandeling van spruw

Spruw gaat over het algemeen vanzelf wel over. Behandeling is alleen nodig als je baby er last van heeft. Dat is merkbaar als je kindje niet goed drinkt of tijdens het geven van voeding veel huilt. Voor baby´s tot drie maanden geldt dat een nystatine-mengsel helpt en vanaf vier maanden gebruik je een miconazol-gel. Dit smeer je vier keer per dag na de voeding op de tong, gehemelte, binnenkant van de lippen en wangen. Een crème met miconazol is verkrijgbaar bij de drogist zonder recept. De crème is ook te gebruiken voor uitslag op de billen en voor jezelf door het op de tepels aan te brengen. Dit doe je na iedere voeding.  Je hoeft alleen contact op te nemen met de huisarts als de spruw na twee of drie weken nog aanwezig is. Of als je baby er veel last van heeft of als de huid van de billetjes rood is en stuk gaat.

Prognose

Spruw gaat doorgaans binnen een paar dagen tot een paar weken weer over. Het is wel zo dat het een besmettelijke infectieziekte van het mondslijmvlies is. Het is daarom aan te raden om de hygiëne goed in acht te nemen. Spruw is over te dragen via handen of via speeltjes die je baby in de mond heeft genomen. Het gaat om een overdraagbare bestemming door direct contact. Maak een speentje of speeltjes goed schoon als je baby deze met de mond heeft aangeraakt. Het is mogelijk dat spruw weer terugkomt. De kans is dan groot dat jij of je partner drager bent van gist. Of een familielid of iemand uit de direct omgeving. Het is dan van belang om de betreffende persoon eveneens te behandelen.

De schimmel blijft overigens passief aanwezig als candida in de mondholte. Bij het voorbijgaan van de schimmelinfectie is er echter sprake van herstel van de balans. De witte kleur verdwijnt dan ook net als de eventuele andere klachten.