Zo belangrijk is het om voldoende met je ogen te knipperen

Met je ogen knipperen is de normaalste zaak van de wereld. We denken er niet eens bij na. Maar wat is het nut eigenlijk? Optometrist Simone Stad legt het uit.

Soorten knipperen

Het regelmatig sluiten van de oogleden is niet alleen belangrijk voor het beschermen van het oog, het zorgt ook voor het verspreiden van traanvocht over het oogoppervlak en het verwijderen van afvalstoffen. Als je minder knippert, betekent dat dat je traanlaag minder vaak vernieuwd wordt en daardoor heb je een grotere kans op droge ogen en irritaties.

"Er zijn drie soorten knipperen; uit reflex, spontaan en in opdracht", licht Stad toe. "Reflexmatige knipperingen hebben een beschermende functie. Je oog reageert hier op onverwachte visuele prikkels, hard geluid of aanrakingen. Denk hierbij aan een lichtflits of een toeter van een auto in het verkeer. Spontaan knipperen heeft de functie om het oog nat en schoon te houden. Dit gebeurt zonder dat wij hierover nadenken. Het 'in opdracht' knipperen wordt bewust uitgevoerd. Denk aan een knipoog."

Invloedrijke factoren

Mensen knipperen onder normale omstandigheden zo’n 20 tot 22 keer per minuut met hun oogleden. Dit is gemiddeld 1.260 keer per uur en ruim 20.000 keer per dag. Hoe ouder je bent, hoe vaker je met je ogen gaat knipperen. Baby’s knipperen soms maar twee keer per minuut, terwijl ouderen gemiddeld veertig keer knipperen per minuut. Dit kan te maken met het vetlaagje op je oog dat minder wordt naarmate je ouder wordt, maar ook leefomstandigheden of medicijngebruik spelen hier een rol in. Het oog compenseert de afname van die vetlaag door extra te knipperen.

Daarnaast heeft de luchtvochtigheid invloed op de knipperfrequentie. Wanneer de lucht droog is, dan knipper je vaker om je ogen vochtig te houden. Maar ook wat je doet, heeft invloed. Wanneer je op Netflix je favoriete serie aan het bingewatchen bent, knipper je automatisch minder. "Tijdens het lezen van een boek knipper je zo'n tien keer per minuut en wanneer je naar een beeldscherm kijkt, knipper je slechts een derde van wat je normaal zou doen", vertelt Stad. Ten slotte, zorgen vermoeidheid, zenuwen én verliefdheid er ook voor dat de gemiddelde knipperfrequentie omhoog gaat.

Weetjes over knipperen

• Onze hersenen timen het knipperen zó, dat de kans dat we cruciale informatie missen minimaal is. Wanneer je knippert wordt de stroming van visuele informatie aan de hersenen namelijk heel even stop gezet, voor maximaal 450 milliseconden. Per minuut betekent dit dat we maximaal zes seconden beeld verliezen.
• Het is een mythe dat vrouwen twee keer zo vaak vaker knipperen met de oogleden dan mannen. Dit zou komen doordat vrouwen sterker reageren op omgevingsprikkels, zoals geluiden. De meningen zijn hierover verdeeld.
• Mensen met lichte ogen knipperen vaker met hun ogen dan mensen met donkere ogen. Waarschijnlijk komt dat omdat zij sneller last hebben van droge ogen.
• Niemand kan met zijn of haar ogen open niezen; het sluiten van je ogen is een natuurlijke reflex is die je niet kan tegenhouden.