Goed nieuws over het hart in 2025: 'Bypass zonder openhartoperatie'

Een bypassoperatie is een ingrijpende openhartoperatie waarbij de borstkas opengemaakt moet worden. Hartchirurg Bart van Putte: “Het aanleggen van hartomleidingen – bypasses – doen we vanwege vernauwingen in de kransslagaderen van het hart. Zo’n bypass sluiten we met naald en draad aan op een andere kransslagader. Die aderen zijn zeer dunne vaatjes, van anderhalf tot twee millimeter dik. Om daar goed bij te kunnen, moeten we de borstkas openmaken en hebben we een hartlongmachine nodig om het hart stil te kunnen zetten.”

Deze openhartoperaties worden wereldwijd al tientallen jaren succesvol uitgevoerd. Maar de impact van zo’n operatie op de patiënt is groot en de hersteltijd varieert van zes weken tot zes maanden. “Daar willen we van af”, aldus Van Putte. “We zijn al jaren op zoek naar een methode om de impact van de operatie op de patiënt kleiner te maken.” Zo’n methode lijkt nu gevonden te zijn door Van Putte en zijn team. De ingreep is eenvoudiger uit te voeren, zonder open borstkas en zonder hartlong­machine. 

ELANA-methode

Met de nieuwe ELANA-methode prikt Van Putte in de bypass en in de kransslagader met een clip die een boven- en ondervorkje heeft. “Vervolgens schuiven we daar een laserkatheter in en maken we een gaatje, waardoor er een verbinding ontstaat tussen de bypass en de kransslagader. Daarna laten we de vorkjes van de clip los, springen ze met een klein veertje op elkaar en worden ze bij elkaar vastgehouden. We denken dat deze ­methode het mogelijk gaat maken om een bypassoperatie uit te voeren via een minder ingrijpende weg.”

Vergeleken met de klassieke methode met veel moeilijke stappen, is er met deze methode slechts een kritische stap: het inprikken van de ELANA-clip in de kransslagader. "Bovendien komen ­patiëntengroepen voor wie de 'klassieke' operatie te risicovol is, omdat we het overlijdensrisico te hoog vinden, ervoor in aanmerking. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die een ernstige longaandoening hebben, mensen met een auto-immuunziekte of mensen met een leveraandoening. Er zijn al tachtig ­patiënten geopereerd met de ELANA-methode. Vooralsnog zijn de resultaten gelijk aan de klassieke methode. Halverwege 2025 weten we definitief of de nieuwe methode succesvol is. Het ziet er goed uit."

Dr. Bart van Putte is hartchirurg bij het St. Antonius Hartcentrum in Nieuwegein.

Een andere versie van dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine december 2024/januari 2025. Abonnee worden van het blad? Dat doe je in een handomdraai.