Wat is ischias?

Wat is ischias?

Ischias is een ontsteking of irritatie van de nervus ischiadicus. Dat is een zenuw die vanuit je rug naar je bil en achterzijde van je bovenbeen loopt. Deze zenuw gaat overigens verder naar je kuit en voet.

De druk op de zenuw door beknelling, irritatie of ontsteking zorgt dat je zenuwpijn ervaart. Je merkt vaak als eerste pijn in je onderrug of bil op. Daarna is het mogelijk dat de pijn zich verder uitstrekt naar je been. Een kenmerk is dat je maar aan één zijde van je lichaam pijn ervaart.

De pijn bestaat uit een licht zeurende pijn in je bil of been of je ervaart korte felle pijnscheuten. Het is zeer zeldzaam dat de pijn uitstraalt naar beide billen of benen. Een doof gevoel in benen, voet of tenen zijn eveneens kenmerken, net als tintelingen.

Oorzaken van ischias

Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen die mogelijk leiden tot het ontstaan van ischias. Bijvoorbeeld door een verkeerd gebruik van spieren of gewrichten, net als een verkeerde lichaamshouding. Of door het tillen van grote en zware objecten.

Overbelasting van deze grote lichaamszenuw is een belangrijke oorzaak, maar dat geldt eveneens voor stress. Een ontsteking is ook een oorzaak en overgewicht of kou zorgt mogelijk ook voor het ontstaan van ischias.

Er zijn dus meerdere factoren aan te wijzen, want ook een hernia of artrose aan de onderrug zijn mogelijke kwaaddoeners. Als je zwanger bent, heb je bovendien meer kans om ischias te krijgen. In dat geval is de benaming zwangerschapsischias van toepassing.

Symptomen

De eerste symptomen doen zich vaak laag in je onderrug voor, maar al snel verspreiden de klachten zich. Een stekende pijn in bil of zeurende aanhoudende pijn is eveneens een goede aanwijzing van ischias. De pijn straalt verder uit naar je been en is mogelijk zelfs in je enkels voelbaar.

Naast pijn ervaar je misschien ook andere symptomen van ischias. Een doof en tintelend gevoel komt regelmatig voor. Of misschien ervaar je spierzwakte of krampen in je spieren. In ernstige gevallen van ischias is er zelfs sprake van symptomen in de vorm van functieverlies en uitvalsverschijnselen. Het is belangrijk daarop te letten, want hierdoor ontstaat er mogelijk een klapvoet. De symptomen van ischias tonen overigens gelijkenis met die van een hernia. Daarom is het belangrijk dat de huisarts een goede diagnose stelt.

• Zeurende pijn in bil of been
• Doof of tintelend gevoel in bil of been
• Pijnscheuten vanuit de rug naar bil of been
• Spierzwakte in been of voet
• Verergering van pijn bij beweging
• Uitvalsverschijnselen

Diagnose

Als je te maken hebt met bovengenoemde symptomen, is het raadzaam om je huisarts te bezoeken. Deze heeft de mogelijkheid ischias als diagnose te stellen. Omdat de symptomen lijken op die van een hernia let de huisarts onder meer op de zenuwtakken.

De pijn loopt bij ischias namelijk over bepaalde zenuwtakken in je bil en been. Het betreft hier dan ook een radiculaire pijn.

De arts heeft dan ook de mogelijkheid om vast te stellen op welk niveau van de wervelkolom de oorzaak te vinden is. Dat is mogelijk door de pijn te lokaliseren. Uiteraard stelt de huisarts ook vragen aan je. Bijvoorbeeld waar je de pijn ervaart en op welke momenten.

Een lichamelijk onderzoek maakt deel uit van de diagnose. Verder onderzoek is wellicht nodig in bepaalde situaties. Bijvoorbeeld als je al langer dan zes weken ernstige klachten ervaart. Of als ischias zorgt voor onhoudbare pijn of krachtverlies. In dat geval geeft het laten maken van een MR-scan of CT-scan uitsluitsel over de diagnose.

Risicofactoren / -groepen

Er zijn verschillende risicofactoren aanwezig die de kans op ischias vergroten. Het gaat dan bijvoorbeeld om spit of een zwangerschap. De aanwezigheid van een hernia of artrose is eveneens een risicofactor.

Als je stress ervaart of je onderrug langdurig hebt belast, levert dat een extra risico op. Als het gaat om risicogroepen zit je in de gevarenzone als je tussen de 30 en 50 jaar oud bent. Of als je zwanger bent. Bij zwangerschap drukt de baarmoeder op de zenuw.

Behandeling van ischias

Er is niet altijd direct behandeling van ischias vereist. Pijnstillers en rustig aandoen, maar wel met mate bewegen, is aan te raden. Het is bovendien belangrijk dat je de activiteiten langzaam opbouwt. Warmte vermindert het gevoel van pijn omdat de spieren ontspannen. Het is dan ook aangenaam om een warm bad te nemen.

Uiteraard is het aan te bevelen om een bezoek aan de huisarts te brengen die de diagnose stelt. Mogelijk is een onderliggend probleem de oorzaak, zoals een hernia. Bij overbelasting of door stress is het belangrijk deze factoren weg te nemen om je herstel te bespoedigen. Heb je ischias en aanhoudende rugklachten dan biedt fysiotherapie wellicht uitkomst.

Oefeningen voor de rug in combinatie met advies over beweging en houding maken deel uit van de behandeling. Het is in elk geval af te raden om zwaar te tillen als je ischias hebt, maar waarschijnlijk verhindert de pijn dat al. In ernstige situaties is mogelijk een andere behandeling nodig. Bijvoorbeeld om een oorzaak aan te pakken, zoals een hernia.

Prognose

Bij het grootste deel van de mensen zijn de pijnklachten bij ischias na een tot vier weken verdwenen. Bij een kleinere groep duurt ischias vier tot zes weken. Ben je al bij de huisarts geweest en verdwijnen de symptomen niet? In dat geval is het aan te raden om nogmaals contact op te nemen met je huisarts. Mogelijk is er een onderliggende oorzaak die het herstel van ischias belemmert. Het is ook belangrijk om aan je houding te blijven denken nadat de pijn door ischias is verdwenen. Het doen van oefeningen helpt bij het herstel van ischias.