3 succesdiëten onder de loep

1. Het geheim van slanke mensen

Er zijn van die mensen die schijnbaar moeiteloos op gewicht blijven, terwijl ze toch altijd taartjes eten op verjaardagen. Hoe dóen ze dat? vroeg gewichtsconsulente Mieke Kosters zich af. Ze bekeek hun eetgewoonten en ontdekte dat ze heel bewust op gewicht blijven. Ze slaan regelmatig iets af, of eten niet alles waar ze trek in hebben. Slanke mensen zien dit niet als opoffering, maar als iets wat goed voor ze is. Kosters is best confronterend. Ze vergelijkt te zware mensen met peuters, die nú die reep chocolade willen omdat ze hard hebben gewerkt of een beetje verdrietig zijn. Maar… ze heeft wel gelijk. Slank worden betekent kiezen: wil ik nu iets eten, of wil ik straks slank zijn?

Emotie-eters en eeuwige lijners

In haar boek legt Kosters de denkpatronen en smoesjes van de 'dikke' lezer feilloos bloot. Je hebt emotie-eters, die chocolade en chips eten als er niemand bij is en ze moe, verdrietig of boos zijn. Je hebt de eeuwige lijners die alles indelen in 'verboden vruchten' of 'gezond maar niet lekker'. En dan zijn er de mensen die eten dat hun wordt aangeboden of in hun omgeving aanwezig is, niet kunnen afslaan.

Kosters concludeert dat slanke mensen zelf de regie in handen nemen. Wie kampt met overgewicht, moet dat ook gaan doen. Ze geeft veel tips en adviezen om de juiste keuzen te maken in lastige situaties. Jammer dat ze aan het eind van het boek voorbeelden geeft van dagmenu’s met calorieën erbij. Dat haalt de hele boodschap 'Lijn niet, maar ontwikkel een slanke eetwijze' nou net onderuit!

+ Anders denken zorgt 'vanzelf' voor een andere manier van eten. Dit levert een blijvend effect op.

- Door de dagmenu’s aan het eind van het boek lijkt het toch weer het zoveelste dieetplan.

2. De voedselzandloper

'Al meer dan 150.000 exemplaren verkocht!' meldt de sticker. En dat is veel, voor zo’n dik (376 pagina’s!) dieetboek. Wat is de strekking van de Voedselzandloper? Door gezond eten blijf je langer jong én val je af. Niet echt nieuw natuurlijk, maar de Vlaamse arts en onderzoeker Kris Verburgh geeft er wel een nieuwe draai aan. Hij heeft de Voedselzandloper ontwikkeld, als variant op de bekende Schijf van Vijf.
 
In de zandloper staat bovenaan waar we volgens hem mee moeten minderen: brood, snoep, melk en margarine. Onderin staan de voedingsstoffen waarvan we er juist meer van kunnen gebruiken: groenten, vette vis, sojaproducten, fruit en olie. Hij adviseert bovendien dagelijks havermout en sojamelk; daar moet je wel van houden…

Tussendoor alweer havermoutpap?

Kort gezegd komt eten volgens hem neer op minder koolhydraten (brood, pasta en rijst), niet al te veel eiwitten en juist veel gezonde vetten en groenten. Het geadviseerde dagmenu bestaat uit havermoutpap (van sojamelk) met vruchtensap en fruit bij het ontbijt, vette vis met groenten en paddenstoelen bij de lunch en ’s avonds bijvoorbeeld een salade met kip, groenten en peulvruchten. Voor tussendoor adviseert Verburgh fruit, pure chocolade, soms (weer) havermoutpap en verder veel water en groene thee.

Het lijkt allemaal heel goed onderbouwd, door de vele verwijzingen naar de wetenschap en door de uitgebreide uitleg, compleet met scheikundige afbeeldingen. Maar de kritische lezer blijft achter met veel vragen. Waarom adviseert Verburgh geen granen, maar wel elke dag havermoutpap? Waarom is hij zo’n voorstander van sojaproducten en pure chocolade? Dat alles wordt niet echt duidelijk.

+ De geadviseerde voeding is rijk aan vezels, vitaminen en gezonde vetten.

- Het menu wijkt erg af van een standaard-eetpatroon. Dat is wennen en zal lastig zijn als je samen met anderen eet. De onderbouwing van het dieet roept veel vragen op.

3. Het 17-dagendieet

Veel mensen willen snel af van hun kilo’s en daar speelt het 17-dagendieet handig op in. Een dieet van 17 dagen klinkt te overzien. Maar helaas; er zitten veel adders onder het gras. Ten eerste betekent het 17 dagen op een houtje bijten. Met louter mager vlees, vis, eieren, yoghurt, fruit, groenten, heel weinig vet en nauwelijks koolhydraten. De Amerikaanse huisarts Mike Moreno heeft overigens wel gelijk als hij zegt dat zo’n crashdieet minder schadelijk is dan lang werd gedacht. Het gevreesde jojo-effect, waarbij streng lijnen een blijvend verlagend effect op de stofwisseling zou hebben, is nooit afdoende aangetoond. De stofwisseling en het energieverbruik dalen wel, maar dat komt vooral door het afvallen zelf (je lichaam wordt letterlijk 'kleiner') en door de afname van spierweefsel.

Na 34 dagen wat muesli

Dat neemt niet weg dat zijn plan superstreng is, en lastig om te volgen. En denk niet dat je na 17 dagen klaar bent. De titel van het boek is misleidend, want er zijn maar liefst vier cycli van 17 dagen. Na de eerste 17 lijndagen volgen er 17 waarin de ultrastrenge dagen mogen worden afgewisseld met iets minder strenge. Daarna volgen 17 dagen waarin af en toe een aardappel of een beetje muesli is toegestaan. En daarna volgt nóg een cyclus van 17 dagen, om het nieuwe gewicht ook te houden. Want daarin is Moreno wel reëel: het heeft geen zin om een streng dieet te volgen en dan de teugels weer te laten vieren. Blijvend afvallen betekent ook blijvend opletten. Hij adviseert om door de week streng te zijn en in het weekend jezelf wat meer te gunnen.

Het is een typisch Amerikaans boek, vol Amerikaanse voorbeelden en geschreven in Amerikaanse stijl. Dat moet bij je passen. Net zoals het bij je moet passen om de rest van je leven streng te zijn, en alleen in het weekend meer te mogen eten. Voor de meeste mensen zal dat niet haalbaar zijn.

+ Een zeer streng dieet dat snel tot gewichtsverlies zal leiden.

- Hoogstwaarschijnlijk is het effect niet blijvend.

De effectiviteit van een dieet is van veel factoren afhankelijk. Snel veel gewicht verliezen is nooit verstandig, vermijd daarom de zogenaamde crashdiëten. Wie weer vervalt in zijn of haar oude voedingspatroon, krijgt de verloren kilo's er snel weer bij. Mensen met ernstig overgewicht (bmi > 30) kunnen beter een diëtist raadplegen voor een dieet op maat, dan zelfstandig een dieet volgen.