Moet de zelftest in de neus én in de keel?

Het wattenstaafje doe je eerst in de neus, en dan nog even langs het keelgat. Zo ontdek je bij een zelftest beter of je besmet bent met het coronavirus, volgens de Belgische viroloog Marc van Ranst. Maar is dat ook zo?

Varianten van het coronavirus kunnen in de keel en de neus zitten. 'Sneltest na swabben in de keel werkte bij deze persoon beter dan swabben in de neus', schrijft viroloog Van Ranst op Twitter. En hij retweet een foto van twee zelftest uitslagen: alleen neus: negatief, maar keel + neus: positief. De zelftesten zijn bedoeld om besmettingen op te sporen en de keeltest lijkt dus van toegevoegde waarde naast de neustest. Marc van Ranst is niet de enige viroloog die het adviseert. Ook viroloog Brian Hjelle van het gerenommeerde Johns Hopkins instituut schrijft op Twitter dat de mensen twee dagen voor een positieve neustest met PCR al een positieve zelftest met laten zien als ze ook de keel aanraken met het wattenstaafje. De gezondheidsautoriteiten in Israël adviseren nu al om de keel mee te nemen met een zelftest. Dus maar gewoon doen? 

Verwarring

In NRC raadde viroloog Annemarie Wensing juist af om het wattenstaafje van de zelftest ook in het keelgat te doen. „Dat geeft verwarring, omdat mensen dan wellicht niet de neus meenemen”, zegt Wensing. „Volg liever de gebruiksaanwijzing. Die geeft aan hoe de test is gevalideerd.”

Valideren wil zeggen dat is onderzocht of de test met voldoende zekerheid het juiste antwoord geeft. Een medische test geeft eigenlijk nooit honderd procent zekerheid, maar hij is (normaal gezien) op zijn best als de bijsluiter goed gevolgd wordt. Vandaar het advies van Wensing. Maar viroloog Hjelle veegt dat argument al in zijn tweet van tafel. ‘Ga mij alsjeblieft niet de les lezen over toegestane testen. Ik heb ze uitgevonden.’

De NOS spreekt meer virologen die ook voor de neus-plus-keel-test zijn. Doe maar niet te moeilijk over die validatie zeggen zij eigenlijk. Het virus kan in de keel zitten, dus daar moet het wattenstaafje even langs. Daar wordt de test waarschijnlijk niet slechter van. De Nederlandse autoriteiten zijn vooralsnog niet enthousiast over de keel-test, volgens de NOS. De testen moeten er eerst op onderzocht worden. Arts-microbioloog Jan Kluytmans van het OMT voegt toe dat het staafje een kokhalsbeweging kan opwekken.

Dus hoe zit het?

Veel deskundigen zijn positief over het gebruik van de zelftest in neus en keel, maar officieel wordt het nog afgeraden door de autoriteiten. Houd het nieuws en de voorlichting dus in de gaten.