Macrobiotisch eten: zoeken naar balans

Getty Images

Macrobiotisch eten was met name in de jaren '70 en '80 populair. Maar ook nu nog zoekt een groep mensen naar de balans tussen yin en yang in hun dieet. Wat betekent dat nu eigenlijk?

Het woord macrobiotiek komt van de Griekse woorden voor groot en leven. Het gaat verder dan voedingsadvies, het is een levensfilosofie. Het belangrijkste principe is het zoeken naar evenwicht tussen yin en yang.

Yin en yang zijn tegengestelde krachten, zoals op en neer, licht en donker, ongetemde energie versus rust. Als je in balans bent, vullen de krachten elkaar aan als een golfbeweging, zoals het symbool laat zien.

Yin en yang in de keuken

Macrobiotiek deelt ook eten in yin en yang in. Iemand die veel yang-eten kiest, zoals vlees, neigt vervolgens automatisch naar yin-keuzes, zoals suiker. Het lichaam zoekt namelijk naar een balans. Dit betekent dat je dus eigenlijk met de ene ongezonde keuze de andere uitlokt. Daarom is het belangrijk zo min mogelijk eten te kiezen dat yin of yang is, maar juist eten dat in het midden zit.

Macrobiotische indeling van eten

Yin
Suiker, kruiden, alcohol, koffie.

Balans
Granen, peulvruchten, plantaardige eiwitproducten, zoals tempeh en tofu, groenten, zaden en noten, fruit van het seizoen, natuurlijk suikers zoals moutsiroop, sojasaus.

Yang
Vlees, zuivel, eieren en zout.

Is het gezond?

Macrobiotiek gaat uit van een dieet met veel volkoren producten, groenten en fruit. Dat dit een gezonde basis is, daarover zijn de geleerden het eens. Toch is gezond, gevarieerd eten lastig als je de macrobiotische principes niet met een korreltje zout neemt. Als je de macrobiotische principes strikt naleeft, eet je bijvoorbeeld veganistisch. Zeker voor kinderen is dat niet goed. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat kinderen zich dan niet normaal kunnen ontwikkelen en soms ernstige klachten krijgen. Dit komt met name door een vitamine B12-tekort.

Overschakelen lastig

Volgens de macrobiotiek zitten in regulier eten veel giftige stoffen, zeker als je het in de magnetron opwarmt. Alle e-nummers zijn volgens de leer onveilig. Deze claims zijn niet wetenschappelijk onderbouwd en maken het dieet duurder en ingewikkelder dan 'gewoon' eten. Natuurvoedingswinkels en macrobiotische professionals kunnen helpen om het overschakelen gemakkelijker te maken.

Macrobiotiek en ziekte

Op de site van de Nederlandse Vereniging van Macrobiotiek staat: 'Door oorzaak en gevolg te bestuderen kunnen zelfs grote gevolgen (bijvoorbeeld dodelijke ziekten) omgekeerd worden door de oorzaak aan te pakken. Dit alles door het spel van het leven mee te spelen en hierin te groeien door (zelf)reflectie.'
Er zijn gevallen bekend waarbij dat geloof in de helende kracht van de macrobiotische leefstijl ertoe leidde dat mensen hun reguliere therapie voor een ziekte staakten. Dit had soms zeer trieste gevolgen. 

Na het overlijden van Sylvia Millecam is het aantal mensen dat zich bij een ernstige ziekte helemaal overgeeft aan een alternatieve behandeling of een bijzonder dieet gelukkig sterk gedaald.

Auteur