Zoek de juiste therapie
Ongeveer 1 procent van de Nederlanders heeft er last van: stotteren. Mensen die stotteren herhalen woorden, verlengen letters of lopen volledig vast tijdens het praten. Een vreemde aanspreken of voor een groep praten zijn stressvolle situaties voor stotteraars. Wat is stotteren eigenlijk en wat kun je eraan doen?
Stotteren is een verstoring in het ritme van het spreken. Het heeft alles te maken met timing. Timing betekent in dit geval dat een spier de juiste beweging maakt, met de juiste kracht, op het juiste moment. Mensen die stotteren hebben meer moeite om deze bewegingen precies op elkaar af te stemmen. Soms reageren spieren te laat en soms juist te vroeg.
Ademhaling
Hierdoor is de timing verkeerd en de persoon begint te stotteren. Stress kan deze verkeerde bewegingen verergeren. Een persoon die stottert maakt soms ook nog andere bewegingen, bijvoorbeeld met zijn armen of ogen. Verder heeft stotteren ook te maken met ademhaling, vooral met uitademen. Bij een 'stotter' wordt de adem gespannen of geblokkeerd.
Aanleg is bij stotteren erg belangrijk: heb je er geen aanleg voor, dan kan stotteren ook niet ontstaan. Heb je wel aanleg, dan is het niet altijd zo dat je ook echt gaat stotteren. Dit hangt af van de ontwikkeling in spraak en taal, maar ook van je omgeving. Gebeuren er in je leven veel stressvolle dingen, dan is de kans groter dat je ook echt gaat stotteren.
Wat is er aan te doen?
In Nederland zijn veel verschillende therapieën en hulpmiddelen tegen stotteren. Een standaardtherapie om stotteren op te lossen, bestaat echter niet. Het hangt van de stotteraar af welke therapie het beste zal werken.
Een aantal mogelijkheden om van het stotteren af te komen:
- Je kunt naar de logopedist of stottertherapeut gaan. Hij kan je technieken leren om het stotteren te verhelpen.
- De BOMA-methode van Instituut De Pauw. Deze groepstherapie besteedt zowel aandacht aan de spreektechniek als aan het gevoel van de stotteraar.
- Ontspanningsoefeningen, loslaattechnieken en flankademhaling kunnen ondersteuning bieden bij het aanleren van goede spreektechnieken.
- Een zelfhulpgroep. De Nederlandse stottervereniging Demosthenes organiseert regelmatig avonden in het land voor stotteraars en geïnteresseerden. Het doel van zelfhulpgroepen is het in stand houden van vaardigheden die je in een therapie geleerd hebt. Ook het delen van ervaringen is belangrijk bij een zelfhulpgroep.
- De Hausdörfer-methode is een groepstherapie die bestaat uit maximaal zes volwassenen. Door middel van een langzame, overdreven geïntoneerde spreekwijze, waarbij de klankenbeheersing met behulp van het gehoor centraal staat, kan je je innerlijke rust vinden.
- Met de Del Ferro-methode train je de middenrifspier waardoor je spraak vloeiend wordt. De doelstelling is het opbouwen van zelfvertrouwen en het uitbannen van angst.
SpeechEasy
Een apparaat dat helpt om stotteren te verminderen is de SpeechEasy. Je draagt het als een gehoortoestel en kunt het dagelijks gebruiken. Je hoort je woorden digitaal terug met een kleine vertraging en aangepaste frequentie.
SpeechEasy is gebaseerd op het 'echo-effect.' Door dit effect gaan mensen die spreken of zingen in een groep aanmerkelijk minder stotteren. Het apparaatje wekt het 'echo-effect' op, doordat de hersenen denken dat je samen met een ander persoon tegelijk praat. Het stotteren vermindert duidelijk of verdwijnt zelfs.
Luisteren naar een stotteraar
Ook gesprekspartners van stotteraars kunnen het moeilijk hebben. Hoe moet je reageren als iemand opeens begint te stotteren? Het beste is om iemand 'gewoon' te behandelen. Ga een stotteraar dus niet uitgebreid aanstaren of harder en duidelijker praten.
De meeste stotteraars vinden het niet fijn als je ze aanvult, maar sommigen juist weer wel. Wanneer je twijfelt kun je het uiteraard gewoon aan de persoon vragen!