Over EPA, DHA en visvetzuren
Vis is heerlijk. Toch is het best een complexe zaak om een visje te vinden dat én gezond én duurzaam gevangen én veilig is. Een speurtocht naar de beste vis.
Smaken verschillen, dus wat de één een heerlijke vis vindt, vindt de ander beduidend minder lekker. De een zweert bij een Hollandse Nieuwe, terwijl de ander al walgt bij de aanblik ervan. Maar er zijn ook wat objectievere dingen over vis te zeggen, zoals over de gezondheid, duurzaamheid en veiligheid.
Gezondheid
Vis levert tal van goede stoffen voor je gezondheid, zoals B-vitamines, eiwitten en mineralen. Maar wat vis ‘uniek’ maakt, is de aanwezigheid van de visvetzuren EPA en DHA. Deze visvetzuren zijn goed voor je hart- en bloedvaten. Bij baby’s helpen ze bij het ontwikkelen van de hersenen en het gezichtsvermogen. EPA en DHA bevinden zich vooral in vette vissoorten. Daarom is het advies één keer per week vis te eten. Bij voorkeur vette vis, zoals makreel, haring, sardines of zalm.
Duurzaamheid
Over duurzaamheid bij vis is veel te doen. Het heeft ook veel verschillende kanten. Overbevissing van (delen van) zeeën is een voorbeeld van een probleem. Er wordt zo veel gevist dat sommige vissoorten inmiddels bedreigd zijn. Ook ongewenste bijvangst is een probleem. Daarbij vissen vissers op een bepaalde soort, maar krijgen ook andere vissen in hun netten. Veel van deze vissen worden gedood. Andere duurzaamheidsproblemen zijn onder meer energieverbruik in de visserij en aantasting van ecosystemen.
VISwijzer
In de handige VISwijzer kun je precies aflezen welke vis een prima keuze is als je duurzaamheid belangrijk vindt, welke vis tweede keuze is en welke vis je zelfs liever niet zou moeten eten. In die laatste categorie bevinden zich bijvoorbeeld paling, kabeljauw uit de Noordzee en zeewolf. Prima keuzes zijn bijvoorbeeld oester, zwaardvis uit Canada en meerval.
Veiligheid
Door milieuverontreiniging kunnen er allerlei schadelijke stoffen in vis voorkomen. Denk aan dioxines, PCB’s en zware metalen. In roofvissen zitten de meeste van dergelijke stoffen. Roofvissen worden niet heel veel gegeten in Nederland, voorbeelden zijn marlijn, zwaardvis, snoekbaars, haai, koningsmakreel en verse tonijn. Maar ook in paling uit de Nederlandse rivieren zit relatief veel dioxine, die kun je dan ook beter niet eten. Om het risico op dioxines verder te verkleinen zou je per week niet meer dan vier porties vette vis moeten eten. Voor zwangere vrouwen geldt het volgende advies: eet geen rauwe vis (waaronder haring en sushi), of gerookte kant-en-klare vis uit de koeling. Deze kan de Listeria-bacterie bevatten zitten. Eet geen roofvissen en niet meer dan twee porties vette vis per week en varieer met vissoorten. Verhit ze altijd goed.
Listeria
Listeria is een bacterie die gevaarlijk is voor zwangere vrouwen en ouderen. In voorverpakte gerookte vis, zoals zalm, makreel en forel, kunnen schadelijke hoeveelheden listeria voorkomen naarmate de houdbaarheidsdatum dichterbij komt. Zwangere vrouwen en ouderen kunnen deze voorverpakte producten beter niet eten.
Wat nu?
Als je alle informatie op een hoop gooit, zie je vanzelf welke vissoorten je beter wel en welke beter niet kunt eten. Zo is paling vanwege de visvetzuren goed voor je gezondheid, maar op duurzaamheid scoort paling slecht, en paling uit de Nederlandse rivieren is onveilig.
Je bent heel gezond, duurzaam en veilig bezig als je eenmaal per week bijvoorbeeld een van de volgende vissoorten eet:
• een haring uit het noordoosten van de Atlantische Oceaan
• makreel uit blik
• wilde Alaska zalm