Hoe worden galstenen behandeld?

Veel mensen hebben galstenen zonder dat ze het weten. Ze worden vaak bij toeval gevonden bij een echo of CT-scan van de buik. Als je er geen last van hebt, hoeven ze niet behandeld te worden. Voor galstenen die wel klachten veroorzaken zijn er verschillende opties. Het verwijderen van de galblaas is het meest effectief.

Dieet

Lichte galsteenklachten kunnen vaak met een dieet goed onder controle worden gehouden. Of dit dieet specifiek vetarm moet zijn, daarover verschillen de meningen. Het is in ieder geval belangrijk om voldoende te drinken (anderhalf tot twee liter per dag) en ruim voldoende voedingsvezels te nemen om de vorming van nieuwe galstenen te voorkomen.

Voedingsadvies

Het Voedingscentrum geeft het volgende advies aan mensen met galstenen:

• Zorg voor een normale, gezonde voeding met voldoende energie.
• Val af als je te zwaar bent. Kies niet voor een rigoureuze aanpak. Snel afvallen werkt averechts op de galblaasklachten.
• Sla geen maaltijden over en verdeel ze goed over de dag.
• Vermijd voedingsmiddelen die last geven, maar probeer ze na een tijdje opnieuw. Het is niet nodig langere tijd bepaalde voedingsmiddelen te vermijden.

Medicijnen

Bij een acute koliekaanval krijgt je vaak een zetpil of injectie met een pijnstiller. Om een dergelijke aanval in de toekomst te voorkomen, volgt vaak een verdere behandeling zoals een endoscopie of een operatie.

ERCP
Galstenen die in de hoofdgalgang tussen de lever en de darm zitten, kunnen meestal verwijderd worden met een endoscopie. Via de slokdarm en de maag wordt een flexibele buis in de twaalfvingerige darm gebracht. Met een grijpertje wordt de galsteen weggehaald. Zo'n Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie (ERCP) is minder effectief dan een operatie. Dat komt doordat nieuwe galstenen kunnen ontstaan in de galblaas. In veel gevallen is daarom na een ERCP alsnog een operatie nodig.

Operatie
De beste methode om galsteenklachten te behandelen is een operatieve verwijdering van de galblaas, inclusief alle stenen. Dit noemen we een cholecystectomie. Er zijn twee methoden om de galblaas te verwijderen: een laparoscopische (kijk)operatie of een conventionele operatie. De chirurg zal per geval bekijken wat de beste methode is.

Herstel
Na een laparoscopie kun je meestal binnen een paar weken alle gebruikelijke activiteiten weer hervatten, bij een gewone operatie kan dit langer duren. Herstel gaat soms gepaard met buikpijn omdat het lichaam een manier moet vinden om afvalstoffen te verwerken zonder galblaas.

Niet meer vergruizen
In het verleden werden galstenen soms vergruisd, zoals dat ook bij nierstenen gebeurt. In Nederland wordt deze behandeling niet meer uitgevoerd. Wanneer alleen de stenen worden verwijderd, zal de galblaas namelijk  weer nieuwe stenen gaan vormen. Bovendien valt een grote galsteen door het vergruizen uit elkaar in kleine steentjes, die vast kunnen komen zitten in nauwe doorgangen.

Leven zonder galblaas
Er is prima te leven zonder galblaas. De opslagfunctie van gal wordt dan overgenomen door de lever en de hoofdgalgang.  Soms heeft het lichaam een korte periode nodig om aan de nieuwe situatie te wennen. Zo kun je tijdelijk last hebben van diarree of een dunnere ontlasting of buikpijn. Na de operatie is een vetarm dieet niet noodzakelijk, maar het blijft raadzaam om niet te veel vet voedsel te gebruiken.