Het lymfesysteem

Je merkt pas dat je lymfeklieren hebt als ze opgezwollen zijn, bijvoorbeeld als gevolg van een keelontsteking. Je voelt dan een verdikking in je hals of in je nek. Er bevinden zich honderden lymfeklieren in je hele lichaam. Op bepaalde plekken zit er een groepje klieren bij elkaar, zoals in de hals, liezen en oksels. Dat worden ook wel lymfklierregio’s genoemd.

Functie lymfestelsel

Het lymfesysteem bestaat uit meer dan alleen klieren, je hebt ook lymfevaten. En lymfeklierweefsel dat in allerlei organen voorkomt, zoals in de milt, de darmwand en het beenmerg. Het lymfestelsel vervoert lymfe door je lichaam. Dat is een heldere, kleurloze vloeistof die vocht en afvalstoffen uit de weefsels opneemt en witte bloedcellen bevat. Via kanaaltjes, de lymfevaten, komt het in de lymfeklieren terecht. Uiteindelijk belandt het in de bloedbaan.

In de lymfeklieren zitten lymfocyten, een type witte bloedcellen dat een belangrijke rol speelt in je immuunsysteem. Ze maken bacteriën en virussen onschadelijk. Zo beschermen de lymfeklieren je tegen ziekteverwekkers.

Vergrote lymfeklier

Zit er ergens in je lichaam een ontsteking, dan vermeerderen de witte bloedcellen zich om ervoor te zorgen dat de ontsteking zich niet verder kan verspreiden. Hierdoor zwellen de lymfeklieren op.

Heb je een ontsteking aan je keel, neus, oor, kaak, tandwortels of huid dan kun je in je hals of nek een verdikking voelen. Soms aan één kant en soms aan beide kanten. Je kunt één of meerdere klieren voelen. Ook de ziekte van Pfeiffer kan voor pijnlijke, vergrote lymfeklieren zorgen. De verdikking slinkt als de ontsteking overgaat. Bij pijnlijke klieren kun je paracetamol slikken.

Lymfeklierkanker

Duidelijk vergrote klieren die niet verdwijnen maar steeds groter worden, kunnen duiden op lymfeklierkanker. Andere klachten die kunnen voorkomen bij lymfeklierkanker zijn perioden met koorts, ongewenst afvallen, extreem moe zijn, ’s nachts heel veel transpireren en hardnekkige jeuk.

Bij andere vormen van kanker kunnen er uitzaaiingen in de lymfeklieren terechtkomen. Dat gebeurt als er cellen losraken van een kwaadaardige tumor. Deze cellen worden via de het lymfevocht naar andere plaatsen in het lichaam vervoerd en kunnen daar uitgroeien tot andere nieuwe tumoren. Dat noemen we uitzaaiingen oftewel metastasen. De eerste lymfeklier waarin de kankercellen terechtkomen heet de schildwachtklier of poortwachterklier.

Naar de huisarts

Blijven je halsklieren langer dan twee weken dik? Of heb je vergrote lymfeklieren, maar heb je geen ontsteking en ben je niet ziek? Voelt de klier hard of heb je op meerdere plaatsen vergrote lymfeklieren? Dan is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Hetzelfde geldt als je naast de gezwollen klier(en) klachten hebt als zomaar afvallen, meer dan vijf dagen koorts, heftig nachtzweten of hevige vermoeidheid.