De hele dag kleine beetjes water versus heel veel ineens
Dacht je gezond bezig te zijn met de hele dag door kleine beetjes water drinken, duikt opeens overal het verhaal op dat dat helemaal niet gezond is. Bulkdrinken zou veel beter zijn. Hoe zit dat precies?
Het zijn vooral de foodinfluencers en zelfverklaarde gezondheidsgoeroes die plotseling iets lijken te hebben tegen het de hele dag door water drinken. Hun argumenten zijn dat je met dat drinken bacteriën binnenkrijgt, die je immuunsysteem belasten en je spijsvertering aanzetten wat je te veel energie zou kosten en je moe zou maken. Ook zou het je bloed te veel verdunnen. Hun advies is daarom bulkdrinken: een paar keer per dag een paar glazen water achter elkaar drinken in plaats van steeds kleine beetjes. Dus in plaats van een paar slokken ieder half uur, drink je 3 of 4 keer per dag 2 tot 3 glazen na elkaar. Ze raden zelfs aan je dorstgevoel te negeren. Hebben ze gelijk?
Hoeveel vocht verlies je normaal?
Eerst maar eens even de feiten: een mens bestaat voor ongeveer 60 procent uit water. Je verliest elke dag water, onder andere door te plassen en te zweten. Maar ook via je ademhaling en je ontlasting. En bij inspanning gaat dat vochtverlies sneller. Zo kan een uurtje stevig doorfietsen in de zon of een inspannende partij tennis al flink wat vochtverlies geven. En als het heel warm is, verlies je veel vocht via je huid. Maar ook als je koorts of diarree hebt, kun je veel vocht verliezen. Gemiddeld verliest een mens 1.5–2 liter vocht per dag onder normale omstandigheden. Dat vocht moet dus ook aangevuld worden om je lichaam goed te laten functioneren.
Bulkdrinken betekent dat je op minder momenten, verdeeld over een dag, meer drinkt
Waarom verlies je vocht?
Dat je lichaam vocht probeert kwijt te raken heeft een functie: met de urine voeren je nieren afvalstoffen af die in je lichaam ontstaan en door te zweten blijft je lichaam op de juiste temperatuur. Zou je niet plassen dan vergiftig je je lichaam met alle afvalstoffen die bij je stofwisseling ontstaan. En als je niet transpireert wordt je lichaamstemperatuur te hoog. Als je het vochtverlies niet aanvult, droog je uit. Dorst is een seintje van je lichaam dat het al aan het uitdrogen is. Je krijgt dorst als ongeveer 2 procent van je lichaamsgewicht aan vocht is verloren. Weeg je 75 kilo dan betekent dorst dat je al zo'n 1,5 liter vocht hebt verloren.
De rol van de nieren
De nieren spelen in dit geheel een belangrijke rol: ze zorgen voor de juiste hoeveelheid vocht in je lichaam en maken de hele dag door urine. Ze werken voortdurend niet alleen op de momenten dat je drinkt. Die urine gaat naar je blaas en wordt daar opgeslagen tot je voelt dat je moet plassen. Ze maken meer urine als je veel drinkt en juist minder als je veel zweet. Ze voorkomen dat je bloed 'verdund' wordt en kunnen heel snel opschalen en terugschakelen. Het is een ingebouwd mechanisme dat je beschermt. Voor de nieren maakt het niet uit of je de hele dag door drinkt of niet. Is er weinig vocht in het lichaam aanwezig dan wordt de urine geconcentreerder. Als je urine een donkergele kleur heeft, betekent dit dat je te weinig drinkt. Als je urine heel lichtgeel is, krijg je genoeg vocht binnen.
Wat gebeurt er als je te weinig drinkt?
Drinken is misschien wel nóg belangrijker dan gezond eten. Vocht helpt bij de opname van voedingsstoffen in de darm, het transport van voedings- en afvalstoffen in het lichaam, en het regelen van de lichaamstemperatuur. Drink je te weinig dan gaat het op al die vlakken mis: je krijgt hoofdpijn, te vaste ontlasting (verstopping) en je lichaamstemperatuur stijgt. Je lichaam regelt de vochtbehoefte via een uitgekiend systeem van sensoren en peilt zo de behoefte aan water en geeft dit door aan de hersenen. Die geven het signaal door in de vorm van dorst. Geen andere prikkel is zo sterk, zelfs honger niet. Negeer de prikkel niet, voorkom het liever door regelmatig en voldoende te drinken.
Lees ook: 5 signalen dat je te weinig drinkt
Te veel drinken, kan dat?
Ja, je kunt ook te veel drinken. De nieren kunnen maximaal 0,7 tot 1 liter vocht per uur verwerken (4-5 grote glazen). Drink je meer dan raakt je lichaam overvuld, met ook weer kans op klachten als hoofdpijn, hogere bloeddruk en darmproblemen. Echt problemen met te veel vocht komen meestal alleen voor onder abnormale omstandigheden zoals extreem veel drinken bij intensieve sportbeoefening bij warm weer.
En wat nu als je de hele dag door kleine beetjes drinkt?
Dan ben je gewoon goed bezig. Je vult voortdurend het vocht dat je verliest aan. Dat dat water bacteriën zou bevatten die slecht zijn voor je immuunsysteem: niet in Nederland. Het water dat bij ons uit de kraan komt is veilig. Ook zet water niet je stofwisseling aan, want water bevat geen voedingsstoffen of calorieën. Kleine beetjes de hele dag door drinken is dus geen probleem. Maar doe je liever aan bulkdrinken, oftewel drink jij liever een paar keer op een dag een paar glazen water? Ook dat is geen probleem. Het een is niet slechter dan het andere. Het belangrijkste is dát je drinkt en aan die 1,5-2 liter per dag komt. Overigens helpt niet alleen drinken mee aan het op peil houden van je vochtbalans. Ook vochtrijke voedingsmiddelen zoals zuivel, groente en fruit leveren je lichaam vocht.
Mary Stottelaar is diëtist. Ze volgt de wetenschap op de voet en schrijft al jaren over voeding en gezondheid. Haalbaarheid en smakelijkheid van adviezen staan bij haar voorop.
Water saai? Lees ook: 11 verrassende smaakgevers aan je water
- Nierstichting
- Voedingscentrum
