Mediteren met realtime feedback
Het ziet er uit als iets dat niet zou misstaan in de ruimte: de Muse headband. Deze bijzondere hoofdband is echter een hulpmiddel dat door het meten van hersenactiviteit er voor kan zorgen dat je beter gaat mediteren en dus profiteert van alle (gezondheids)voordelen van meditatie. Mijn nieuwsgierigheid was geprikkeld en dus testte ik hem voor Gezondheidsnet.
Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat mindfulness en meditatie een positief effect hebben op je brein. Je leert om beter om te gaan met stress, afleiding, gedachten en emoties. Ook helpt het enorm bij ontspannen. Door te mediteren gaat onder andere je hartslag omlaag, ontspannen je spieren, wordt je ademhaling rustiger en daalt de bloeddruk. Daarbij zijn er studies die laten zien dat een meditatie-oefening van 20 minuten lang, drie dagen achter elkaar al tot positieve resultaten leiden: verminderde pijn en angst, een verbeterde gemoedstoestand en een verlaagde hartslag.
Op de lange termijn zijn de effecten nog groter. De dichtheid van de grijze stof in de hersenen werd groter en de uitdunning van de grijze stof in de prefrontale cortex werd verminderd. Dit betekent eigenlijk dat de veroudering van het brein wordt tegengegaan. Na je 25ste gaat de dichtheid van de grijze stof namelijk achteruit, waardoor je na verloop van tijd cognitief minder snel wordt. Verder vertoonde de amygdala als gevolg van meditatie minder activiteit (verhoogde activiteit is geassocieerd met stress en angst). Tot slot werd de weerstand van de mensen die de oefeningen deden beter. Kortom, het brein en lichaam worden sterker en gezonder.
Dagelijks mediteren loont dus echt, maar is voor veel mensen een behoorlijke opgave. Want gewoon gaan zitten en niets doen, is nog niet zo makkelijk. Daarbij dwalen je gedachten waarschijnlijk direct af, vaak zonder dat je je daar bewust van bent. De Muse headband helpt je daarbij en geeft je inzicht in hoe goed je daadwerkelijk aan het mediteren bent.
Wat is het?
De Muse headband is een EEG apparaat dat hersenactiviteit meet. De Muse headband heeft zeven sensoren — twee op het voorhoofd, twee achter de oren en drie referentiesensoren. Met behulp van deze sensoren pikt de Muse headband de hersenactiviteit op. Muse geeft je realtime audiovisuele feedback zodat jij beter je aandacht leert te richten en afleidingen te negeren.
Hoe werkt het?
Dat klinkt natuurlijk mooi: realtime audiovisuele feedback, maar hoe werkt dat in praktijk? Je gebruikt de Muse headband in combinatie met een app op je smartphone. Via bluetooth maken ze verbinding met elkaar. Terwijl jij een zogenaamde ‘focused attention oefening doet – bijvoorbeeld focus op je ademhaling – kijkt Muse naar je hersenactiviteit om te bepalen hoe kalm en geconcentreerd je bent. Hierdoor krijg je directe feedback op je meditatiesessie in de vorm van geluiden van de wind. Wanneer je kalm en geconcentreerd bent zal de wind rustig waaien of helemaal gaan liggen, maar zodra je hersenen actiever worden, waait de wind ook harder.
Muse werkt voornamelijk met twee belangrijke hersengolven: alfa en beta. Alfagolven zijn prominent aanwezig wanneer je ontspannen bent en je ogen hebt gesloten. Betagolven zie je zodra mensen actief nadenken. Hoe sterker de alfagolven, des te kalmer jij bent.
Aan de slag
Misschien klinkt het je nog steeds wat ingewikkeld in de oren, maar werken met Muse is echt ontzettend eenvoudig. Zodra er een verbinding is tussen de hoofdband en de app, begin je de eerste sessie met een (Engelse) uitleg. Je leert hoe je de Muse correct op doet en hoe het werkt.
Omdat je brein van dag tot dag verandert, start elke meditatiesessie met een kalibreermoment (bij de nieuwste update is het kalibreren niet meer nodig). Tijdens de kalibratie meet Muse je hersenactiviteit terwijl je gedurende 60 seconden een brainstormtaak uitvoert. Daarna kun je echt beginnen met mediteren.
Fijn hulpmiddel
Voor mij is de Muse echt een fijn hulpmiddel bij het mediteren. In de app vind je een aantal oefeningen die je kunt doen, maar je kunt ook vrij ‘mediteren’. Daarnaast heb je de keuze uit verschillende tijdsduren, beginnend bij 3 minuten. Ook is er de mogelijkheid om uit verschillende geluiden te kiezen. Mijn favoriet is het geluid van de zee. Dat zorgt echt voor ontspanning.
Het aanzwellen van de wind als je hersenactiviteit toeneemt, vind ik ook erg prettig. Je bent je op die manier eerder bewust van dwarrelende gedachten en kunt dan proberen om je direct weer op de ademhaling te concentreren of om juist de gedachten even nader te bestuderen. Een leuk extraatje zijn de vogeltjes die gaan fluiten zodra je langere tijd kalm bent. De eerste keer dat ik ze hoorde was ik daardoor zo enthousiast, dat mijn hersenen meteen weer actief werden en de vogeltjes dus net zo snel weer weg waren.
Resultaten bijhouden
Na elke sessie krijg je informatie over jouw prestaties uitgebeeld in grafieken en diagrammen. Ook zie je hoeveel procent kalm, neutraal en actief je was en hoeveel vogeltjes er tijdens je sessie bij je langs geweest zijn.
Naast de oefeningen vind je in de app ook challenges die je uitdagen om nog meer te leren en proberen. Je kunt hierbij denken aan het verzamelen een x aantal vogeltjes of op twee aaneengesloten twee keer mediteren. Leuk is ook dat je van Muse regelmatig mails krijgt met tips en achtergrondinformatie.
Competitie
Door de spelelementen en het bijhouden van resultaten sluipt er een soort competitiegevoel in. Je wilt het goed doen; zo kalm mogelijk zijn en zoveel mogelijk vogeltjes horen. Ik weet niet of dit helemaal past bij het gedachtengoed van mindfulness en meditatie, maar het zorgt wel voor motivatie. Verbeteringen worden inzichtelijk, je gaat steeds een stapje verder en je leert echt beter te mediteren.
De Muse Headband is dan ook echt een aanrader voor iedereen die regelmatig een rustmoment kan gebruiken in zijn gejaagde bestaan. Op een speelse en gecontroleerde manier kun je het mediteren steeds verder uitbouwen en zo ook profiteren van de (gezondheids)voordelen die het brengt.
De Muse headband is verkrijgbaar in zwart en wit en kost 299 euro. De bijbehorende app werkt op de meeste Apple en Android toestellen. Meer informatie vind je op de website van Brainfitness.
