Fruit: iedere kleur zijn eigen gezonde nut

Groen fruit zoals kiwi’s en groene appels zitten vol gezonde stoffen waar je bloedvaten wel bij varen.

Kiwi

Om dichtslibben van de bloedvaten tegen te gaan en het bloed dun te houden, wordt door artsen regelmatig aspirine geadviseerd. Onderzoekers van de universiteit van Oslo hebben echter een veel lekkerder en natuurlijker alternatief ontdekt met hetzelfde bloedverdunnende effect: twee à drie kiwi’s per dag eten. Welke stof uit kiwi verantwoordelijk is voor het bloedverdunnende effect, is de onderzoekers nog niet duidelijk.

Groene appel

In appels, zoals de felgroene Granny Smith, zit veel quercitine, een zeer sterke antioxidant. Antioxidanten zijn gunstig, want ze kunnen onze cellen beschermen tegen vrije radicalen (=instabiele atomen en moleculen die cellen beschadigen). Gedacht wordt dat antioxidanten daardoor kanker en hart- en vaatziekten kunnen uitstellen. Eén appel heeft dezelfde antioxidantwerking als 1500 mg vitamine C. Hier moet je maar liefst 25 sinaasappels voor eten. Quercitine lijkt bovendien goed voor onze bloedvaten. Hoe hoger de inname van deze antioxidant, hoe lager het cholesterolgehalte en hoe kleiner de kans op hart- en vaatziekten, zo blijkt uit Fins en Japans onderzoek.

Oranje voor de ogen

Heb je je wel eens afgevraagd waarom nectarines, abrikozen en perziken zo oranje zijn? Dat komt door bèta-caroteen, dezelfde stof die wortels, sinaasappels en mandarijnen oranje kleurt. Bèta-caroteen is één van de circa 600 carotenoïden die in groente en fruit voorkomen. In deze supersappige steenvruchten zit ook veel van twee andere carotenoïden: luteïne en zeaxanthine. Oranje zomerfruit is goed voor jouw ogen.

Nectarines

Nectarines bevatten veel luteïne en zeaxanthine. Bij het eten van een nectarine gaat een deel van deze stoffen naar je ogen. Ze vormen daar een soort inwendige zonnebril en beschermen het netvlies tegen de schadelijke werking van zonlicht. Zo helpen ze het verouderen van het netvlies voorkomen. Er zijn zelfs aanwijzingen dat ze beschermen tegen ouderdomsblindheid ofwel macula-degeneratie; een oogziekte waardoor het centrum van het netvlies (de macula) afsterft. Eén op de tien 80-plussers heeft deze ongeneeslijke aandoening. Hoeveel nectarines je moet eten om beschermd te zijn tegen de ziekte, is jammer genoeg (nog) niet bekend.

Abrikozen

Abrikozen bevatten van al het fruit veruit het meeste van de natuurlijke oranje kleurstof bèta-caroteen: ruim 25 keer meer dan de gemiddelde vrucht. Ons lichaam is in staat om dat bèta-caroteen om te zetten in vitamine A, en maakt daaruit weer een stof die heel belangrijk is voor het zien van licht en donker. Bèta-caroteen helpt dus om nachtblindheid te voorkomen. En als de zomer voorbij is en er geen abrikoos meer is te vinden? Neem dan gerust gedroogde abrikozen. Bèta-caroteen doorstaat het drogen met glans. Dit in tegenstelling tot vitamines, want die zul je in gedroogd fruit amper tegenkomen. Gedroogde abrikozen bevatten ook veel ijzer, wat goed is voor je bloed.

Vuurrood voor van alles

Voor vogels zijn rode vruchten als aardbeien en frambozen onweerstaanbaar en ze hebben groot gelijk. Rood fruit is namelijk een weldaad voor jouw lichaam. Er zit niet alleen vitamine C in, maar ook zogenoemd ellagitannine en lycopeen, wat het vruchtvlees van een tomaat of watermeloen zo mooi rood kleurt.

Watermeloen

De rode kleurstof lycopeen wordt altijd in een adem genoemd met tomaten, maar in watermeloen zit een kwart meer en dat is veruit het meeste van alle vruchten! Vooral mannen kunnen daar hun voordeel mee doen, want lycopeen zou wel eens cruciaal kunnen zijn bij de bescherming tegen prostaatkanker. Het is ook nog eens ideaal bij warm weer, want één flinke portie watermeloen bevat evenveel vocht als een glas frisdrank, maar helpt veel beter tegen de dorst omdat er minder suiker in zit.

Aardbei

Lycopeen zul je niet in aardbeien vinden, maar wel meer vitamine C dan er in sinaasappels zit. Om precies te zijn: in 100 gram sinaasappel zit 49 mg en in 100 gram aardbeien 60 mg vitamine C. Vitamine C is belangrijk om de weerstand op peil te houden en voor de genezing van wonden. Minder bekend is dat vitamine C de huid stevig houdt. Het is namelijk nodig voor de vorming van collageen, het bindweefsel dat de huid stevigheid geeft. Bij het klimmen der jaren wordt er steeds minder collageen aangemaakt, zodat de huid slapper wordt en gaat hangen. Ook het zonlicht is een beruchte sloper van bindweefsel. Gelukkig zijn er juist zomers volop aardbeien te koop.

Framboos

Frambozen zijn ongekend gezond, zo stellen onderzoekers van de Wageningen Universiteit. Er zit een stof in die verder eigenlijk alleen maar in geneeskrachtige kruiden voorkomt: ellagitannine. Aan deze stof worden kankerremmende effecten toegeschreven, al is dat alleen nog maar in het laboratorium aangetoond.

Paars voor een jeugdig lichaam en geest

Bosbessen, bramen, zwarte bessen en pruimen, ze bulken stuk voor stuk van de natuurlijke blauwpaarse kleurstoffen, ook wel anthocyanen genoemd. Aan deze stoffen worden wonderbaarlijke effecten toegedicht. Eet paars fruit vooral rijp, want tijdens het rijpen neemt het gehalte aan anthocyanen alleen maar toe.

Bosbessen

Bosbessen danken hun diepe kleur aan de flinke hoeveelheid anthocyanen. Gedacht wordt dat deze stoffen een gunstige invloed hebben op onze hersenen en het geheugen. Bij dieronderzoek blijkt dat anthocyanen in de hersenen terechtkomen, precies in het gebied van het geheugen en leervermogen. En hoe hoger het gehalte daar, des te slimmer de diertjes waren én bleven bij het ouder worden.

Pruimen

Je zou het misschien niet achter deze paarse vrucht zoeken, maar wetenschappelijk onderzoek toont aan dat pruimen een heel sterke antioxidantwerking hebben. Misschien wel de sterkste van alle vruchten. Gunstig dus die pruimen, want antioxidanten beschermen ons lichaam tegen ziektes. Geen verse pruimen meer te koop? Gedroogde pruimen en pruimenjam zijn ook nog goede bronnen van antioxidanten.

Geel voor de bloeddruk

Geel is goed voor je bloeddruk, want geel fruit bevat het mineraal kalium. De kaliumkoningen zijn gele honingmeloen en bananen.

Honingmeloen

Een egale gele schil en zacht geel vruchtvlees, dat kenmerkt de honingmeloen, ook wel suikermeloen genoemd. Het is een uitstekende bron van kalium: een honingmeloen bevat bijna twee keer zoveel kalium als het gemiddelde fruit. Kalium verlaagt de bloeddruk, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

Banaan

Bananen bevatten niet alleen veel kalium, maar ook veel vitamine B6. Sterker nog, het is van alle soorten fruit en groenten de rijkste bron van deze vitamine. Vitamine B6 is veelzijdig en werkt samen met kalium. Beide stoffen spelen een belangrijke rol bij ons tastgevoel. Dit vijfde zintuig wordt gevormd door zenuwuiteinden die eindigen in de huid. Ze vangen prikkels van buitenaf op, zoals de warmte van de zon of een zachte aanraking. Zowel kalium als vitamine B6 zijn nodig om die prikkels via de zenuwen door te geven aan de hersenen. Kalium en vitamine B6 zitten overigens in veel voedingsmiddelen, dus een tekort zul je er niet snel van oplopen.

Iedere dag vijf kleuren

Het National Cancer Institute in de Verenigde Staten adviseert om flink te variëren met de kleuren. Want elke kleur fruit bevat weer andere unieke super- gezonde stoffen met de meest exotische namen. In de Verenigde Staten loopt daarom al jaren de voorlichtingscampagne ‘5 a day, the color way’. Hierin worden Amerikanen opgeroepen om zoveel mogelijk kleuren fruit en groenten te eten.

Hoe kleurrijker, hoe meer gezonde stoffen, zo is de gedachte. En wij kunnen nog wat van de Amerikanen leren, want hier komen we niet verder dan gemiddeld twee tot drie kleuren fruit en groenten per dag. En één op de drie mensen haalt dat zelfs niet eens. De meest geconsumeerde kleuren zijn groen, oranje, geel en rood. Paars eten we amper.

Fruit staat in de Schijf van Vijf. Voor volwassenen geldt het advies om minimaal 2 porties fruit per dag te eten. Dat komt neer op 200 gram fruit of meer. Als je steeds andere fruitsoorten kiest, krijg je alle voedingsstoffen uit fruit binnen die je nodig hebt. Bij het telen van fruit worden pesticiden gebruikt, daarvan kunnen resten achterblijven. De kans dat zo’n rest een gevaar voor de gezondheid vormt is erg klein. Bij biologisch fruit worden minder bestrijdingsmiddelen gebruikt. De middelen die gebruikt worden zijn van natuurlijke oorsprong. Ze zijn beter voor het milieu.