Scherp zicht in één operatie
Vrijwel iedereen heeft wel iemand in de omgeving die een staaroperatie moest ondergaan. Deze aandoening treft immers vele senioren. Tot voor kort werd bij een staaroperatie wel een nieuwe lens geïmplanteerd, maar was deze niet op sterkte. Echter: de techniek staat voor niets, tegenwoordig kan in één operatie de staar worden verholpen en het zicht worden verbeterd. Leesbril of bril voor veraf zijn dan niet meer nodig.
Michiel Luger is als oogarts werkzaam in een van de klinieken die deze nieuwe behandeling toepast. Hij vertelt: “Het lensje is multifocaal en gemaakt van de kunststof acrylaat. De lens is flexibel, waardoor deze opgevouwen door een klein sneetje in het oog kan worden ingebracht. De oude lens verwijderen we en daar komt de nieuwe lens voor in de plaats. Het is dan verbonden met het bestaande ophangsysteem van de oorspronkelijke lens. Het nieuwe lensje is optisch zo ontwikkeld dat mensen op de belangrijkste kijkafstanden weer goed functioneren.”
Meting van de oogsterkte
Heel belangrijk voor de behandeling is de meting van de oogsterkte. Die vindt met grote precisie plaats. Er zijn namelijk verschillende ‘lensmaten’ en het hangt af van de toestand van het oog, bij welke maat lens het beste resultaat wordt bereikt. Hetzij voor dichtbij zien, hetzij voor veraf wordt er een klein beetje aan scherpte ingeleverd. Het resultaat zal nooit helemaal 100 procent zijn. Afhankelijk daarvan is vaak nog een leesbril nodig of een bril voor veraf. Luger: “Geen enkele lens is zo goed als de eigen lens ooit was. We kunnen iemand niet dertig jaar verjongen. Iemand zal altijd nog kleine concessies moeten doen. Daarom bespreken we samen met de patiënt met welke beperking hij of zij het beste kan leven. Iemand die veel leest zal liever wat inleveren in het gebied veraf. Iemand die vaak golft, zal misschien makkelijker kunnen leven met beperkingen bij het lezen.”
Niet voor iedereen
De behandeling is niet voor iedereen. Er moet op zijn minst sprake zijn van beginnende staar. Daarbij is de lens vertroebeld door de neerslag van eiwitten. Het zicht is dan zodanig verslechterd dat het nieuwe lensje sowieso een enorme verbetering betekent. De lensvervanging is echter niet geschikt voor mensen die alleen een leesbril nodig hebben of een bril voor veraf. Voor hen zullen de bijwerkingen niet opwegen tegen de verbeteringen. Iemand die in het verleden aan de ogen is gelaserd kan echter probleemloos de behandeling ondergaan. Luger: ‘Een multifocale lens geeft wat optische bijverschijnselen waar je mee om moet kunnen gaan. Het kan wat kringen of halo geven.”
Het resultaat
De resultaten zijn zeer overtuigend, 95 procent van de mensen die zijn behandeld komen uit op sterkte 0. Bij 5 procent is dat niet het geval. Maar die groep kan naderhand een laserbehandeling van het hoornvlies krijgen waardoor ze alsnog uitkomt op sterkte 0. Omdat de lens een enorme kwaliteit heeft, kan iemand de rest van zijn leven met de lens toe. De oogsterkte gaat daarna dus niet meer achteruit.
De risico’s
De techniek van de operatie is zodanig ingeburgerd dat de risico’s buitengewoon klein zijn. Hij verschilt namelijk niet van een normale staaroperatie die in Nederland jaarlijks zo’n 160.000 keer wordt uitgevoerd. De meeste oogartsen hebben de operatie dan ook al vele duizenden malen gedaan. Luger: ”We opereren één oog per keer, met een week tussentijd. De behandeling duurt 15 minuten. Het oog wordt plaatselijk verdoofd en is pijnloos. We maken een klein sneetje in het lenszakje. Met ultrageluid verpulveren we de bestaande lens en halen de restjes weg. Door het sneetje brengen we de nieuwe lens aan. Het lenszakje zit vast aan de kringspier, die dan de lens kan accommoderen. De grootte van de lens is bij iedereen vrijwel hetzelfde. Het zicht is al binnen uren op peil. Het enige dat moet herstellen, dat is het kleine sneetje. Dat is een kwestie van een aantal dagen.”
Complicaties
Oogheelkundige professor Gré Luyten van het Leids Universitair Medisch Centrum meent dat de kans op complicaties zeer klein is, maar zij zijn er wel. “Het is belangrijk dat mensen die complicaties kennen. Complicaties die kunnen voorkomen zijn infecties aan het oog en netvliesloslatingen. De kans dat dit bij deze behandeling optreedt is even klein als bij een normale staaroperatie. ”
Twee soorten lenzen
Luyten vertelt ook dat er twee verschillende soorten lenzen zijn, accommoderende lenzen en multifocale lenzen. Het resultaat van accommoderende lenzen voor het nabij kijken is beperkt. De multifocale lenzen hebben een goed resultaat, maar ze hebben soms wat meer bijverschijnselen. “Er zijn veel mensen die tevreden zijn met het resultaat, maar er zijn ook mensen die dat niet zijn. De lens kan dan weer worden verwijderd uit het oog, maar je moet tevoren wel op de hoogte zijn van de mogelijkheden en beperkingen. Elke oogarts kan deze behandeling doen, maar het voordeel van een gespecialiseerde kliniek is dat men daar meer aandacht heeft voor de kwaliteit van het zien.”
Vergoedingen
Verzekeraars vergoeden tegenwoordig niet alleen de behandeling van de staaroperatie in het ziekenhuis, maar ook de behandeling in een privékliniek. De ziektekostenverzekering vergoedt de behandeling geheel of grotendeels.
- Plus Magazine
