Overactieve kauwspieren door bruxisme
Tandenknarsen of bruxisme is een aandoening die grote schade kan veroorzaken aan je gebit. Wat is tandenknarsen precies, wat zijn de oorzaken en vooral: wat kun je er tegen doen?
Tandenknarsen is, na cariës en tandvleesziekten, de derde aandoening in Nederland die een grote bedreiging vormt voor het gebit. Vrijwel iedereen heeft wel een periode in zijn leven last van knarsen. Maar voor ruim een half miljoen mensen houdt het knarsen zo lang aan dat ze ernstige gebitsproblemen krijgen.
Wat is tandenknarsen?
Tandenknarsen (bruxisme) doet zich voor als je tijdens de slaap de tanden en kiezen met kracht over elkaar schuift of regelmatig flink op elkaar klemt. Je kunt er ook overdag last van hebben. Deze vorm wordt waakbruxisme genoemd. Iedereen heeft er weleens last van. Het wordt pas echt een probleem als het niet meer ophoudt en er klachten ontstaan.
De aandoening, waarbij de kauwspieren overactief zijn, valt onder parasomnia. Dat is een verzamelnaam voor slaapstoornissen, waarbij je ongewenste dingen doet tijdens de slaap. Slaapwandelen, praten in je slaap en eetbuien tijdens de nachtelijke uren behoren ook tot deze categorie.
Hoe kom je er achter?
Er zijn verschillende manieren waarop je er achter kunt komen of je last hebt van tandenknarsen:
- Je wordt ’s ochtends wakker met pijnlijke kauwspieren en kiezen en/of hoofdpijn.
- Je partner merkt dat je knarsende geluiden maakt in je slaap.
- De tandarts ontdekt een abnormale slijtage aan jouw gebit.
Veel wetenschappers zijn van mening dat tandenknarsen pas echt kan worden vastgesteld door middel van een speciaal slaaponderzoek. Zo’n onderzoek wordt bijvoorbeeld gehouden in de Slaapkliniek van het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam.
Oorzaken
Er bestaat geen directe oorzaak voor tandenknarsen. Uit onderzoeken blijkt dat er meerdere factoren een rol spelen, zoals:
- Slaapstoornissen
- Erfelijke factoren (40 tot 60 procent van de gevallen is erfelijk bepaald)
- Psychische stoornissen
- Bepaalde ziektes in het centrale zenuwstelsel
- Roken
- Overmatig alcoholgebruik
- Cafeïne
- Stress
- Angst
- Medicijngebruik (antidepressiva, zoals Prozac)
- Drugsgebruik (XTC-pillen en Cocaïne)
Gevolgen
De gevolgen van tandenknarsen zijn niet bepaald prettig:
- Je tanden en kiezen kunnen ernstig slijten.
- Je kunt spierpijn krijgen in de kauwspieren.
- De kauwspieren kunnen dikker worden, waardoor de vorm van het gezicht verandert.
- Stukken tandglazuur en/of vullingen kunnen afbreken.
Oplossingen
Er zijn verschillende oplossingen tegen tandenknarsen. Fysiotherapie is daar een van. Je krijgt dan oefeningen en massages om de kauwspieren te ontspannen. Psychotherapie, met onder andere ontspanningsoefeningen, leert je omgaan met stress. Dit kan het tandenknarsen verminderen. Tot slot is er een plastic bitje. Dit bitje moet tijdens het slapen gedragen worden en beschermt zo de tanden.
