Waarom je blauwe bessen altijd moet wassen

Het antwoord is redelijk simpel: blauwe bessen worden bespoten met bestrijdingsmiddelen. Het is altijd belangrijk om groente en fruit af te spoelen, ook als deze biologisch zijn, maar niet-biologische bessen dienen extra goed schoongemaakt te worden. Toch is het landbouwgif niet de voornaamste reden om je blauwe bessen te spoelen.

Blauwe bessen in de gifmeter

De Environmental Working Group (EWG) is een Amerikaanse non-profitorganisatie die gespecialiseerd is in onderzoek en belangen behartigt op onder andere het gebied van landbouwgif, landbouwsubsidies en verantwoordingsplicht van bedrijven. Elk jaar brengt de EWG de ‘Dirty Dozen’ en ‘Clean Fifteen’ uit, een lijst van groenten en fruit gerangschikt op gebruikte bestrijdingsmiddelen. Het doet denken aan de Gifmeter van Weet wat je eet, een initiatief van Milieudefensie dat in 2016 is gestopt. Om alle groenten en fruit te vergelijken, gebruikt de EWG zes metingen van verontreiniging met bestrijdingsmiddelen:

• Het percentage van geteste monsters met detecteerbare pesticiden.
• Het percentage monsters met twee of meer detecteerbare bestrijdingsmiddelen.
• Het gemiddelde aantal bestrijdingsmiddelen dat in één monster is aangetroffen.
• De gemiddelde hoeveelheid gevonden bestrijdingsmiddelen, gemeten in deeltjes per miljoen.
• Het maximale aantal bestrijdingsmiddelen dat op één monster is aangetroffen.
• Het totale aantal op een gewas aangetroffen bestrijdingsmiddelen.

In de top drie van de ‘Dirty Dozen’ (ofwel: de meest bespoten groenten en fruit) staan in 2021 aardbeien, spinazie en boerenkool. Niet-biologische blauwe bessen staan dat jaar op nummer zestien in de Amerikaanse lijst, na sla en voor de komkommer. Niet slecht, maar ook absoluut niet de beste van de klas gezien de lijst doorloopt tot 46, waarbij bij nummer 46 de minste bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt.

Strenge regels in de EU

In de Europese Unie gelden er sinds 2011 strengere regels op het gebied van bestrijdingsmiddelen. Tientallen soorten landbouwgif zijn sinds dat jaar verboden. De stoffen die kankerverwekkend zijn, erfelijke afwijkingen of onvruchtbaarheid kunnen veroorzaken of hormoonverstorend kunnen zijn, zul je in de EU niet vinden op groenten en fruit, maar ondanks dat, kunnen er op niet-biologische blauwe bessen dus best wat landbouwgif of pesticiden zijn gespoten.

Voor die pesticiden hoeven we niet bang te zijn volgens professor Frank Devlieghere (vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit van de Belgische universiteit UGent). “De pesticiden die ze gebruiken, moeten afgebroken zijn tegen de tijd dat de producten bij de consument belanden en door hem gegeten worden. De concentratie pesticiden die nog op het fruit en de groente zit, zal dus al bijzonder klein zijn. En die verklein je nog eens door te wassen. Met water alleen haal je nooit alles weg, ook geen micro-organismen bijvoorbeeld”, zegt hij in een eerder interview met het AD. Wat je er wel af kunt wassen, zijn bijvoorbeeld grond en stofdeeltjes.

Zo kun je blauwe bessen het beste wassen

Om zo veel mogelijk aarde, stof en eventueel insecten van je blauwe bessen te wassen, kun je de bessen het beste een of twee keer omspoelen met water. Er wordt wel eens gezegd dat je ze kunt weken in azijn of een mengsel van baking soda met water om de pesticiden te verwijderen, maar er zullen altijd bestrijdingsmiddelen achterblijven op het groente en fruit, dat bevestigt ook het Voedingscentrum.

Kies liever voor biologisch of wrijf je groente en fruit voorzichtig schoon tijdens het afspoelen onder de kraan, maar maak je vooral niet te veel zorgen over het landbouwgif dat wordt gebruikt. In Nederland wordt door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit regelmatig onderzoek gedaan naar resten bestrijdingsmiddelen op groenten en fruit. In verreweg de meeste gevallen voldoen de producten in de winkel aan de veilige norm. Lekker genieten van die blauwe bessen dus!