Hoe zit het met een transplantatie?
De nieren zijn onmisbaar in het lichaam voor onder andere het afvoeren van afvalstoffen en een teveel aan vocht. Als de nieren niet meer werken, hebben mensen vaak een nieuwe nier nodig. GezondheidsNet stelde de belangrijkste vragen over niertransplantatie aan nefroloog (nierspecialist) Chris Hagen.
1. Wanneer kom je in aanmerking voor een niertransplantatie?
"Iedere nierpatiënt die gedialyseerd wordt of gaat worden, komt in aanmerking voor een transplantatie. In de praktijk is het echter zo dat niet alle patiënten op de lijst komen. Bij oudere patiënten is er vaker sprake van complicaties, waardoor er niet altijd voor een transplantatie wordt gekozen.
We hanteren hierbij geen leeftijdsgrens, maar weten dat bij mensen boven de 70 jaar de voordelen van een transplantatie soms niet meer opwegen tegen de nadelen. Of een patiënt in aanmerking komt is afhankelijk van de omstandigheden."
2. Kun je alles weer na een niertransplantatie?
"Na een transplantatie is een nierpatiënt vaak weer in staat om een normaal leven te leiden. Soms heeft hij echter door eerdere gezondheidsproblemen nog wel wat beperkingen. Daarbij moet de patiënt zijn leven lang medicijnen slikken om afstoting van de donornier te voorkomen en blijft hij onder controle van een specialist. De medicijnen maken gevoeliger voor infecties en daarnaast ervaren sommige mensen ook bijwerkingen. Klachten die als gevolg van de dialyse ontstaan zijn, verdwijnen bij een nieuwe nier niet altijd."
3. Gaat een donornier eeuwig mee?
"Een donornier gaat over het algemeen geen leven lang mee, maar de levensduur verschilt nogal. Soms heeft een patiënt maar twee jaar plezier van de nieuwe nier, maar dit kan ook twintig jaar zijn. Als de nier wordt afgestoten, moet een patiënt weer gaan dialyseren."
4. Is de wachttijd korter bij levende donatie?
"De wachttijd voor een nier van een overleden donor bedraagt tussen de drie en vijf jaar. Bij levende donatie is er in principe geen wachttijd. Deze donatie voeren artsen het liefst uit voordat een patiënt start met de dialyse. Wel kan de voorbereiding van de operatie enige maanden duren."
5. Verschilt de kwaliteit van de nier bij een levende of overleden donor?
"Bij levend doneren is de functie van de nier over het algemeen beter. De omstandigheden van een transplantatie zijn optimaler, doordat alles gepland kan worden. Een overlijden is plotseling, waardoor de nier ook plotseling ter beschikking komt. Via Eurotransplant moet dan eerst de juiste ontvanger gevonden worden. Tussen overlijden en transplantatie zit soms wel 18 tot 24 uur. Dit komt de kwaliteit van de nier niet ten goede."
6. Word ik in het buitenland sneller aan een donornier geholpen?
"Sommige nierpatiënten proberen in België op de wachtlijst te komen in plaats van in Nederland. Dit vind ik oneerlijk. Je vist dan mee in de organenpoule van een ander land. Ik ontraad het dan ook om buiten Nederland op zoek te gaan naar een nieuwe nier."
Chris Hagen is internist-nefroloog en geeft leiding aan de dialyseafdeling in het Meander Medisch Centrum Amersfoort. Daarnaast is hij voorzitter van de sectie kwaliteit van de Nederlandse Federatie voor Nefrologie.
