Te hoog cholesterol?

Martin Stoel, cardioloog in Medisch Spectrum Twente: "Cijfers zijn niet zaligmakend."

"LDL (Low Density Lipoproteïne) is slecht cholesterol. Daarvan moet je weinig in je bloed hebben, HDL (High Density Lipoproteïne) is goed cholesterol. Die waarde moet juist hoger zijn. Dus als we praten over een té hoog cholesterolgehalte, dan bedoelen we een te hoog LDL."

"Een te hoog LDL speelt zeker een rol bij het ontstaan van hart- en vaatziekten, maar de cijfers van goede en slechte cholesterolwaarden vliegen je om de oren. Vanuit de industrie en door de huisartsen is er een push om die 'getallen' te behandelen. Maar je moet niet alleen naar getallen kijken, maar ook naar de persoon. Dat wordt nogal eens vergeten. Daarmee bedoel ik dat het naar mijn mening helemaal niet zo vanzelfsprekend is om mensen, die volgens de cijfers een te hoog LDL cholesterolgehalte hebben, preventief cholesterolverlagende middelen voor te schrijven."

"Het kan dus zijn dat een gezond iemand, die volgens de cijfers een te hoog cholesterol heeft, daar toch nooit last van krijgt. Uitzondering zijn mensen die familiair een te hoge cholesterolwaarde hebben. Hen moet je wel behandelen en ook mensen die al hartpatiënt zijn, moeten hun leven lang cholesterolverlagende middelen gebruiken. Daar ontkom je niet aan."

"Ik vind dat er te snel pillen worden voorgeschreven en dat de twee groepen mensen, gezonde mensen en hartpatiënten, té veel op een hoop worden gegooid. Je kunt niet uitgaan van de gemiddelde waarden. Je moet kijken naar de patiënt en diens achtergrond. Dat is het uitgangspunt. Om dat in cijfers uit te drukken: een gezond mens met een cholesterolwaarde van 7 hoeft geen pillen te slikken, een hartpatiënt met een waarde van 6 moet wel tabletten slikken."

"Onnodig cholesterolverlagende middelen voorschrijven brengt de kans op ernstige bijwerkingen met zich mee. Als je niet tot een risicogroep behoort, krijg je met goede voeding, niet roken, gezonde leefgewoonten en eventueel de combinatie met een cholesterol beperkend dieet, al snel een half puntje van je cholesterolwaarde af. Dat is een stuk gezonder dan onnodig pillen slikken."
www.mstwente.nl/thoraxcentrum

Margot Logman, voedingskundige Unilever Benelux: "Een cholesterolverlagend dieet vermindert risico op hart- en vaatziekten."

"Hart- en vaatzieken zijn in veel landen doodsoorzaak nummer 1. Een verhoogd LDL cholesterolconcentratie in het bloed is een van de belangrijkste beïnvloedbare risicofactoren van hart- en vaatziekten."

"Uit onderzoek blijkt dat verlaging van het LDL-cholesterol met 10 procent de kans op hart- en vaatziekten op korte termijn met naar schatting 10 procent vermindert. Voor de langere termijn is dit 20 procent. Zowel cholesterolverlagende medicijnen als een cholesterolverlagend dieet zijn aantoonbaar effectief in het verlagen van de kans op hart- en vaatziekten."

"Recente aanbevelingen op het gebied van de voeding benadrukken daarom de noodzaak van een verlaging van het cholesterolgehalte in het bloed en de belangrijke rol die daarin is weggelegd voor medicijnen, voeding en een verandering in de leefstijl."

"Dit geldt bijvoorbeeld voor de aanbevelingen van het National Cholesterol Education Program (NCEP) Adult Treatment Panel III en van verschillende Nederlandse gezondheidsorganisaties als de Nederlandse Hartstichting. Ook wordt het gebruik van specifieke voedingsmiddelen met een cholesterolverlagende werking, zoals plantensterolen en oplosbare vezels, aangeraden. Dit als aanvulling op een gezond voedingspatroon met weinig verzadigde vetten en een gereguleerde energie-inname."

"De cholesterolverlagende werking van plantensterolen heeft zowel een aanvullend effect op een gezond voedingspatroon als op cholesterolverlagende medicijnen (statines). Op basis van dit (LDL-)cholesterol verlagende effect zou een gezond voedingspatroon de kans op hart- en vaatziekten kunnen verlagen met ongeveer 5 procent. Het gebruik van plantensterolen met ongeveer 10 procent en statines met wel 25 procent of meer."

Patricia Schutte, voedingsdeskundige bij het Voedingscentrum: "Gezonder eten voor een gezond cholesterolgehalte."

"Uit rapporten van de WHO (World Health Organization) blijkt dat een daling van 10 procent van het cholesterolgehalte in je bloed de kans op hartziekten met eenderde kan verminderen. Maar een te hoog LDL-cholesterolgehalte is niet de enige risicofactor. Ook roken, lichaamsgewicht, leeftijd en sekse spelen een rol."

"Een cholesterol tot 5 is goed, van 5 tot 6 mmo/L is licht verhoogd, boven de 6,5 is verhoogd en boven de 8,5 sterk verhoogd. Door een te hoog cholesterolgehalte slibben je aderen dicht, dus is het belangrijk dat je er zelf voor zorgt dat het zo laag mogelijk blijft. Praten we over eten, dan is verzadigd vet een van de belangrijkste oorzaken voor verhoging van het cholesterolgehalte."

"Op de meeste producten kun je zien wat voor soort vet het bevat. Handig ezelsbruggetje: de V van verzadigd is verkeerd, de O van onverzadigd is oké. Verzadigde vetten zijn dierlijke vetten, in vlees, volle melk en kaas, yoghurt en noem maar op. Uitzondering is vis, ook de vette vis. Die bevat juist goede vetten. Handig weetje: koop margarine en braadboter in een kuipje of knijpfles. Hoe zachter het vet, hoe beter. Verzadigde vetten hebben de eigenschap hard te zijn of te worden. Graadmeter: een pakje roomboter wordt in de koelkast niet zacht en zit dus vol verzadigde vetten."

"Bij mensen met een verhoogd cholesterolgehalte kunnen cholesterolverlagende producten bijdragen, naast een gezonde levenswijze. En constant je cholesterol meten is echt niet nodig als je geen hartpatiënt bent, eet volgens de Schijf van Vijf, niet rookt, voldoende beweegt en op je gewicht let."