Fruit bij nierproblemen: oppassen!

Fruit is een belangrijke bron van het mineraal kalium. Maar wie een beperkte nierwerking heeft, kan een overschot aan kalium in het lichaam krijgen. Dit teveel aan kalium is schadelijk voor de gezondheid en dan vooral voor de nieren. Bij ernstige nierschade is het dan ook belangrijk op te letten met het eten van fruit.

Nieren hebben de vorm van een boon en wegen per stuk ongeveer 160 gram. Het zijn slimme en complexe organen en ze zijn belangrijk voor allerlei functies in je lichaam. Ze halen afvalstoffen uit je bloed en registreren hoeveel vocht je lichaam nodig heeft. Afhankelijk daarvan maken ze veel of weinig urine. Ook maken je nieren hormonen die betrokken zijn bij het regelen van de bloeddruk en de aanmaak van rode bloedcellen in je beenmerg. Verder produceren ze een hormoon dat belangrijk is bij het in stand houden van het kalkgehalte in je botten.

Mindere werking

Als je nieren minder goed werken, kunnen afvalstoffen moeilijker verwijderd worden uit je lichaam. Hierdoor 'vergiftigt' je bloed en kunnen er klachten ontstaan als misselijkheid, jeuk en vermoeidheid. Ook het vochtgehalte in je lichaam blijft zo moeilijker op peil; je houdt vocht vast en je bloeddruk kan stijgen. Dat is voor hart en bloedvaten niet best.

Extra aandacht

Er zijn in Nederland ruim 40.000 mensen met slecht werkende nieren. Afhankelijk van individuele behoeften en de gezondheidstoestand krijgen zij, naast medicatie, onder andere een dieet voorgeschreven. Eén van de stoffen die dan aandacht krijgt, is kalium. Kalium is een mineraal dat nodig is voor de zenuwprikkelgeleiding en voor het samentrekken van de spieren. Ook heeft het samen met natrium (uit keukenzout) een belangrijke functie bij het regelen van de bloeddruk.

Waar zit kalium in?

Kalium komt bijna in alle voedingsmiddelen voor. Maar vooral aardappelen, brood, zuivel, vlees(waren), fruit en groenten zijn belangrijke bronnen. Fruit op sap/siroop (uit blik of pot) bevat overigens minder kalium dan vers fruit. Kalium zit ook in koffie, cacao, peulvruchten en noten.

De helft minder

De gemiddelde Nederlandse voeding bevat gemiddeld 4.000 milligram kalium per dag. Bij een slechte nierwerking moet dat gehalte naar beneden. Afhankelijk van het kaliumgehalte in het bloed, bevat het kaliumbeperkte dieet tot 2.000-3.000 milligram kalium per dag. Een diëtist begeleidt dit. Er is niets verboden. Een banaan, met aardig wat kalium (550 milligram/stuk) kan best, als er verder op de dag maar producten met wat minder kalium gebruikt worden zodat de totale hoeveelheid niet boven de bovengrens uitkomt. Een diëtist leert je keuzes maken, variëren en houdt de rest van de voeding in de gaten zodat je geen tekorten krijgt.

Onderstaande tabel geeft een indruk van kaliumgehaltes in verschillende fruitsoorten en kan een handig hulpmiddel zijn bij het variëren.

* Waar het gewicht niet genoemd wordt, is uitgegaan van één stuk fruit (bron: NEVO-tabel).