Zitten er gluten in mijn lipstick?

Bij coeliakie, ook wel glutenovergevoeligheid genoemd, verdraagt het lichaam geen gluten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, haver, rogge, gerst, spelt en kamut. Voedsel met gluten zorgt bij mensen met coeliakie voor een beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm. Daardoor kan de darm zijn werk niet goed doen. Wanneer mensen met coeliakie gluten eten, veroorzaakt dit klachten als heftige buikpijn, chronische diarree of juist verstopping, vermoeidheid of zelfs depressies.

Er is geen medicijn tegen coeliakie; de enige oplossing om klachten te voorkomen is om gluten te allen tijde te vermijden. Dat is op zich al lastig genoeg als je je alleen tot etenswaren moet beperken, want gluten zitten bijna overal in (tip: download ons gratis glutenvrije receptenboekje). Als je ook nog je shampoo en oogschaduw zou moeten checken, wordt het helemaal ingewikkeld.

Niet door de huid
Het goede nieuws is dat de meeste cosmetica geen gluten bevatten. Maar het kan gebeuren dat er bij de productie van make-up, lippenbalsem, gezichtscrèmes, shampoos en tandpasta wel eens minimale hoeveelheden glutenbevattende granen worden gebruikt. De kans om gluten via cosmetica binnen te krijgen is echter klein. De meeste cosmetica komen namelijk niet in aanraking met de mond en gluten worden niet opgenomen door de huid.

Tandpasta komt natuurlijk wel in de mond. Dan is het goed om te weten dat normale tandpasta altijd glutenvrij is. Speciale tandpasta voor rokers en kleefpasta's voor kunstgebitten kunnen wel gluten bevatten. "De kans echter dat dat leidt tot beschadigingen in de darm is minimaal. Het komt voor dat er desondanks een overgevoeligheidsreactie optreedt, meestal op de huid. Dit heeft geen relatie met coeliakie", stelt de Nederlandse Coeliakie Vereniging dan ook.

Zekerheid? Check het etiket
Internationale deskundigen zijn het er niet over eens of lipstick, lipgloss, mondwater of tandpasta inderdaad kunnen leiden tot reacties of dat de hoeveelheid gluten in deze producten echt te klein is om enig negatief effect te hebben. De Nederlandse Cosmetica Vereniging stelt dat het nooit bewezen is dat cosmetica bijdraagt aan de verergering van de klachten van glutenovergevoeligheid. Bij producten zoals lippenstift, tandpasta en mondwaters kan het echter wel voorkomen dat je een kleine hoeveelheid product binnen krijgt.

INCI-namen
Mocht je liever het zekere voor het onzekere nemen, dan kun je de ingrediëntdeclaratie controleren of jouw favoriete producten ingrediënten bevatten die afgeleid zijn van tarwe, haver, rogge en gerst. Dit doe je met behulp van de zogenaamde INCI-namen.

Sinds 1996 is de vermelding van de ingrediënten op cosmeticaproducten verplicht. Alle ingrediënten die gebruikt zijn bij de productie moeten op de verpakking staan, dus ook glutenbevattende granen. Om de ingrediënten op uniforme wijze op cosmetica te kunnen vermelden, wordt gebruik gemaakt van gestandaardiseerde namen voor de ingrediënten, de INCI-namen. Weet je de INCI-namen, dan kun je aan de hand van het etiket bepalen of het product voor jou geschikt is.

De INCI-namen die in geval van overgevoeligheid voor gluten van belang zijn:

Algemeen
Hydroxypropyltrimonium hydrolyzed vegetable protein
Steardimonium hydroxypropyl vegetable protein
Gliadin

Tarwe
Stoffen met Triticum vulgare in de naam
Stoffen met Wheat in de naam

Gerst
Hordeum vulgare
Hordeum distichon (extract)

Rogge
Secale cereale

Haver
Avena sativa
Hydrolyzed oat protein
Potassium Cocoyl hydrolyzed oat protein
Potassium Palmitoyl hydrolyzed oat protein
Hydroxypropyltrimonium hydrolyzed vegetable protein
Steardimonium hydroxypropyl vegetable protein