Alcohol in het verkeer: klopt de maatstaf wel?

In Nederland werd sinds eind 2008 officieel een richtlijn gehanteerd voor aanvaardbaar alcoholgebruik door de Gezondheidsraad. Gezonde volwassen vrouwen werd aanbevolen niet meer dan één glas alcohol per dag te drinken. Bij gezonde volwassen mannen waren dit er twee. Tegenwoordig is er op basis van wetenschappelijke literatuur een nieuwe Richtlijn voor Alcoholhoudende Dranken. Het advies is om bij voorkeur geen alcohol te drinken en voor wie wil drinken niet meer dan één glas per dag. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen. De conclusie van de Gezondheidsraad is dat er weliswaar positieve effecten zijn die samenhangen met matig alcoholgebruik, maar dat er geen reden is om mensen die geen alcohol drinken aan te sporen dit wel te gaan doen. Het gebruik maakt immers geen deel uit van een gezonde leefstijl, zoals soms wordt beweerd. Hoewel er wordt geadviseerd alcoholgebruik te matigen, zijn er in het algemeen geen strikte regels waar volwassenen zich aan moeten houden.

Alcohol in het verkeer

Voor het gebruik van alcohol in het verkeer zijn echter wel duidelijke regels. Voor beginnende bestuurders geldt een limiet van 0,2 promille. Voor ervaren bestuurders is deelname aan het verkeer verboden vanaf een bloedalcoholgehalte van 0,5 promille. De hoeveelheid alcohol in het bloed, het bloedalcoholgehalte (BAG), wordt uitgedrukt in het aantal gram alcohol per liter bloed (promille). Je kunt promille ook omrekenen naar µg/l. µg/l staat voor microgram per uitgeademde liter lucht en wordt gebruikt bij blaastesten in het verkeer.

Factoren bloedalcoholgehalte

Een standaardglas alcohol bevat 10 gram alcohol en leidt gemiddeld tot een promillage van 0,2 bij mannen en 0,3 bij vrouwen. Het drinken van alcohol veroorzaakt dus niet bij iedereen hetzelfde bloedalcoholgehalte. Hoe hoog iemands BAG is, hangt niet alleen af van de hoeveelheid geconsumeerde alcohol, maar ook van een aantal andere factoren, zoals sekse, gewicht en lichamelijke conditie.

Als een vrouw net zo snel drinkt als een man, wordt ze normaal gesproken sneller dronken. Dat komt enerzijds doordat vrouwen meestal kleiner zijn. Zo wordt alcohol verdeeld over de totale hoeveelheid lichaamsvocht. De hoeveelheid lichaamsvocht is afhankelijk van iemands postuur, botstructuur en vetgehalte. Iemand die veel weegt heeft na het drinken van hetzelfde aantal glazen een lager alcoholpromillage dan iemand die weinig weegt. Bovendien heeft een vrouw vaak minder spiermassa en meer lichaamsvet. De spieren spelen een rol door de alcohol voor een deel op te nemen en zo uit je systeem te halen. Bij het lichaamsvet is dit niet het geval. Ook de lichamelijke conditie speelt een rol. Een gezonde lever breekt alcohol gemakkelijker af dan een ongezonde lever. De snelheid waarmee met name enzymen in de lever de alcohol in het lichaam afbreken varieert per persoon. Bij gewoontedrinkers en alcoholisten is de afbraaksnelheid meestal hoger dan bij incidentele drinkers. Daarnaast kan je etniciteit bepalen hoe snel je alcohol afbreekt. Zo kunnen Aziaten minder goed tegen alcohol omdat ze bepaalde genen hebben die alcohol langzamer afbreken dan bijvoorbeeld de gemiddelde Nederlander.

De wettelijke limiet

Of je nou twee of drie glazen drinkt, op korte termijn ondervind je hier weinig last van. In het verkeer kan je hier mogelijk wel problemen ervaren. Ga je onder invloed de weg op? Dan bestaat de kans dat je een strafbaar feit begaat. In theorie leidt het drinken van drie glazen alcoholhoudende dranken tot een bloedalcoholgehalte van meer dan een half promille, de wettelijke limiet. Het bloedalcoholgehalte van iemand die twee glazen drinkt zou niet boven de wettelijke limiet moeten komen. Maar vanwege de eerdergenoemde factoren is deze bewering niet altijd juist. De maatstaf van alcohol is niet helemaal geschikt, omdat elk lichaam er weer anders op reageert. Wees je er dus bewust van dat je na twee drankjes een hoger bloedalcoholgehalte kan hebben dan wettelijk is toegestaan. In dat geval mag je niet achter het stuur gaan zitten.