5 fabels die influencers blijven roepen (en die je vooral niet moet geloven)

Fabel 1: planten willen niet gegeten worden

Volgens sommige influencers is het carnivoor dieet – bestaande uit alleen maar vlees - het beste voor de mensen. Want, zeggen ze, planten willen niet gegeten worden. Als “bewijs” daarvoor halen ze aan dat plantaardige voedingsmiddelen anti-nutriënten bevatten. Dat zijn stofjes als fytinezuur, solanine en tannine die planten aanmaken als een soort natuurlijke bescherming tegen insecten. Het klopt dat sommige planten deze stoffen bevatten maar voedingsmiddelen die anti-nutriënten bevatten zijn over het algemene ook juist gezonde voedingsmiddelen omdat ze veel vezels, vitamines en mineralen bevatten. Er zijn geen studies die laten zien dat plantaardige voedingsmiddelen ongezond zijn. Terwijl van het eten van veel vlees juist wel is aangetoond dat het niet goed is voor de gezondheid. Grote hoeveelheden vlees worden in verband gebracht met een hoger risico op diverse vormen van kanker. Een gevarieerd eetpatroon volgens de Schijf van Vijf zorgt ervoor dat je de voedingsstoffen binnenkrijgt die je nodig hebt en geeft zo min mogelijk kans op het krijgen van aan voeding gerelateerde ziektes.

Fabel 2: magnesium laat je bruisen van energie en voorkomt spierpijn

Daarom zou je extra magnesium moeten slikken, wordt op veel Instagram- en Facebook-accounts beweerd. Buiten dat extra magnesium niet altijd gezond is, is het ook bijna nooit nodig. Een gevarieerd voedingspatroon met veel verse en onbewerkte voedingsmiddelen voorziet prima in de hoeveelheid magnesium die je nodig hebt. Uit een groot onderzoek naar de eetpatronen van Nederlanders, blijkt dat het met de magnesiuminname echt wel goed zit. Gemiddeld krijgen volwassenen 359 mg magnesium per dag binnen en dat is ruim voldoende. Ook vegetariërs en veganisten krijgen gemiddeld voldoende magnesium binnen. Een tekort kan soms wel optreden maar pas bij een erg langdurende lage inname. Want je lichaam is zo ingenieus dat als je een periode te weinig magnesium via je voeding binnenkrijgt, het procentueel gezien een groter deel van het magnesium uit je voeding gaat opnemen of minder gaat uitscheiden via je nieren. Je lichaam gaat dan dus efficiënter met magnesium om. Ontstaat er toch een tekort, dan kan dat zich uiten in vermoeidheid en lusteloosheid, spier- en maagkrampen. Het kan in het ergste geval leiden tot hartritmestoornissen. Wil je voor de zekerheid toch magnesium extra slikken? Let dan op dat je niet meer dan 250 mg magnesium per dag extra neemt bovenop wat je met je voeding binnenkrijgt. Bij meer dan 250 mg extra kan je last krijgen van diarree.

Fabel 3: appelazijn reinigt je lichaam en zorgt voor een natuurlijke detox

Ook wordt appelazijn gepromoot om maagklachten te verminderen, de spijsvertering te ondersteunen en de huid meer laten stralen. Het klinkt weer te mooi om waar te zijn. En dat is het ook! Je lever en je nieren "detoxen" je lichaam namelijk al continu. Deze organen zorgen ervoor dat giftige stoffen worden opgespoord en uitgescheiden. Daar heb je geen appelazijn voor nodig. En ook tegen maagklachten werkt appelazijn niet. Je denkt misschien dat het zure van de appelazijn gunstig is tegen maagklachten, maar de maag maakt zelf al genoeg maagzuur aan. De darmen ontvangen op hun beurt al een zuur goedje vanuit de maag, of daar nu appelazijn in zit of niet. En voor een goede darmwerking en spijsvertering moet al dat zuur in de darmen juist geneutraliseerd worden. Ook wordt het soms aangeraden om (appel)azijn te drinken, om de bloedsuikerspiegel minder te laten pieken na een maaltijd. Er zijn echter maar weinig studies die dit bij mensen aantonen. Bovendien verschilt het effect op je bloedsuikers per persoon, en zou je het dus eigenlijk zelf moeten testen met een bloedglucosemeter of en hoeveel effect het bij jou heeft. Omdat wordt geadviseerd appelazijn altijd in te nemen met een grote hoeveelheid water (zo puur is het niet te drinken) kan het gunstige effect gewoon komen van het extra water. Je lichaam heeft water namelijk wél echt nodig. Azijn drinken is overigens niet gevaarlijk. Het is een normaal onderdeel van een voeding. Maar het is best heftig qua smaak, en het zuur is een ware aanslag op je tanden.

Fabel 4: elektrolyten moet je regelmatig aanvullen

Voor het goed functioneren van het lichaam zou het volgens internetgoeroes nodig zijn je elektrolyten regelmatig aan te vullen. Wat dat zijn, elektrolyten? Dat is een fancy klinkende naam voor niet meer of minder dan de mineralen die zich in je lichaam bevinden. Onder andere in het bloed en in weefsels. Denk aan calcium, kalium, magnesium of natrium. Een goede elektrolytenbalans is hetzelfde als een goede water- en mineralenhuishouding in je lichaam. En juist dat systeem is iets wat je lichaam onder normale omstandigheden heel goed zelf in de gaten houdt. Drink je weinig? Dan gaat je lichaam minder vocht uitscheiden via de urine om de concentratie mineralen optimaal te houden. Raak je veel mineralen kwijt bijvoorbeeld doordat je erg zweet? Dan gaat je lichaam zijn best doen de mineralen binnen te houden door minder mineralen uit te plassen. Je lichaam kan dat dus prima zelf zonder dat je je elekrolyten hoeft aan te vullen. Uitzonderingen zijn extreme omstandigheden zoals hard of langdurig sporten tijdens hoge temperaturen en bij langdurige diarree. Dan is het belangrijk om behalve vocht ook elektrolyten aan te vullen. Dat kan bijvoorbeeld met een isotone sportdrank of O.R.S.. Normaal gesproken zijn er dus geen dure aanvullende drankjes of tabletten nodig. 

Fabel 5: bottenbouillon reinigt de lever, repareert de darmwand (“leaky gut”), ondersteunt je immuunsysteem en het is een natuurlijke anti-rimpeltherapie

Influencers claimen dat bottenbouillon zeer rijk is aan voedingsstoffen zoals mineralen, glucosamine, glutamine, glycine en collageen en dat daarom dagelijks bottenbouillon een weldaad is voor je lichaam. Toch is dat niet waar. Analyses van wat er in bottenbouillon zit, leveren op dat het in feite bestaat uit vooral natuurlijke smaakstoffen en daarnaast wat mineralen, vitamines, een klein beetje vet en heel weinig eiwitten. Het is dus beslist niet het krachtvoer zoals wordt gepromoot. De claims die aan bottenbouillon worden gehangen zijn niet bewezen en het gehalte aan voedingsstoffen is zo laag dat je er ook weinig van kunt verwachten. Maar daar staat tegenover dat ongezouten bouillon wel een gezonde drank is voor tussendoor (want het bevat nauwelijks calorieën) en een mooie basis voor in de keuken.

Wees kritisch en geloof niet (alles) wat je online ziet

Al met al kan het leuk zijn om influencers te volgen, maar - tenzij het een echte voedingsdeskundige is - kun je hun voedingsadviezen maar beter met een korreltje zout nemen. Wetenschappelijk bewijs is niet hun sterkste kant. Ze vertellen meestal gewoon wat bij henzelf werkt, of krijgen geld om een bepaald product te promoten en daar een positief verhaal over op te hangen. En bedenk dat wat voor een influencer werkt, voor jou niet te hoeft te werken. Of het moet het placebo-effect zijn: dan werkt het omdat je wilt geloven dat het werkt. 

Dit artikel is geschreven door Mary Stottelaar. Mary is diëtist. Ze volgt de wetenschap op de voet en schrijft al jaren over voeding en gezondheid. Haalbaarheid en smakelijkheid van adviezen staan bij haar voorop.