CT-colografie: virtuele coloscopie

Mensen met een verdachte uitslag bij het bevolkingsonderzoek darmkanker of met klachten die kunnen wijzen op darmpoliepen of -kanker, krijgen meestal een colonoscopie, ook wel coloscopie genoemd. Daarbij wordt een slang met cameraatje door de dikke darm geleid. Veel mensen ervaren dit onderzoek als onprettig en het kan flink pijnlijk zijn. Daarom krijgen patiënten doorgaans een roesje. Een coloscopie duurt ongeveer een half uur. Omdat de darmen daarbij helemaal leeg moeten zijn, moeten mensen vooraf een paar liter laxeermiddel drinken.

Kijken met CT-scan

In veel ziekenhuizen gebeurt onderzoek van de dikke darm echter ook met CT-colografie, ook wel virtuele coloscopie genoemd. Daarbij wordt met een buisje via de anus CO2-gas (koolstofdioxide) in de darmen geblazen. Dat zorgt ervoor dat de darmplooien ontspannen, zodat de CT-scanner ze goed in beeld kan brengen en afwijkingen kan vaststellen. Op deze manier is het dus mogelijk om van buitenaf ín de darm te kijken en poliepen te vinden, zonder dat daar een slang (endoscoop) voor nodig is.

Voordelen van een CT-colografie

Een groot voordeel van CT-colografie is dat de darmen daarvoor niet helemaal leeg hoeven te zijn, zoals bij een coloscopie. Bij CT-colografie volstaan daarom drie kleine flesjes laxeermiddel (samen 200 milliliter) en een dag vezelarm eten. "Ook is een roesje bij een CT-scan niet nodig. Je kunt dus na afloop meteen naar huis", zegt Jaap Stoker, hoogleraar radiologie in het AMC.

Om grote afwijkingen te vinden zijn CT-colografie en coloscopie volgens hem even goed. "Maar met CT-colografie mis je wel de kleine poliepjes", zegt Stoker. "Die worden een 80-plusser niet fataal, maar bij een 40-jarige wil je ze niet missen en daarom kies je bij hen eerder voor coloscopie."

Risico’s van een CT-colografie

Bij CT-colografie is het risico op darmperforatie beduidend lager dan bij coloscopie. Wel is er sprake van een (erg lage) dosis röntgenstraling. Voor ouderen is dit geen probleem, maar het maakt de methode ongeschikt voor kinderen.

CT-colografie is vooral een goed alternatief voor mensen vanaf een jaar of 70 die niet vitaal zijn, vanwege bijvoorbeeld hartproblemen. Niet alleen academische ziekenhuizen bieden de mogelijkheid. Het kan ook in veel algemene ziekenhuizen, al is niet bekend waar wel en niet. Patiënten die denken hiervoor in aanmerking te komen, kunnen ernaar vragen.

Het grootste nadeel van CT-colografie is dat je een verdachte poliep tijdens het onderzoek niet meteen kunt verwijderen of een 'hapje' van een darmtumor kunt nemen voor nader onderzoek. Als er iets gevonden wordt, moeten mensen dus alsnog een coloscopie ondergaan. Bij een serieuze verdenking van darmkanker kiezen de meeste artsen daarom meteen voor coloscopie.