Nieuws over longziekten

"Er zijn verschillende typen astma en COPD. Met behulp van een zogeheten elektrische neus slagen we er steeds beter in om verschillende soorten ontstekingen te herkennen in de lucht die patiënten uitademen. Op die manier kunnen we de verschillende typen longziekten beter onderscheiden en daar de behandeling op afstemmen. Voordeel voor de patiënt: In een vroeg stadium een juiste diagnose en meer maatwerk in de behandeling."

Nieuwe ontstekingsremmer

"Sinds kort is er een nieuwe ontstekingsremmer voor mensen met chronische obstructieve longziekten (COPD). Het gaat om Rofumilast (merknaam Daxas). Het medicijn remt de werking van een enzym dat een rol speelt bij de ontstekingen die horen bij COPD. Het middel is in Europa toegelaten en wordt in een aantal landen ook vergoed.

In Nederland heeft het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) besloten het niet te vergoeden, omdat het gunstige effect ervan meestal niet zo groot is. Bovendien heeft het middel voor sommige mensen nogal wat bijwerkingen, vooral voor het maag-darmstelsel. Toch is het voor een beperkte categorie COPD-patiënten, ik schat enkele honderden, misschien duizenden, zeker een aanwinst. Bijvoorbeeld voor mensen die onvoldoende reageren op andere medicijnen. Het kost ongeveer €500 per jaar, een bedrag dat niet voor iedereen op te brengen is. Voordeel voor de patiënt: Voor wie het middel verdraagt: minder ontstekingen. Nadeel: het kost €500 per jaar."

Niet goed, geld terug

"Het geneesmiddel Xolair (werkzame stof: omalizumab) onderdrukt allergische afweerreacties. De vergoeding hiervoor zou vanwege twijfel over de doelmatigheid vervallen. Het kost tussen de €12.000 en €15.000 per jaar. Xolair is bewezen effectief voor zo’n 800 van de in totaal 500.000 astmapatiënten. Als behandelaars hebben wij afspraken gemaakt met de firma die dit medicament maakt en met het CVZ, waardoor Xolair toch beschikbaar blijft. We hebben vastgelegd aan welke groep patiënten we het middel voorschrijven.

Als na zestien weken blijkt dat het medicament niet het gewenste effect heeft, betaalt de firma de kosten terug. We verwachten zo’n terugbetalingsregeling voor meer dure medicijnen. Voordeel voor de patiënt: Een duur medicijn blijft beschikbaar voor wie er baat bij heeft."

Gerichter medicijngebruik

"De therapietrouw bij inhalatiemedicijnen is rond de 40 procent. Dit betekent dat ruim de helft van de mensen aan wie de middelen zijn voorgeschreven, deze niet (of niet op de juiste manier) gebruikt. We zijn net gestart met een vijfjarig Nationaal Actieprogramma Chronische Longziekten, een initiatief van Long Alliantie Nederland. Een van de doelen is om 20 procent meer rendement te halen uit inhalatiemedicijnen.

Dat zoveel mensen inhalatiemedicijnen niet op de goede manier gebruiken, komt niet alleen doordat ze niet precies weten hoe ze ermee moeten omgaan. Veel mensen zijn ook niet doordrongen van de noodzaak. Van pufjes als je benauwd bent, merk je meteen het nut. Pufjes om te zorgen dat de klachten niet erger worden, is een investering die pas op de lange termijn effect heeft.

Daarnaast is er een groep zorgmijders. Zij hebben een sterke afkeer van geneesmiddelen, zeker als er hormonen in zitten. We moeten beter uitleggen dat dit middel veilig is. Voordeel voor de patiënt: Beter omgaan met inhalatiemedicijnen zorgt voor minder longschade."

Vaccinatie tegen nicotineverslaving

"In het MUMC loopt momenteel een studie naar de effecten van nicotinevaccinatie. Het gaat om een eenmalige vaccinatie die er levenslang voor zorgt dat nicotine het brein niet kan bereiken. Roken is daardoor niet meer verslavend. Bij muizen werkt het. Als het bij mensen ook blijkt te werken, zal het nog een paar jaar duren voordat het beschikbaar komt. We moeten ons wel afvragen wie ervoor in aanmerking komt, want het is duur. Voordeel voor de patiënt: Met één injectie levenslang van je rookverslaving af."

Goed voornemen 2013

"Gelukkig wordt hulp bij stoppen met roken vanaf 1 januari 2013 weer vergoed. Daardoor kunnen mensen op recept van de huisarts weer middelen gebruiken die bewezen effectief zijn, zoals Varenicline (merknaam Champix). Ook dieetadviezen worden weer vergoed. Bent u longpatiënt en hebt u overgewicht, vraag uw huisarts dan om een verwijzing. Door af te vallen hebt u minder last van uw longziekte. Overgewicht betekent namelijk een extra belasting voor de longen."

Geertjan Wesseling is longarts en bijzonder hoogleraar longziekten aan het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC). Hij is voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en
Tuberculose (NVALT).