Hartritmestoornissen door elektrosmog?
Door de opmars van de mobiele telefonie en andere vormen van draadloze communicatie staat de invloed van elektromagnetische velden en straling op de gezondheid regelmatig in de belangstelling. Hoofdpijn, oorsuizen, en hartritmestoornissen zijn klachten die in dit verband genoemd worden. Maar zijn hier eigenlijk wetenschappelijke bewijzen voor?
Overgevoeligheid voor elektromagnetische velden - straling van zendmasten en draadloze (mobiele) netwerken - wordt elektrohypersensitiviteit genoemd. Onverklaarbare hoofdpijn, oorsuizen en bijvoorbeeld concentratieproblemen zijn enkele van de klachten. Het bestaan van deze aandoening is echter omstreden, want wetenschappelijke bewijzen zijn er tot dusver niet.
Elektrosmog
Volgens de Stichting Elektrohypersensitiviteit (EHS) merkt 1 à 2 procent van de Nederlanders de gevolgen van elektrosmog, zoals deze straling genoemd wordt. Vrouwen hebben vaker klachten dan mannen, ouderen meer dan jongeren. De gemiddelde leeftijd van een patiënt is 53 jaar.
Klachten
De klachten als gevolg van elektrohypersensitiviteit zouden zijn:
- hoofdpijn/migraine
- vermoeidheid
- oorsuizen
- slaapproblemen
- duizeligheid
- oorproblemen
- depressies
- huiduitslag
- droge mond
- gezwollen oogleden
- verhoogde bloeddruk
- concentratieproblemen
- combinaties van deze klachten
Skepsis
Stichting Skepsis doet deze klachten als gevolg van straling af als onzin. Skepsis – zelf ook regelmatig onderwerp van discussie - onderwerpt buitengewone beweringen aan een kritisch onderzoek. Deze stichting stelt dat radiogolven van zendmasten totaal ongevaarlijk zijn. Er wordt namelijk geen warmte geproduceerd en er worden geen lichaamscellen kapotgemaakt.
Mogelijke symptomen
Of elektrohypersensitiviteit nu echt bestaat of niet, feit is dat ook Stichting Elektrohypersensitiviteit alleen mogelijke symptomen beschrijft. Een flink aantal daarvan zijn voor de gemiddelde lezer lastig te verbinden aan elektrosmog. 'Vet haar, een hongerig gevoel hebben' en 'er als een zombie uitzien of voelen' bijvoorbeeld. Maar EHS durft ook zware aandoeningen toe te schrijven aan elektromagnetische velden: persoonlijkheidsverandering en zelfs kanker.
Elektrosmog Nederland
Elektrosmog Nederland gaat nog een stapje verder en stelt dat wekkers en mobiele telefoons kunnen zorgen voor leukemie en hersentumoren. Volgens de initiatiefnemer achter de beweging bevindt zich driekwart van de totale elektrosmogbelasting binnenshuis. Dit zou blijken uit 'ervaring'. Oplossingen om niet of in ieder geval niet teveel belast te worden lijken soms nogal ver te gaan. Zo is het advies om niet naar het ruitje van een in gebruik zijnde magnetron te kijken. Ook is het beter om niet te slapen achter de tv die bij de buren staat: dikke betonmuren schermen straling niet af.
De Gezondheidsraad
Het onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan De Gezondheidsraad geeft tegenwicht op haar site. Volgens de raad zijn er geen betrouwbare onderzoeken waaruit duidelijk blijkt dat er een verband is tussen elektromagnetische velden en gezondheidsklachten. "De Commissie Elektromagnetische velden (EMV) van de Gezondheidsraad volgt de wetenschappelijke ontwikkelingen op dit gebied nauwgezet. Geconcludeerd wordt dat geen enkel kwalitatief hoogwaardig onderzoek tot op heden wijst op gezondheidsproblemen door blootstelling aan radiofrequente velden in de woonomgeving (meestal afkomstig van mobiele telefoniesystemen of draadloze computernetwerken). Wel is er een verband aangetoond tussen gezondheidsklachten en de veronderstelling blootgesteld te worden aan elektromagnetische velden."
Commissie Elektromagnetische velden
De commissie EMV erkent in diverse rapporten dat er steeds meer klachten gemeld worden: "Het aantal mensen dat een grote verscheidenheid aan gezondheidsklachten toeschrijft aan allerlei bronnen van elektromagnetische velden in huis en op het werk, lijkt toe te nemen. Gerapporteerd worden bijvoorbeeld hoofdpijn en migraine, vermoeidheid, slapeloosheid, concentratieproblemen, jeuk en warmtesensaties. Ook het aantal mensen dat zich op grond van dergelijke klachten als elektrogevoelig beschouwt,lijkt te groeien. Als veroorzakers van deze klachten worden vooral mobiele telefoons, basisstations en DECT draadloze telefoons genoemd, en tegenwoordig ook steeds vaker draadloze computernetwerksystemen."
Onderzoek
Zij kijken echter ook naar de diverse wetenschappelijke onderzoeken op dit terrein. "De klachten waar het hier om gaat komen in de algemene bevolking erg veel voor. Vaak kan er geen medische verklaring voor gevonden worden; in dat geval wordt doorgaans gesproken over lichamelijk onverklaarde klachten. Er zijn zowel in de leefomgeving als in het laboratorium onderzoeken gedaan naar een mogelijk verband tussen blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden en het optreden van gezondheidsklachten. Verscheidene van die onderzoeken waren echter niet goed opgezet en zijn daarom niet bruikbaar."
"Het is de taak van de commissie EMV de wetenschappelijke ontwikkelingen nauwlettend te volgen, daarover periodiek te rapporteren en adviesaanvragen te beantwoorden. Hierbij werkt de raad nauw samen met het Kennisplatform Elektromagnetische Velden. Deze activiteit is een vast onderdeel van het aandachtsgebied 'Gezonde leefomgeving'.
Risicoperceptie
"Het beeld dat uit de wel bruikbare wetenschappelijke gegevens naar voren komt, is dat er geen oorzakelijk verband is tussen blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden en het optreden van lichamelijk onverklaarde klachten. Wel is er een verband tussen de klachten en de veronderstelling blootgesteld te worden en daarmee naar alle waarschijnlijkheid de mate van risicoperceptie. Dat doet overigens niets af aan het feit dat die klachten er zijn en om een oplossing vragen."
Gezondheidsproblemen
Stichting Elektrohypersensitiviteit (EHS) houdt vol dat mensen gezondheidsproblemen kunnen krijgen door elektrosmog van alle elektrische apparaten, installaties en gebruiksvoorwerpen. Van telefoons tot lampen, van televisies tot bussen en van elektrische dekens tot treinen. Elektrohypersensitiviteit lijkt daarbij vaak voor te komen in combinatie met overgevoeligheid voor andere milieuafhankelijke factoren zoals specifieke geuren, (UV-) licht, hooikoorts, voedsel en ultralage geluiden. Medicijnen of behandelmethodes zijn er niet, als oplossing geldt het principe 'bron weg, klacht weg'.