Is thee echt zo gezond?

Om maar met het goede nieuws voor theeleuten te beginnen: sommige vette krantenkoppen kloppen wél. Zo zijn er behoorlijke aanwijzingen dat thee de kans op hart- en vaatziekten verlaagt. Wie meerdere koppen zwarte thee per dag drinkt, heeft ongeveer 30 procent minder kans op verkalking van de slagaders, zo concludeerden onderzoekers van de Universiteit Utrecht onlangs. Zij bestudeerden de eetgewoontes van 37.000 Nederlanders, die ze dertien jaar lang volgden. Een verklaring is er nog niet. Is het de cafeïne (die niet alleen in koffie, maar ook in thee voorkomt)? Of zijn het toch de antioxidanten?

Diabetes

We gaan nog even door: ook op diabetes heeft thee een gunstig effect. Drie of meer koppen thee drinken per dag verkleint de kans op diabetes type 2 met 40 procent, zo meldde dezelfde universiteit in 2009 na een ander grootscheeps onderzoek. Australische onderzoekers houden het op een bescheiden 25 procent minder kans, maar dat is evengoed een fors effect.

Waarschijnlijk zijn het de antioxidanten die het ’m doen. Deze beschermen tegen schadelijke stoffen in bijvoorbeeld rook, zonlicht en voeding. Groene thee bevat wat meer antioxidanten dan zwarte thee. Antioxidanten komen verder vooral veel voor in groenten, fruit, volkoren graanproducten. En in koffie – vandaar dat uit deze onderzoeken blijkt dat ook koffie beschermt tegen diabetes en hart- en vaatziekten.

Maar hier eindigt de goednieuwsshow. Kanker, geheugenproblemen, menopauzeklachten, gewichtsverlies, rimpels en stress? Of thee tegen al deze kwalen helpt, wordt onderzocht, en die onderzoeken halen soms de krant. Maar voor al deze ziekten en aandoeningen geldt dat één positief onderzoek veel te weinig is. Er is meer onderzoek nodig, en dan het liefst zo: geef een groep mensen thee en een andere groep mensen niet, en kijk dan wat het verschil is in gezondheid. Tot die tijd blijft gelden dat één vette krantenkop thee nog niet tot een wondermiddel maakt.

De gezonde theedrinker

Dat theeleuten minder kans hebben op diabetes en hart- en vaatziekten komt overigens hoogst waarschijnlijk niet door thee alleen. Ze vallen in de categorie hogeropgeleiden en deze mensen bewegen nu eenmaal meer, drinken minder alcohol, roken minder en hebben minder vaak overgewicht. Stuk voor stuk factoren die de kans op aandoeningen als hart- en vaatziekten en diabetes sterk verminderen. Hoewel onderzoekers proberen die gezonde gewoonten niet te laten meewegen in hun theestudies, is het lastig om de gunstige effecten uit onderzoek alleen aan thee toe te schrijven.

Met andere woorden: lijkt jouw leefstijl op die van de theedrinker? Dan zit je goed, zélfs als je geen thee drinkt. Combineer je die gezonde gewoonten dan ook nog met een ruime consumptie van groenten en fruit? Dan heb je thee helemaal niet nodig om de gezondheid te beschermen.

Zwart, wit, groen of kruiden?

Voor zwarte thee worden de blaadjes van de theestruik blootgesteld aan licht en vocht. Door oxidatie ontstaan de zwarte kleur en de sterke smaak, en gaat het antioxidantgehalte wat achteruit. Groene thee oxideert niet en bevat meer antioxidanten dan zwarte thee. Witte thee wordt gemaakt van de blaadjes van jonge theeknoppen en bevat ook meer antioxidanten dan zwarte thee. 

Kruidenthee is eigenlijk geen thee, want het wordt niet gemaakt van de theeplant, maar van kruiden, bloemen en specerijen. Er worden van oudsher allerlei geneeskrachtige waarden aan kruidenthee toegeschreven, maar die zijn nauwelijks wetenschappelijk bewezen.